thị trường ô tô Việt Nam đang trọng giai đoạn "ngừng trệ". Ảnh minh họa

Xa vời mốc tăng trưởng 10%

Báo cáo mới nhất của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho thấy: Trong tháng 9,ịtrườngôtôXuốngdốclàđiềuđãbiếttrướkết quả persik kediri toàn thị trường ô tô chỉ bán được 21.216 xe, giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xe ô tô du lịch giảm 7%, xe thương mại giảm 7% và xe chuyên dụng giảm 18% so với cùng kỳ.

Nếu so với tháng 8/2017 doanh số bán toàn thị trường giảm 4% (trong đó xe du lịch giảm 7%; xe thương mại giữu nguyên và xe chuyên dụng tăng 4%).

Suy giảm mạnh nhất là hai “ông lớn” Toyota Việt Nam (đạt 4.109 xe, giảm mạnh so với 5.794 xe bán ra trong tháng 8 và giảm so với 5.110 của xe tháng 9/2016) và Trường Hải (đạt 5.640 xe, giảm so với 6.228 xe của tháng trước và giảm mạnh so với 10.104 cùng kỳ 2016).

Tính chung 9 tháng đầu năm, tổng doanh số bán hàng của toàn thị trường chỉ đạt 198.253 xe, giảm 8% so với cùng kỳ năm 2016. 9 tháng, Trường Hải cũng là DN có mức sụt giảm mạnh nhất (đạt 66.596 xe các loại, giảm 19% so với 9 tháng đầu năm 2016). Thực tế này khiến dự báo tăng trưởng 10% cho cả năm của VAMA sẽ khó đạt được.

Phân tích kỹ hơn từ số liệu thống kê đến từ các dòng xe NK càng thấy rõ xu thế ảm đạm của thị trường ô tô trong giai đoạn vừa qua. Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, trong 9 tháng năm 2017 đã có hơn 33.500 ô tô dưới 9 chỗ ngồi trở xuống nhập về Việt Nam nhích hơn một chút (khoảng 1.000 xe) so với cùng kỳ năm 2016 là hơn 32.300 chiếc.

Tuy nhiên, lượng ô tô nhập càng về cuối năm 2017 càng giảm mạnh. Tháng 9, chỉ có 918 chiếc ô tô dưới 9 chỗ nhập về Việt Nam. Trong khi đó, tháng 8 vẫn còn tới gần 3.700 chiếc nhập về Việt Nam. Tính chung trong 9 tháng năm 2017 lượng xe NK (bao gồm ô tô dưới 9 chỗ, ô tô tải, ô tô trên 9 chỗ) là 71.559 chiếc, giảm 7,7% về lượng và 13,1% về giá trị so với cùng kỳ năm trước.

Có thể nói, thị trường ô tô Việt Nam năm 2017 được cho là chưa từng có tiền lệ với trào lưu giảm giá đến từ các hãng xe. Càng về cuối năm, thông tin giảm giá càng liên tục được phát ra. Cuộc đua giảm giá không chỉ diễn ra với các dòng xe bình dân, xe hạng trung, mà đã lan đến cả các mẫu xe sang nhập khẩu từ châu Âu, Nhật Bản... Nhận định của 1 chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng, thị trường gần như đang và sẽ rơi vào trạng thái ngưng trệ chờ biến động mới.

Diễn biến này khiến các các doanh nghiệp đau đầu ứng phó, giải pháp giảm giá đã không mang lại kết quả như mong đợi, trái ngược lại còn tạo tâm lý chờ đời cho khách hàng. Trong khi đó lượng hàng tồn (do xây dựng kết hoạch tăng trưởng cao của cả năm) ngày một lớn. Quan trọng hơn mốc thời điểm thuế NK ô tô trong khu vực về 0% đã đến, hàng loạt mẫu xe mới đang sẵn sàng chờ để nhảy vào thị trường Việt Nam. Chưa nói đến năm 2018, thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ giảm còn 35% với xe có dung tích xi lanh từ 1.5L trở xuống; giảm còn 40% với xe 1.5L đến 2.0.

Với xe sản xuất lắp ráp trong nước, các cơ quan quản lý chức năng đang xem xét phương án giảm thuế suất thuế nhập khẩu bộ linh kiện từ mức 15% hiện nay xuống còn 7%.

Với những thay đổi này, người tiêu dùng đang có tâm lý chờ đợi một “cơn lốc” giảm giá vào thời điểm 2018. Và giờ, dù có giảm giá, thì lượng bán cũng không đẩy được nhiều.

Nếu không có chính sách hỗ trợ, sản xuất trong nước liệu có cạnh tranh được với sản phẩm NK có lợi thế thuế về 0%

"Cuộc chiến" của mẫu xe nhỏ

Còn hơn 2 tháng nữa thuế NK ô tô trong khu vực sẽ giảm xuống 0%, tuy nhiên thị trường đã và đang trở nên sôi động bởi các mẫu xe nhỏ, NK nguyên chiếc với ưu thế về thuế. Dự báo phân khúc xe nhỏ sẽ có cuộc cạnh tranh quyết liệt ngay từ tháng đầu năm 2018.

Đầu tiên phải kể đến là mẫu xe Wigo 2018 của Toyota Việt Nam được NK trực tiếp từ Indonesia. Mẫu xe với thiết kế nhỏ gọn cùng những trang bị cơ bản tuy chưa có giá bán chính thức nhưng đã được các đại lý của TMV nhận đặt hàng, khách hàng đang kỳ vọng mẫu xe này sẽ có mức giá loanh quanh trên 300 triệu đồng.

Tiếp theo, Honda Việt Nam cũng sẽ mang mẫu xe nhỏ Jazz, được NK trực tiếp từ Thái Lan. Jazz 2017 (hiện đang được bán với giá từ 555.000 đến 754.000 Bath (tương đương khoảng 365 - 496 triệu đồng) cũng sẽ là đối thủ nặng ký ở phân khúc xe cỡ nhỏ, giá rẻ tại Việt Nam.

Một mẫu xe cỡ nhỏ giá rẻ khác cũng đang được khách hàng kỳ vọng đó là Suzuki Celerio. Mẫu xe này được hãng xe Nhật định hình phân khúc xe cỡ nhỏ hạng A, tương tự Kia Morning, Hyundai Grand i10, Chevrolet Spark và Toyota Wigo. Thông tin từ đại lý của Suzuki cho biết: Suzuki Celerio sẽ có 2 phiên bản với giá bán 300 triệu đồng. Dù chưa chốt giá chính thức, nhưng giá Suzuki Celerio sẽ không quá 340 triệu đồng. Mức giá này rẻ hơn đáng kể so với giá bán 400 triệu được nhiều người dự đoán khi xe được giới thiệu tại triển lãm ô tô hồi tháng 8 vừa qua.

Sự xuất hiện của nhưng tên tuổi mới với lợi thế về thuế này đang đe dọa 2 cái tên luôn dẫn đầu bảng trong phân khúc này là Hyundai Grand i10 và Kia Morning.

Đứng ở trí dẫn đầu phân khúc, thay vì NK nguyên chiếc từ Ấn Độ ( thị trường không được ưu đãi về thuế) Hyundai Grand i10 hiện được Huyndai Thành Công lắp ráp tại Việt Nam, xe có thiết kế rộng rãi, trang bị nhỉnh hơn và được xem như xe phân khúc A+ với mức giá bán dao động từ 340 đến 435 triệu đồng.

Cũng được lắp ráp tại Việt Nam, Kia Morning, vốn đang rất được ưa chuộng nhờ nhỏ gọn, tiết kiệm nhiên liệu, giá hợp lý, hiện đang có giá bán từ 310 đến 397 triệu đồng.

Một câu hỏi đặt ra là liệu các dòng xe lắp ráp trong nước với lợi thế về số lượng, thị phần liệu có cạnh tranh được với các dòng xe NK nguyên chiếc có lợi thế giá và sản phẩm mới. Rõ ràng đây là cuộc cạnh tranh mà dường như các mẫu xe lắp ráp trog nước sẽ khó khăn hơn, nếu không có sự hỗ trợ, thay đổi về chính sách của nhà nước để khuyến khích sản xuất trong nước. Những chính sách này tuy đã được dự thảo, nhưng đến này chưa được quyết.