内容摘要：Theo số liệu năm 2022 của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp thuộc Liên Hợp quốc ( kết quả bóng đá giao hữu châu á

TheàyquốctếchốngkhaithácIUUViệtNamvàcộngđồngquốctếhưởngứngHiệpđịkết quả bóng đá giao hữu châu áo số liệu năm 2022 của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp thuộc Liên Hợp quốc (FAO), mức tiêu thụ thủy hải sản trên toàn cầu đã tăng gấp đôi so với cách đây 50 năm. Sự gia tăng này đã đẩy sản lượng thủy sản toàn cầu tăng 4 lần trong ít nhất 50 năm qua, kéo theo hoạt động khai thác và đánh bắt hết công suất tại gần 90% trữ lượng thủy sản thế giới.

Khai thác và đánh bắt quá mức đã gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự bền vững của nguồn lợi thủy hải sản, phá vỡ sự đa dạng sinh học hoặc làm suy yếu các chức năng của hệ sinh thái mà hệ quả tồi tệ nhất là nguy cơ “xóa sổ” nguồn lợi thủy sản.

Một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với nỗ lực quốc gia và khu vực trong bảo tồn hệ sinh thái biển và mục tiêu phát triển nghề cá bền vững là tình trạng đánh bắt quá mức là hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Trong khi đó, sự tồn tại các cảng biển cho phép tàu cá khai thác IUU cập bến và đưa sản lượng đánh bắt cá bất hợp pháp vào thị trường nội địa vẫn là vấn đề nhức nhối.

Khai thác IUU không chỉ làm suy yếu các nỗ lực cấp quốc gia và khu vực nhằm bảo tồn và quản lý trữ lượng cá, cản trở tiến trình đạt được các mục tiêu bền vững dài hạn, mà còn gây tổn hại cho những ngư dân có trách nhiệm, trung thực và hoạt động phù hợp với các điều khoản trong giấy phép đánh cá. Hoạt động này còn đe dọa đa dạng sinh học biển, khi 30% trữ lượng cá toàn cầu hiện đang bị đánh bắt vượt quá mức bền vững về mặt sinh học, từ đó sẽ đe dọa sinh kế trong tương lai của ngư dân.

Vì vậy, điều cấp thiết lúc này là cộng đồng quốc tế cần nỗ lực hơn nữa để thông qua và triển khai Thỏa thuận về biện pháp các quốc gia có cảng (PSMA) của FAO.

PSMA là công cụ đầu tiên và cho đến nay là công cụ mang tính ràng buộc pháp lý duy nhất ở cấp độ quốc tế, nhằm ngăn chặn sản lượng đánh bắt IUU tiếp cận thị trường.

Có hiệu lực vào ngày 5/6/2016, PSMA cũng hướng đến mục tiêu bảo tồn lâu dài và khai thác bền vững nguồn tài nguyên biển cũng như hệ sinh thái biển. Cho đến nay, 78 quốc gia đã ký tham gia thỏa thuận nói trên.

Trong tương lai, khi tất cả các nước trên thế giới đều tham gia thỏa thuận này thì công cụ này sẽ được thực thi trên phạm vi rộng lớn hơn, góp phần chặn đứng hoạt động đánh bắt IUU.

Hiệp định PSMA giúp hạn chế việc tiếp cận cảng của các tàu đánh cá không tuân thủ một loạt các quy tắc, bao gồm việc chứng minh rằng họ có giấy phép hoạt động thích hợp và công bố rõ ràng về loài và số lượng thủy sản đánh bắt. PSMA là cột mốc của nhiều năm nỗ lực ngoại giao để chống lại hậu quả của tình trạng khai thác IUU, lên tới 26 triệu tấn, trị giá khoảng 23 tỷ USD mỗi năm và là một mối đe dọa lớn đối với tất cả các nỗ lực nhằm tăng cường đánh bắt bền vững trong các đại dương trên thế giới.

Ảnh minh họa