内容摘要：Dự án Bệnh viện Nhi Bảo Lộc- Lâm Đồng sử dụng vốn TPCP. (Ảnh: T.Hằng) Vẫn còn điểm nghẽnThời gian q lịch thi đấu hôm

Dự án Bệnh viện Nhi Bảo Lộc- Lâm Đồng sử dụng vốn TPCP. (Ảnh: T.Hằng)

Vẫn còn điểm nghẽn

Thời gian qua,ịtrườngtráiphiếuChínhphủCơhộibứtphálịch thi đấu hôm công tác huy động vốn thông qua phát hành TPCP gặp nhiều khó khăn do diễn biến thị trường tài chính tiền tệ quốc tế, trong nước có nhiều biến động. Tuy nhiên, tại Hội nghị thành viên thị trường trái phiếu diễn ra đầu năm 2016, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho rằng, hoạt động huy động vốn cho NSNN đã cơ bản hoàn thành, tiếp tục khẳng định là kênh huy động vốn hiệu quả cho ngân sách. Tính hết năm 2015, dư nợ toàn thị trường trái phiếu đạt 994.500 tỷ đồng, trong đó dư nợ TPCP đạt 678.600 tỷ đồng, bằng 15,76% GDP (năm 2014 là 13,84% GDP). Tổng khối lượng phát hành TPCP năm 2015 đạt khoảng 255.000 tỷ đồng (tăng 9%). Bên cạnh sự tăng trưởng ấn tượng về quy mô, thì thị trường cũng đã có những chuyển dịch về cơ cấu kỳ hạn (bình quân đạt 7,1 năm, tăng 2,15 năm so với năm 2014).

Trong tháng đầu tiên năm 2016, đã có 19 phiên đấu thầu trái phiếu, kết quả huy động được 24.426,4 tỷ đồng trái phiếu. Trong đó, Kho bạc Nhà nước huy động được 10.776,4 tỷ đồng, Ngân hàng Phát triển Việt Nam huy động được 13.050 tỷ đồng, Ngân hàng Chính sách Xã hội huy động được 600 tỷ đồng.

Chia sẻ với phóng viên Báo Hải quan, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Bảo hiểm PVI Nguyễn Anh Tuấn cho rằng, có được kết quả này là do Bộ Tài chính đã nỗ lực hoàn thiện hệ thống cơ chế chính sách liên quan đến phát triển thị trường trái phiếu như: Quy định mới hướng dẫn về phát hành TPCP, TPCP bảo lãnh, trái phiếu chính quyền địa phương...

Bên cạnh đó, thời gian gần đây nhiều DN bảo hiểm đã nhắm đến thị trường trái phiếu. Điều này đã góp phần cải thiện cơ cấu nhà đầu tư khi các quỹ bảo hiểm, đầu tư tham gia tích cực hơn vào thị trường... giúp cho thanh khoản thị trường tăng nhẹ với giá trị giao dịch bình quân phiên đạt 3.656 tỷ đồng/phiên trong tháng 1-2016.

"Trong chiến lược đầu tư của PVI trong năm 2016 vẫn dành một khoản để đầu tư vào kênh trái phiếu bởi lẽ việc đầu tư này góp phần hỗ trợ trong việc quản lý rủi ro thị trường đối với danh mục tài sản của công ty, củng cố cho định hướng chiến lược tăng trưởng hiệu quả và bền vững mà PVI đặt ra"- ông Nguyễn Anh Tuấn cho hay.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Anh Tuấn hạn chế lớn nhất của thị trường TPCP Việt Nam đó là sự nghèo nàn về sản phẩm, chưa đáp ứng được đầy đủ nhu cầu đa dạng của nhà đầu tư. Vì vậy, nhà đầu tư chủ đạo trên thị trường là các ngân hàng thương mại, chủ yếu có nguồn vốn ngắn hạn, do đó việc cân đối để đầu tư trái phiếu tại các kỳ hạn dài là hết sức khó khăn.

Hạn chế này cũng được Chủ tịch Hiệp hội trái phiếu Việt Nam Quách Hùng Hiệp thừa nhận. Mặt khác theo ông Quách Hùng Hiệp, thị trường hiện còn thiếu hụt các công cụ phòng ngừa rủi ro cũng như phương tiện kinh doanh trong xu hướng lãi suất tăng lên như: Bán khống, TPCP lãi suất thả nổi, sản phẩm phái sinh từ trái phiếu… Đó cũng là lý do khi nền tảng nhà đầu tư trên thị trường chưa đa dạng hóa, khi mà khối ngân hàng thương mại vẫn chiếm tỷ trọng trên 80%. Điều này khiến cho diễn biến thị trường TPCP phụ thuộc vào thị trường liên ngân hàng.

Bứt phá

Theo cam kết của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, năm 2016, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu trình Chính phủ hệ thống giải pháp đồng bộ để phát triển TTCK nói chung, trong đó có thị trường TPCP theo chiều rộng và chiều sâu.

Theo đó, đối với thị trường TPCP sẽ tiếp tục huy động vốn hiệu quả cho NSNN, hỗ trợ đắc lực cho Chính phủ trong việc cơ cấu lại nợ trong nước bằng việc tiếp tục phát hành trái phiếu có kỳ hạn dài, trong đó kỳ hạn 3 năm chiếm 30%, các kỳ hạn từ 5 năm trở lên chiếm 70%; Tăng cường tính thanh khoản của thị trường bằng cách thu hút nhà đầu tư nước ngoài, đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư, kỳ hạn phát hành; Chuẩn bị đưa thị trường phái sinh vào hoạt động.

Để đạt được mục tiêu này, các giải pháp mà Bộ Tài chính đặt ra phải giải quyết trong năm nay chính là việc hoàn thiện cơ chế chính sách theo hướng hoàn thiện kỹ thuật phát hành, chế độ công bố thông tin báo cáo đảm bảo việc phát hành tín phiếu thuận tiện và phù hợp với cơ chế thị trường; quy định hướng dẫn về mua lại TPCP; nghiên cứu cơ chế cho vay TPCP.

Bộ Tài chính cũng sẽ “bắt tay” với Ngân hàng Nhà nước trong việc điều hành chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, triển khai Đề án chuyển chức năng thanh toán tiền TPCP sang Ngân hàng Nhà nước để giảm thiểu rủi ro hệ thống thanh toán TPCP.

Liên quan đến thúc đẩy thị trường, Bộ Tài chính sẽ tái cơ cấu thị trường trái phiếu theo hướng giảm số mã trái phiếu và tăng quy mô niêm yết của một mã trái phiếu; Nâng kỳ hạn trung bình của danh mục TPCP lên mức 6 - 8 năm trong giai đoạn 2016 - 2020; Hiện đại hoá phương thức phát hành TPCP bán trực tiếp cho nhà đầu tư cá nhân; Tổ chức quảng bá, hội thảo và giới thiệu thị trường TPCP Việt Nam để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài tham gia mua TPCP, phấn đấu dư nợ TPCP đạt khoảng 22% GDP vào năm 2020.

Dưới góc độ là đơn vị chủ đạo phát hành TPCP, Tổng giám đốc KBNN Nguyễn Hồng Hà cho biết, cơ quan này đặt ra quyết tâm hoàn thành kế hoạch huy động 220.000 tỷ đồng thông qua đấu thầu TPCP. Đây là nhiệm vụ khá nặng nề nhưng theo ông Nguyễn Hồng Hà, hệ thống KBNN sẽ thực hiện các giải pháp mang tính đột phá để kích cầu.

Cụ thể ngoài việc chủ động nắm bắt diễn biến thị trường để điều chỉnh tần suất đấu thầu, khối lượng, lãi suất từng đợt phát hành đảm bảo huy động tối đa nguồn vốn trên thị trường với mức lãi suất hợp lý… KBNN sẽ nghiên cứu, triển khai phát hành các sản phẩm trái phiếu mới nhằm đa dạng hóa các loại TPCP như: TPCP có lãi suất thả nổi gắn với các chỉ số; trái phiếu có điều khoản mua lại trước hạn, trái phiếu có kỳ trả lãi ngắn hoặc dài hơn kỳ trả lãi chuẩn...

Là đơn vị duy nhất được giao nhiệm vụ tổ chức đấu thầu TPCP, trong năm 2016, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) cũng đưa ra một loạt kế hoạch hành động của mình: Nghiên cứu triển khai để đưa vào giao dịch các sản phẩm mới như: Bộ sản phẩm Repo, phát triển sản phẩm Hợp đồng tương lai TPCP, hoán đổi chéo kỳ hạn để kéo dài kỳ hạn bình quân… nhằm tăng quy mô niêm yết, tăng thanh khoản và giảm chi phí huy động vốn.