Chỉ trong ba ngày của cuộc bầu cử ở Anh vào tháng 12 năm 2019,ựbáomộtnămđầybiếnđộban xep hang bong da tbn sự lạc quan ban đầu về việc Anh rời khỏi EU suôn sẻ đã nhanh chóng nhường chỗ cho mối quan tâm về giai đoạn đàm phán tiếp theo. Các nhà đầu tư có lẽ đúng khi thận trọng rằng năm 2020 có khả năng là một năm đầy biến động khác đối với Brexit. Kết quả bầu cử tháng 12, trong đó chứng kiến Thủ tướng Boris Johnson và đảng Bảo thủ cầm quyền chiếm đa số 80 ghế trong Hạ viện, hiện đã gần như đảm bảo cho việc phê chuẩn thỏa thuận Brexit - thỏa thuận đạt được giữa Anh và EU hồi tháng 10. Điều đó có nghĩa là Vương quốc Anh gần như chắc chắn sẽ rời EU vào cuối tháng 1. Nhưng các cuộc thảo luận về các điều khoản của thỏa thuận thương mại Anh - EU trong tương lai hầu như chưa bắt đầu. Thỏa thuận Brexit bao gồm hầu hết các vấn đề về việc rời khỏi liên minh - đó là những điều như các nghĩa vụ tài chính của Vương quốc Anh, quyền của công dân, bên cạnh một khuôn khổ giao dịch để tránh những xung đột dọc biên giới Ailen. Hướng đi hiện tại là tiến tới một hiệp định thương mại tự do giữa Anh và EU - nhưng chính xác là hình thức nào sẽ diễn ra và thời gian cần thiết để đàm phán, cả hai vẫn có thể thay đổi.
 |
Tuy nhiên, những gì mà thế giới biết là một khi Vương quốc Anh rời EU vào cuối tháng này, sẽ bước vào giai đoạn chuyển tiếp ổn định hiện đang kéo dài đến cuối năm 2020. Cho đến lúc đó, mối quan hệ thương mại của Vương quốc Anh với EU sẽ không thay đổi, cho phép thời gian để đồng ý và thực hiện một mối quan hệ thương mại mới trong tương lai. Có rất nhiều việc phải làm trong 11 tháng tới- hoặc thậm chí ít hơn một khi đủ thời gian để đồng ý một nhiệm vụ đàm phán và tìm kiếm sự phê chuẩn cho các điều khoản thương mại cuối cùng. EU để ngỏ khả năng kéo dài hai năm cho giai đoạn chuyển tiếp này, nhưng sẽ phải trả giá. Anh sẽ cần tiếp tục thanh toán vào ngân sách EU sau năm 2020. Thỏa thuận Brexit nói rằng việc gia hạn phải được nhất trí vào tháng 6. Thủ tướng Anh Boris Johnson từ lâu đã báo hiệu rằng chính phủ không muốn có một thời gian chuyển tiếp dài hơn, một cam kết đang trong quá trình đưa vào luật pháp Vương quốc Anh. Tất nhiên, đến tháng 6, không có gì ngăn cản chính phủ Anh “lặng lẽ” thay đổi luật một lần nữa và kéo dài quá trình chuyển đổi. Thủ tướng Anh có sự linh hoạt hơn nhiều trong Quốc hội. Nhưng bây giờ, điều này dường như không thể. Hầu hết mọi người nghi ngờ việc chính phủ sẽ không kéo dài thời gian chuyển tiếp, và thay vào đó sẽ cố gắng đàm phán một thỏa thuận thương mại tự do vào cuối năm 2020.
Điều này chắc chắn sẽ là thách thức. Đàm phán thương mại thường mất nhiều năm. Thỏa thuận EU-Canada nổi tiếng mất bảy năm từ khi bắt đầu đến khi kết thúc, và nhà đàm phán Brexit của EU Michel Barnier đã nói rằng không có khả năng mọi thứ sẽ được thỏa thuận trong năm nay. Hầu hết các chuyên gia thương mại cho rằng về mặt lý thuyết có thể đồng ý một thỏa thuận cơ bản, miễn thuế đối với thương mại hàng hóa trong năm nay - nếu Anh sẽ ký kết hầu hết những gì EU yêu cầu. Trọng tâm trong danh sách mong muốn của Brussels là những cam kết sân chơi bình đẳng. Chúng được thiết kế để ngăn chặn Vương quốc Anh đạt được lợi thế cạnh tranh bằng cách bãi bỏ quy định và sẽ yêu cầu Vương quốc Anh phản ánh các quy định của EU về những điều như quyền của người lao động, tiêu chuẩn môi trường và viện trợ nhà nước. Và khi các quy tắc này phát triển, EU sẽ hy vọng Vương quốc Anh sẽ bắt kịp một hệ thống được gọi là hài hòa quy định. Nếu không có tất cả những điều đó, Brussels có thể khăng khăng áp thuế đối với một số hàng hóa để bù đắp cho bất kỳ nhược điểm pháp lý nào mà các công ty có trụ sở tại EU phải đối mặt. Sau đó, có nhiều lợi ích chiến lược hơn của EU, có thể bao gồm quyền đánh bắt cá, cũng như giữ cho Vương quốc Anh liên kết chặt chẽ với các tiêu chuẩn thực phẩm/ động vật.
Liệu Thủ tướng Anh Johnson có sẵn sàng chấp nhận mức độ yêu cầu này không? Thật khó để nói rằng chiến thắng trong cuộc bầu cử lịch sử tháng 12 mang lại cho không gian để Thủ tướng Anh xoay quanh mối quan hệ EU chặt chẽ hơn. Một mối quan hệ thương mại ít rủi ro về kinh tế có thể được cho là an toàn hơn khi tham gia cuộc bầu cử tiếp theo. Nhưng tất cả mọi thứ mà Thủ tướng Anh cam kết thời gian về Brexit cho thấy ông có những lo ngại thực sự về sự liên kết với các quy tắc của EU. Liệu suy nghĩ này sẽ thay đổi hay không khi các cuộc đàm phán được tiến hành và sự đánh đổi tiềm năng trở nên rõ ràng hơn, có lẽ, đó là câu hỏi quan trọng cho năm 2020. Có thể mặc dù Chính phủ Anh cuối cùng sẽ chấp nhận các cam kết sân chơi bình đẳng. Trên thực tế, sự nhấn mạnh vào thời hạn tháng 12 năm 2020 có thể được thiết kế một phần để tập trung vào cuối năm. Một số nghị sĩ bảo thủ có lẽ sẽ không chấp nhận các yêu cầu trên của EU. Nhưng khi phải đối mặt với sự thay thế của thêm hai năm chuyển đổi, có thể nhiều người sẽ miễn cưỡng chuẩn bị để chấp nhận loại thỏa thuận này. Chính xác là chiến thuật này - mối đe dọa của sự chậm trễ hơn nữa - cho phép Thủ tướng Anh tập hợp đảng bảo thủ cầm quyền của mình đằng sau thỏa thuận Tháng 10 và những nhượng bộ đáng kể trong đó.
Ngay cả khi một thỏa thuận thương mại có thể được thống nhất trong năm 2020, nền kinh tế Anh vẫn có thể phải đối mặt với một số thay đổi khá lớn vào đầu năm 2021. Mặc dù tên gọi là một hiệp định thương mại tự do (FTA) nhưng không có nghĩa là thương mại không có xung đột. Nó sẽ liên quan đến nhiều chi phí và tình trạng quan liêu - và một vấn đề đặc biệt đối với các công ty là quy tắc xuất xứ. Để đủ điều kiện áp dụng thuế quan bằng 0, các công ty của Anh bán hàng hóa cho châu Âu có thể sẽ phải chứng minh rằng các sản phẩm của họ có đủ yếu tố do Anh sản xuất. Đối với hàng hóa đã đi qua chuỗi cung ứng phức tạp, hồ sơ tính toán giá trị của xuất xứ sản phẩm không phải lúc nào cũng dễ dàng - và thường thì việc thanh toán thuế quan sẽ đơn giản và rẻ hơn so với việc cố gắng chứng minh nguồn gốc. Cũng phải lưu ý rằng một hiệp định thương mại tự do bao gồm hàng hóa sẽ làm rất ít cho các dịch vụ - chiếm 80% sản lượng của Vương quốc Anh. Một thỏa thuận theo kiểu FTA như vậy rất có thể sẽ chấm dứt việc cấp “hộ chiếu” tài chính, cũng như các quyền tự động về chia sẻ dữ liệu, cùng với những điều khác.
Dù có chuyện gì xảy ra, một điều có vẻ khá rõ ràng là câu trả lời cho nhiều câu hỏi quan trọng này phải đợi cho đến cuối năm 2020. Nếu giai đoạn chuyển tiếp không được kéo dài vào tháng 6, thì đó sẽ là một cuộc đua rất không chắc chắn để có được một hiệp định thương mại tự do sẵn sàng vào cuối năm 2020. Thất bại có nghĩa là một sự rút lui đột ngột khỏi thị trường chung và liên minh hải quan cho các công ty Anh, và đây là lý do chính khiến các nhà phân tích không mong đợi một sự gia tăng lớn trong đầu tư của Anh trong năm nay.