内容摘要：Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Việt LanNgày 25/4, tại Hà Nội, Chương trình Phát triển của Liên Hợp quốc (U bóng đá đan mạch

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Việt Lan

Ngày 25/4,áttriểnánlệgópphầnbổkhuyếtchohệthốngphápluậbóng đá đan mạch tại Hà Nội, Chương trình Phát triển của Liên Hợp quốc (UNDP) và TANDTC đã phối hợp tổ chức hội thảo “Lấy ý kiến đối với dự thảo báo cáo nghiên cứu về quy trình tuyển chọn án lệ và dự thảo nghị quyết sửa đổi Nghị quyết số 03/2015/NQ-HĐTP về án lệ”.

Hội thảo được tổ chức trong khuôn khổ dự án “Tăng cường pháp luật và tư pháp tại Việt Nam” (EU JULE) do Liên minh châu Âu tài trợ. Hội thảo nhằm giúp TANDTC thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển án lệ, góp phần bổ khuyết cho hệ thống pháp luật, tạo tính ổn định, minh bạch trong các phán quyết của tòa án.

Cho đến nay, Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã ban hành 26 án lệ, trên cơ sở Nghị quyết số 03. Tuy nhiên, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết: “Sau hơn 3 năm thi hành, việc áp dụng Nghị quyết số 03 bên cạnh những mặt tích cực đã đạt được, cũng đã bộc lộ một số vướng mắc, bất cập”.

Một trong những bất cập là chưa có quy trình thông qua án lệ theo trình tự, thủ tục rút gọn đối với những quyết định giám đốc thẩm mà Hội đồng Thẩm phán TANDTC thống nhất lựa chọn phát triển thành án lệ, tại phiên tòa giám đốc thẩm.

Đồng thời, quy trình “hủy bỏ, thay thế án lệ” chưa thực sự phù hợp. Một số hướng dẫn của nghị quyết còn chung chung dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau trong thực tiễn áp dụng.

Bên cạnh đó, quy trình rà soát, phát hiện bản án, quyết định để đề xuất, phát triển thành án lệ còn rườm rà, phức tạp, chưa hiệu quả. Mặt khác, hiện vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể về cách viện dẫn án lệ trong bản án, quyết định của tòa án dẫn đến việc viện dẫn án lệ không thống nhất.

Với sự hỗ trợ về kỹ thuật của UNDP, nhóm nghiên cứu về quy trình tuyển chọn án lệ đã tiến hành khảo sát, đánh giá thực tiễn thi hành Nghị quyết số 03 và đưa ra những khuyến nghị để cải thiện quy trình lựa chọn án lệ trong dự thảo báo cáo nghiên cứu về quy trình tuyển chọn án lệ tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu này sẽ được TANDTC tham khảo trong quá trình xây dựng dự thảo nghị quyết sửa đổi Nghị quyết số 03 về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ.

Phát biểu tại hội thảo, đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam Caitlin Wiesen nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực cho các thẩm phán và cán bộ tòa án trong nỗ lực giải quyết những thách thức và bất cập trong quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ.

“Tất cả các thẩm phán cần áp dụng hiệu quả án lệ trong các bản án, quyết định của mình. Việc dự thảo bản án, quyết định của tòa án cũng cần được cải thiện để các thẩm phán khác có thể hiểu rõ lập luận của việc ra các bản án, quyết định” - bà Wiesen khẳng định.

Mai Lâm