内容摘要：Các đại biểu thảo luận theo nhóm. Ảnh: N.Hiền Theo ban tổ chức hội thảo, trong bối cảnh nông nghiệp bxh hàn

Các đại biểu thảo luận theo nhóm. Ảnh: N.Hiền

Theànthảochínhsáchkhuyếnkhíchliênkếtchuỗitrongnôngnghiệbxh hàno ban tổ chức hội thảo, trong bối cảnh nông nghiệp nhỏ lẻ và manh mún hiện nay, thì việc liên kết nông dân với nhau và với doanh nghiệp, hợp tác xã để cùng phối hợp áp dụng kiến thức khoa học kỹ thuật, nghiên cứu thị trường… được coi là “cứu cánh” và là xu thế không thể đảo ngược của nền nông nghiệp Việt Nam.

Nhận thức được điều đó, Chính phủ đã giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiên cứu đưa ra các chính sách về khuyến khích liên kết theo chuỗi trong nông nghiệp. Theo đó, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn đã soạn thảo Nghị định về khuyến khích liên kết theo chuỗi với kỳ vọng sẽ thúc đẩy các hình thức liên kết theo chuỗi trong nông nghiệp ở Việt Nam.

Tuy nhiên, cách thức khuyến khích nên như thế nào, sử dụng ngân sách nhà nước ra sao, các hình thức khuyến khích như thế nào để đảm bảo được mục tiêu đề ra, tránh tham nhũng, lợi ích nhóm vẫn đang là câu chuyện còn bàn cãi của nhiều chuyên gia và giới hoạch định chính sách.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam đánh giá, hiện nay có rất nhiều chính sách hỗ trợ cho sản xuất nông nghiệp nhưng thực tế đi vào cuộc sống lại rất khó khăn. Do đó, việc xây dựng Nghị định về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phát triển và tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Để ổn định đầu ra cho nông dân và các hợp tác xã, vấn đề liên kết là hết sức quan trọng. Tuy nhiên, băn khoăn của những người soạn thảo nghị định chính là việc các bên sẽ có quyền và nghĩa vụ gì khi tham gia liên kết và Nhà nước cần hỗ trợ gì và có cơ chế chính sách ra sao để khuyến khích các bên tham gia vào liên kết.

Ông Dương Nguyễn Minh Kha, đại diện HTX chôm chôm Bình Hòa Phước (tỉnh Vĩnh Long) đặt vấn đề về mức hỗ trợ phải hấp dẫn thì mới khuyến khích các doanh nghiệp tham gia cùng liên kết tiêu thụ với nông dân và HTX. Theo đó, dự thảo Nghị định đưa ra các mức tối đa hỗ trợ không quá 10 tỷ đồng đối với tiền sử dụng đất khi thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất và vốn đầu tư xây dựng công trình hạ tầng phục vụ liên kết… Theo ông Kha, cần có các mức hỗ trợ khác nhau cho các nhóm đối tượng khác nhau. Bởi đối với người nông dân, 10 tỷ đồng là số tiền rất lớn, nhưng đối với những doanh nghiệp lớn, con số này lại chẳng thấm tháp vào đâu, do đó sẽ không đủ sức khuyến khích các DN lớn tham gia liên kết.

Bên cạnh đó, ông Kha cũng cho rằng dự thảo cần bổ sung nội dung về việc các doanh nghiệp nước ngoài khi tham gia liên kết thì có được hỗ trợ hay không và hỗ trợ ra sao.

Bà Lê Hà Mộng Ngọc, Giám đốc HTX SX-TM nông sản Nấm Việt lại băn khoăn về chế tài đối với những trường hợp “bẻ kèo” trong liên kết. “Trường hợp doanh nghiệp không có đầu ra và ngưng hợp đồng khiến cho người nông dân không tiêu thụ được sản phẩm thì sẽ bị chế tài như thế nào? Dự thảo cần có quy định cụ thể để hạn chế tối đa tình trạng này” – bà Ngọc phát biểu.

Đồng tình với quan điểm này, ông Nguyễn Hữu Định, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Nai) cho hay, có trường hợp doanh nghiệp ký hợp đồng với hợp tác xã số lượng lớn, nhưng lại chỉ thu mua một phần, sau đó đưa sản phẩm khác vào dán nhãn hiệu của HTX đó để đưa đi tiêu thụ. Dự thảo cũng cần quy định hình thức chế tài đối với hành vi này.

Ông Đinh Công Tiến, Hiệu trưởng Trưởng Quản lý cán bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn cũng chỉ ra rằng, Nghị định nằm mục tiêu khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp nên sẽ chỉ hỗ trợ cho các hình thức liên kết. Vì vậy, cần xác định rõ hình thức nào và chủ thể nào được hỗ trợ để tránh đi vào vết xe đổ của các chính sách hỗ trợ trước đây là không tới được đúng người, đúng nơi cần hỗ trợ.