 |
Sự thay đổi nhanh chóng của tỷ giá hối đoái giữa đồng Yen và USD từng làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng thanh khoản bằng tiền mặt trong khu vực.
Các cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã chứng minh rằng các mô hình rủi ro tài chính hiện nay,ấuhiệumộtcơnbãotàichínhmớkết quả giải vô địch quốc gia australia đa phần được các ngân hàng và các kiểm soát viên tài chính sử dụng, hoàn toàn không nhìn thấy trước những sự kiện “Thiên Nga đen” hay “Hà Mã”.
“Hà Mã” (tức là sự kiện rất có khả năng xảy ra và có tác động lớn) là việc Mỹ tăng lãi suất nhằm đối phó với nền kinh tế trong nước đang gần như vận hành hết công suất, với mức độ thất nghiệp thấp nhưng các chỉ số lạm phát đang dần tăng. Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cảnh báo những người vay phi tài chính bên ngoài nước Mỹ nợ 11.500 tỷ USD, trong đó 3.700 tỷ USD là số nợ của các thị trường mới nổi.
Khủng hoảng tiền tệ hiện nay của Thổ Nhĩ Kỳ là triệu chứng của việc quản lý yếu kém các chính sách trong nước và nghiêm trọng hơn là mối đe dọa cấm vận kinh tế của Mỹ. Chỉ riêng Thổ Nhĩ Kỳ đã nợ nước ngoài 467 tỷ USD. Khi rủi ro toàn cầu tăng, dòng vốn sẽ chảy trở lại thị trường chứng khoán Mỹ và lãi suất tăng cao là không thể tránh nổi. Các thị trường mới nổi không có sự thay thế nên cho phép hạ thấp tỷ giá hối đoái hoặc tự bảo vệ mình bằng cách tăng lãi suất cho dù có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng. Gần đây, cả Indonesia và Hong Kong (Trung Quốc) đã phải bảo vệ tỷ giá hối đoái của mình thông qua biện pháp tăng lãi suất và can thiệp.
Vấn đề nan giải đối với lãi suất của Mỹ là các nền kinh tế có số nợ trong và ngoài nước cao thường dễ bị tổn thương trước các quy định thắt chặt tài chính cũng như nguy cơ khủng hoảng tài chính. Các chuyên gia dự báo về sụp đổ tài chính của khu vực Đông Á lập luận rằng số nợ của Trung Quốc vượt quá 250% GDP sẽ là nguyên nhân hàng đầu.
Rủi ro tài chính không chỉ gia tăng ở Trung Quốc mà còn trên toàn cầu. Tháng 5/2018, công ty xử lý dữ liệu Dun và Bradstreet đã xuất bản cuốn sách “Ma trận Rủi ro Toàn cầu”, trong đó cho rằng việc Mỹ tăng lãi suất có thể châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng nợ, khiến nền kinh tế toàn cầu co lại. Tháng 7/2018, trong Báo cáo đánh giá triển vọng kinh tế thế giới, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho rằng căng thẳng thương mại gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc đang đe dọa sự phục hồi tăng trưởng ở châu Âu, Nhật Bản và Anh. Bất kỳ “sự quá nhiệt” nào ở Mỹ cũng sẽ gây ra khủng hoảng tiền tệ cho một số thị trường mới nổi.
“Thiên Nga Đen” (sự kiện có khả năng xảy ra thấp nhưng có tác động lớn) là việc tỷ giá hối đoái giữa đồng Yen và USD bất ngờ tăng. Nhật Bản- nền kinh tế lớn thứ ba thế giới sau Mỹ và Trung Quốc- đã gia tăng tài sản của mình ở nước ngoài kể từ những năm 90 của thế kỷ trước. Trong khoảng thời gian từ năm 2007 đến tháng 7/2018, Ngân hàng trung ương Nhật Bản đã tăng các tài sản của mình nhiều nhất trong số các ngân hàng trung ương lớn (lên 4.900 tỷ USD hay 100% GDP). Đến cuối năm 2017, tổng tài sản nước ngoài và tài sản ròng của Nhật Bản đã tăng lần lượt lên 9.000 tỷ USD và 2.900 tỷ USD - gần tương đương 1/4 mức tăng tổng nợ nước ngoài của Mỹ trong cùng thời gian này.
Cuộc khủng hoảng tiếp theo nhiều khả năng nhất sẽ xuất phát từ sai lầm địa chính trị. Trong kỷ nguyên các chính trị gia không kiên định trong các quyết định của mình, các nhà quản lý ngân hàng trung ương có lẽ là những người chỉ có thể làm điều gì đó để hạn chế rủi ro tài chính. Nhưng vì Tổng thống Trump không quan tâm nhiều đến lời khuyên của giới chuyên gia, nên các thị trường châu Á sẽ lo ngại về những rủi ro do tính cách khó lường của Trump, hơn là sự bất ổn tài chính có thể lường trước.
Tóm lại, rủi ro tài chính và rủi ro địa chính trị không thể tách rời. Bất kỳ sự kiện bất ngờ nào do tính toán sai lầm về địa chính trị, thảm họa biến đổi khí hậu, sự đổ vỡ bởi chiến tranh hay tấn công mạng đều có thể châm ngòi cho một chu kỳ khủng hoảng tài chính khác.