内容摘要：Cán bộ hải quan hỗ trợ DN hoàn thiện thủ tục nhập khẩu. Ảnh: Hải AnhThông tư có nhiều điểm mới, tạo kqbd vdqg y

Cán bộ hải quan hỗ trợ DN hoàn thiện thủ tục nhập khẩu. Ảnh: Hải Anh

Thông tư có nhiều điểm mới,ôngtưkqbd vdqg y tạo sự minh bạch trong đánh giá mức độ tuân thủ của người khai hải quan, bình đẳng trong tạo thuận lợi cho doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu (XNK), đồng thời nâng cao năng lực quản lý của cơ quan hải quan… Ông Bùi Thái Quang -Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro (QLRR), Tổng cục Hải quan chia sẻ như vậy, khi trao đổi về một số nội dung mới của TT81.

4 điểm mới mang tính đột phá

Ông Bùi Thái Quang cho hay, TT 81 có 4 điểm mới quan trọng mang tính đột phá trong quản lý DN tuân thủ về hải quan. Điểm mới quan trọng nhất là bổ sung thêm đối tượng được đánh giá tuân thủ pháp luật, cũng như đánh giá mức độ tuân thủ đối với người khai hải quan.

Trước đây, tại Quyết định 464/QĐ-BTC (ngày 29/6/2015) của Bộ Tài chính về quy định quản lý rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ hải quan, đối tượng điều chỉnh là DN hoạt động XNK, quá cảnh. Để thống nhất với quy định tại Luật Hải quan, Nghị định 08/2015/NĐ-CP, TT 81 bổ sung đối tượng áp dụng là người khai hải quan bao gồm bốn nhóm đối tượng: DN hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh; đại lý làm thủ tục hải quan; DN cung ứng dịch vụ bưu chính quốc tế, DN cung ứng dịch vụ chuyển phát nhanh quốc tế; chủ phương tiện, người được chủ phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh ủy quyền (đường biển, đường bộ, hàng không, xe lửa). Thêm 1 đối tượng có liên quan đến hoạt động XNK là tổ chức, cá nhân kinh doanh kho bãi, cảng.

Điểm mới thứ 2 là, cơ quan hải quan công khai tiêu chí đánh giá DN (trước đây thuộc chế độ mật) để DN nắm và thực hiện, tránh được sai sót, vi phạm trong quá trình làm thủ tục hải quan.

Cũng theo ông Quang, điểm mới thứ 3 là về việc phân loại các mức độ tuân thủ. Quy định hiện hành có những bất cập khi chỉ chia DN thàm 3 nhóm đánh giá mức độ (DN ưu tiên, DN tuân thủ, DN không tuân thủ). Thực tế còn tồn tại nhóm DN mới thành lập (chưa đủ điều kiện đánh giá trong 360 ngày) chiếm số lượng lớn (nhóm DN khác). Vì vậy, TT 81 phân loại đánh giá tuân thủ của DN thành 4 nhóm: DN ưu tiên, DN tuân thủ (được đánh giá theo 3 loại: tuân thủ cao, trung bình, thấp); DN khác được đưa vào đánh giá ở mức tuân thủ trung bình và tuân thủ thấp; DN không tuân thủ.

Điểm mới thứ 4 là, việc công bố phân loại mức độ rủi ro của người khai hải quan thành 9 hạng thay vì 7 hạng như trước đây. Trước đây nội dung phân loại mức độ rủi ro không được công khai và việc phân biệt không rõ ràng giữa đánh giá tuân thủ với phân loại mức độ rủi ro, dẫn đến việc hiểu và triển khai áp dụng không thống nhất, bài bản…

Minh bạch các cấp độ ưu tiên

Ông Quang cho biết thêm, TT 81 là một bước tiến trong quản lý DN tuân thủ của cơ quan hải quan. Theo đó, cơ quan hải quan sẽ thực hiện đánh giá phân loại người khai hải quan theo 5 mức độ tuân thủ và công khai để DN nắm bắt thực hiện.

Đó là, DN tuân thủ mức 1 sẽ được thực hiện Thông tư số 72/2015/TT-BTC về chế độ ưu tiên trong thực hiện thủ tục hải quan. Người khai hải quan tuân thủ mức 2 - chấp hành tốt pháp luật, các quy định của cơ quan hải quan ở mức độ cao so sánh với khung tuân thủ của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO). Mức 3 là người khai hải quan được cơ quan hải quan đánh giá tuân thủ pháp luật về hải quan ở mức độ trung bình (so sánh với khung tuân thủ của WCO) về cơ bản tuân thủ pháp luật hải quan nhưng còn bị các lỗi hoặc vi phạm (không nghiêm trọng) trong hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh…

Mức 4 là mức đánh giá đối với trường hợp tuân thủ pháp luật về hải quan ở mức độ thấp (so sánh với khung tuân thủ của WCO). Người khai hải quan bị đánh giá ở mức này không thể hiện rõ ý thức tự nguyện hợp tác với cơ quan hải quan; trong khoảng thời gian đánh giá, nhiều lần bị các lỗi, vi phạm (không nghiêm trọng) trong hoạt động XNK. Mức 5 là người khai hải quan được cơ quan hải quan đánh giá không tuân thủ pháp luật về hải quan (so sánh với khung tuân thủ của WCO).

Ông Quang cho hay, lợi ích của DN ở đây là biết được tiêu chí đánh giá DN của cơ quan hải quan (trước đây thuộc chế độ mật). Căn cứ vào việc phân loại DN, cơ quan hải quan sẽ áp dụng biện pháp quản lý phù hợp sao cho hài hòa giữa tạo thuận lợi thương mại và kịp thời ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về hải quan.

DN tuân thủ tốt pháp luật sẽ được cơ quan hải quan tạo thuận lợi tối đa và tùy vào từng mức độ sẽ được hưởng lợi tương ứng. Cơ quan hải quan sẽ mở rộng chính sách tạo thuận lợi, thông qua việc hỗ trợ nâng cao năng lực tuân thủ của DN; giảm tỷ lệ kiểm tra trong thông quan và kiểm tra sau thông quan; cải tiến các bước trong quy trình thủ tục hải quan, thủ tục nộp thuế để tạo thông thoáng cho hoạt động XNK. DN không tuân thủ sẽ chịu sự quản lý chặt chẽ…

TT 81 là một bước tiến trong quản lý DN tuân thủ của cơ quan hải quan. Trước đây, cơ quan hải quan chỉ theo dõi đưa ra đánh giá, quản lý với nhóm DN XNK, quá cảnh, nay chuyển sang quản lý thống nhất, minh bạch, đầy đủ với tất cả các nhóm đối tượng khai hải quan; đưa vào phân loại đánh giá tuân thủ và thêm đối tượng DN kinh doanh kho, bãi, cảng (nhóm DN liên quan đến hoạt động XNK).

Hải Linh