Áp lực hoàn thành mục tiêu huy động trái phiếu chính phủ cả năm không còn lớn.
Theìsaolựccầutráiphiếugiảmmạkết quả tucumano đó, sức cầu trên thị trường suy giảm khá rõ rệt, làm cho tỷ lệ trúng thầu liên tục giảm, thậm chí có phiên “0 đồng” - điều chưa từng có trước đó trong năm nay. Có nhiều nguyên nhân khác nhau làm cho lực cầu giảm, trong đó có việc lãi suất trúng tạo đáy và điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng.
Tỷ lệ trái phiếu trúng thầu suy giảm
Theo số liệu từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), tính từ đầu năm 2017 đến nay, Kho bạc Nhà nước đã huy động thành công gần 143.893,7 tỷ đồng trái phiếu chính phủ qua đấu thầu tại HNX. Như vậy, Kho bạc Nhà nước đã hoàn thành khoảng 78,6% so với kế hoạch cả năm (183.000 tỷ đồng).
Chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm, thị trường trái phiếu chính phủ sơ cấp đã đạt được kết quả rất tốt cả về khối lượng phát hành, kỳ hạn phát hành và chi phí huy động. Chỉ trong nửa đầu năm, Kho bạc Nhà nước đã huy động được 125.745 tỷ đồng trái phiếu chính phủ, bằng 68,6% kế hoạch năm 2017. Tính đến 30/6/2017, quy mô thị trường trái phiếu đạt 39,44% GDP năm 2016, trong đó thị trường trái phiếu chính phủ đạt 29,48% GDP năm 2016.
Tuy nhiên, từ đầu tháng 7 tới nay, thị trường trái phiếu chính phủ sơ cấp đã có phần “chững lại”. Trong tháng 7, Kho bạc Nhà nước chỉ huy động được tổng cộng 15.170 tỷ đồng trái phiếu, giảm 32% so với tháng 6/2017. Thị trường tháng 7 khởi động tốt với 3 phiên có tỷ lệ trúng thầu 100%, nhưng sau đó lực cầu trái phiếu sụt giảm khá nhanh sau thông tin lạm phát tháng 7 tăng và điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng tín dụng.
Bước sang tháng 8, lực cầu tiếp tục giảm, khi tỷ lệ trúng thầu qua các phiên gọi thầu sơ cấp rất thấp. Điển hình nhất là phiên gọi thầu ngày 16/8 khi có tỷ lệ trúng thầu 0%. Đây là phiên duy nhất mà Kho bạc Nhà nước phát hành không có khối lượng trúng thầu kể từ đầu năm 2017 trở lại đây.
Như vậy, so với nửa đầu năm nay, thị trường trái phiếu sơ cấp có phần bình lặng hơn trong nửa còn lại của năm. Tuy nhiên, xét trên bình diện chung của năm, việc lực cầu giảm trong thời gian gần đây không ảnh hưởng quá nhiều tới mục tiêu kế hoạch cả năm và cũng gây áp lực quá lớn cho tổ chức phát hành từ nay tới cuối năm.
Lãi suất tạo đáy làm sức cầu giảm
Bình luận về phiên huy động không có khối lượng trúng thầu trong tuần qua, Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho rằng, việc tổ chức phát hành gọi thầu không thành công trong tuần qua, bất chấp thanh khoản hệ thống ngân hàng ở mức tích cực, một lần nữa cho thấy lãi suất trúng thầu các kỳ hạn đã tạo đáy và đang có xu hướng tăng nhẹ trở lại. Kỳ hạn 5 năm mặc dù có giá trị đặt thầu vẫn ở mức cao nhưng mức lãi suất đưa ra của nhà phát hành chưa đáp ứng được kỳ vọng của nhà đầu tư, dẫn tới gọi thầu không thành công.
Tương tự, Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI) cũng cho rằng, lãi suất đặt thầu trong những phiên huy động gần đây đã tăng khá mạnh. Do đó, biến chuyển về kỳ vọng lãi suất và thanh khoản hệ thống ngân hàng đã và đang làm cho lực cầu trái phiếu sơ cấp giảm mạnh.
Một ý kiến khác cho hay, mặc dù thanh khoản hệ thống ngân hàng tốt, tuy nhiên, việc điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng tín dụng có thể ảnh hưởng đến sự tham gia của các ngân hàng thương mại, khi dòng tiền có thể bị “chia lửa” sang kênh cho vay tín dụng.
Ở một khía cạnh khác, tính tới thời điểm hiện tại kế hoạch phát hành năm đã hoàn thành 78,6%, do đó áp lực phát hành từ nay tới cuối năm đã “dịu hẳn”, nên sức ép tăng lãi suất huy động từ tổ chức phát hành sẽ không lớn. Đây cũng chính là nguyên nhân góp phần làm cho tỷ lệ trúng thầu trái phiếu giảm trong những phiên gần đây.
Trong một báo cáo mới đây, SSI cho biết thêm, trong bối cảnh phát hành trái phiếu kỳ hạn 5 năm vẫn gặp khó, trong khi lãi suất dài hạn giảm mạnh, tổ chức phát hành đã điều chỉnh kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ theo hướng tăng các kỳ hạn trên 7 năm và giảm kỳ hạn 5 năm. Tuy nhiên, “huy động trái phiếu những tháng cuối năm có thể chịu thêm nhiều sức ép từ lạm phát và lãi suất có thể tăng”, công ty này nhận định.
Dự báo của BVSC thì cho rằng, nhiều khả năng trong các phiên sắp tới, lãi suất trúng thầu sẽ được điều chỉnh tăng dần, nhưng với mức độ không quá lớn.
Chu Duy