Việc THTK,ựchànhtiếtkiệmchốnglãngphítrongchithườngxuyênCầnsớmxâydựngcáctiêuchíđánhgiákqbd mu hôm nay CLP trước hết là từ chính các đơn vị trực tiếp sử dụng NSNN.

Phóng viên TBTCVN đã có cuộc trao đổi với ông Ngô Hữu Lợi - Vụ Trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Tài chính) xung quanh vấn đề này.

PV: Thưa ông, được biết là Bộ Tài chính hiện đang xin ý kiến rộng rãi đối với dự thảo thông tư hướng dẫn mục tiêu, tiêu chí đánh giá kết quả THTK, CLP trong chi thường xuyên. Xin ông cho biết vì sao phải xây dựng thông tư này, trong khi việc xác định thế nào là tiết kiệm, thế nào là lãng phí đã được Luật THTK, CLP quy định cụ thể?

Ông Ngô Hữu Lợi:Đúng là Luật THTK, CLP đã quy định rõ thế nào là tiết kiệm, thế nào là lãng phí và trong quản lý, sử dụng NSNN thì thước đo để xác định tiết kiệm hay lãng phí là định mức, tiêu chuẩn, chế độ và dự toán kinh phí được duyệt. Tuy nhiên, thước đo này chỉ cho thấy một hành vi, một cá nhân hoặc một đơn vị nào đó trong sử dụng kinh phí ngân sách là tiết kiệm hay lãng phí mà không có tiêu chí để đánh giá, so sánh kết quả THTK, CLP giữa các đơn vị vì có sự khác biệt rất lớn về tính chất, về quy mô quản lý, sử dụng kinh phí NSNN.

Ông Ngô Hữu Lợi

Theo quy định của luật, hàng năm Chính phủ phải báo cáo Quốc hội về kết quả THTK, CLP và để thực hiện Luật thì hàng năm Chính phủ cũng ban hành Chương trình tổng thể THTK, CLP. Tại Chương trình THTK, CLP của Chính phủ, ngoài việc đưa ra yêu cầu phải chấp hành đúng các “thước đo” nêu trên như định mức, tiêu chuẩn chế độ và dự toán kinh phí ngân sách được duyệt thì còn đưa ra các yêu cầu, các chỉ tiêu tiết kiệm cụ thể đối với một số khoản chi và ở mức cao hơn.

Trong thực tế, khi báo cáo kết quả, một trong những khó khăn để đánh giá là thiếu các tiêu chí đánh giá cụ thể và có thể lượng hóa; hoặc do không thể so sánh giữa các đơn vị, các địa phương nên cũng khó chỉ ra những nơi làm tốt để phát huy, nơi còn hạn chế để có giải pháp khắc phục.

Từ thực tế đó, để triển khai thực hiện Nghị quyết số 113/2015/QH13 của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính xây dựng các mục tiêu, tiêu chí cụ thể đánh giá kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong chi thường xuyên; giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng các mục tiêu, tiêu chí cụ thể đánh giá kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong đầu tư công.

PV: Theo quy định của luật thì có nhiều lĩnh vực phải THTK, CLP. Xin ông cho biết tại sao Bộ Tài chính chỉ xây dựng thông tư hướng dẫn mục tiêu, tiêu chí cụ thể để đánh giá THTK, CLP trong chi thường xuyên?

Ông Ngô Hữu Lợi: Trong các lĩnh vực mà luật quy định thì chi NSNN thường xuyên là lĩnh vực cần sớm xây dựng tiêu chí đánh giá THTK, CLP vì đối với lĩnh vực này, thước đo để đánh giá tiết kiệm hay lãng phí là các định mức, tiêu chuẩn, chế độ và dự toán NSNN đầy đủ và cụ thể nhất.

Trong khi đó, chi thường xuyên là lĩnh vực có tỷ trọng lớn trong chi NSNN, có diện rộng, phổ quát ở tất cả các cơ quan, đơn vị sử dụng NSNN từ trung ương đến cơ sở. Ngoài ra, ngay trong Chương trình tổng thể về THTK, CLP hàng năm của Chính phủ thì các chỉ tiêu về THTK, CLP trong chi thường xuyên cũng là cụ thể hơn cả, thậm chí các chỉ tiêu đó gắn với từng khoản chi như chi hội nghị, chi tiếp khách...

Mặt khác, việc dự thảo thông tư chỉ tập trung hướng dẫn mục tiêu, tiêu chí cụ thể để đánh giá THTK, CLP trong chi thường xuyên cũng phù hợp với nhiệm vụ mà Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính như đã nêu trên.

PV: Trên thực tế, các cơ quan, đơn vị sử dụng kinh phí chi thường xuyên NSNN rất đa dạng, rất khác nhau về tính chất và quy mô. Xin ông cho biết làm thế nào để có tiêu chí cụ thể đánh giá phù hợp với các đối tượng rất khác nhau đó?

Ông Ngô Hữu Lợi: Cũng chính từ sự đa dạng, rất khác nhau cả về tính chất quản lý, sử dụng kinh phí chi thường xuyên, cả về quy mô kinh phí của các cơ quan, đơn vị thuộc đối tượng đánh giá nên trước hết cần phân loại thành các nhóm đối tượng có sự tương đồng để xác định tiêu chí đánh giá.

Dự thảo thông tư đã phân loại thành 6 nhóm đối tượng, đó là: Đơn vị dự toán trực tiếp sử dụng ngân sách; đơn vị dự toán ngân sách có đơn vị dự toán cấp dưới trực thuộc (trừ bộ, cơ quan trung ương); bộ, cơ quan trung ương; ngân sách cấp xã; ngân sách cấp huyện; các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (mà thực chất là ngân sách địa phương).

Việc THTK, CLP trước hết là từ chính các đơn vị trực tiếp sử dụng NSNN nên đối với các đơn vị này, các tiêu chí đánh giá gắn với nội dung của dự toán kinh phí chi thường xuyên, thậm chí gắn với từng khoản chi như tiết kiệm tổng kinh phí chi thường xuyên, tiết kiệm trong chi hội nghị, tiếp khách, chi đoàn ra, trong sử dụng điện, văn phòng phẩm, mua sắm trang thiết bị... Kết quả tiết kiệm đối với các khoản chi này thể hiện qua thang điểm cụ thể trên cơ sở so sánh mức tiết kiệm thực tế so với chỉ tiêu đã nêu trong chương trình hàng năm của Chính phủ, của bộ, ngành, địa phương.

Đối với các đơn vị cấp trên (không phải là đơn vị trực tiếp sử dụng NSNN) thì ngoài việc đánh giá, chấm điểm trên cơ sở kết quả THTK, CLP trong chi thường xuyên của chính đơn vị đó (theo cách chấm điểm như đã nêu) thì còn chấm điểm dựa trên kết quả thực hiện trong công tác chỉ đạo, điều hành về THTK, CLP đối với các đơn vị cấp dưới và tổng hợp kết quả chấm điểm của các đơn vị cấp dưới trực thuộc.

Có thể thấy, đây cũng là cách tiếp cận để xây dựng đánh giá giống như tiêu chí chấm điểm chỉ số cải cách hành chính hoặc chỉ số năng lực cạnh tranh. Qua kết quả chấm điểm, các đơn vị sẽ biết mình ở đâu, đạt được vị trí như thế nào trong cùng nhóm đối tượng để có giải pháp phấn đấu. Đồng thời, kết quả đánh giá theo các tiêu chí chấm điểm cũng cho thấy bức tranh tổng thể và rõ ràng hơn về kết quả THTK, CLP trên phạm vi cả nước.

PV: Ông có thể cho biết, làm thế nào để có tiêu chí đánh giá phù hợp cho các đối tượng có phân loại các tiêu chí đánh giá riêng cho từng nhóm đối tượng?

Ông Ngô Hữu Lợi:Trên cơ sở phân loại 6 nhóm đối tượng nêu trên, với mỗi nhóm đối tượng thì dự thảo thông tư thiết kế biểu tiêu chí tính điểm riêng (gọi là Bảng tiêu chí đánh giá kết quả THTK, CLP) phù hợp với nội dung, tính chất trong quản lý sử dụng kinh phí chi thường xuyên và trong triển khai các biện pháp THTK, CLP cho phù hợp với đặc thù của từng nhóm đối tượng. Theo đó, kèm theo các quy định hướng dẫn còn có 6 biểu tiêu chí đánh giá kết quả THTK, CLP. Khi tính điểm, đơn vị tự xác định biểu tiêu chí tương ứng của mình để tự tính điểm, báo cáo kết quả lên cấp trên trực tiếp để tổng hợp, báo cáo (và kết quả này cũng là một tiêu chí chấm điểm của đơn vị cấp trên).

Như vậy, các đơn vị trong cùng một nhóm đối tượng sẽ có cùng tiêu chí tính điểm và do đó có thể so sánh được kết quả THTK, CLP với nhau. Ví dụ, có thể so sánh được kết quả THTK, CLP của các đơn vị dự toán trong một Bộ, so sánh giữa các Bộ, so sánh giữa các tỉnh...

PV: Xin cảm ơn ông!

Tố Uyên