(CMO) Để trẻ phát triển khoẻ mạnh và thông minh, cần có các yếu tố quan trọng, đó là do di truyền, do chế độ dinh dưỡng và do rèn luyện, học tập, môi trường sống. Do đó, nếu để thiếu hụt dinh dưỡng thì sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển trí não của trẻ.
Theo nghiên cứu của các chuyên gia dinh dưỡng, có 4 chất dinh dưỡng cần bổ sung đầy đủ cho trẻ. Thứ nhất là chất đạm, đạm là vật liệu xây dựng nên các tế bào mô, cơ quan, cung cấp các nguyên liệu cần thiết cho sự hình thành các dịch tiêu hoá, các nội tiết tố, các men và vitamin. Khi thiếu hụt chất đạm sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển nói chung và não bộ của trẻ nói riêng.
Thứ hai là i-ốt, nếu bà mẹ trong quá trình mang thai mà thiếu i-ốt thì không đủ lượng i-ốt di chuyển qua nhau thai để đáp ứng cho sự phát triển não bộ tối ưu, hàm lượng i-ốt trong sữa mẹ cũng thiếu dẫn đến tình trạng trẻ bị bệnh đần độn do thiểu năng tuyến giáp.
Thứ ba là chất sắt, chất sắt vận chuyển ô-xy và giữ vai trò quan trọng trong hô hấp tế bào. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh, thiếu sắt đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển não bộ trong thời thơ ấu. Trẻ bị thiếu máu thiếu sắt có chỉ số phát triển tâm thần và vận động thấp hơn trẻ cùng trang lứa, cùng môi trường sống. Khi trẻ lớn, thiếu máu thiếu sắt cũng ảnh hưởng đến sự phát triển trí nhớ và kết quả học tập do ngủ gật trong giờ học, thiếu ô-xy não.
Thứ tư là chất a-xít béo, thành phần của não bộ chiếm 60% là chất béo, DHA (Docosahexaenoic Acid) và ARA (Arachidonic Acid) là các thành phần lipid chính của não. Trong thời gian mang thai, người mẹ huy động 2 chất DHA và ARA để hỗ trợ cho sự phát triển não bộ của thai nhi, đồng thời tiếp tục cung cấp 2 chất quan trọng này qua nguồn sữa nên việc nuôi con bằng sữa mẹ sẽ làm tăng chỉ số thông minh của trẻ.
 |
| Nhân viên y tế hướng dẫn các bà mẹ bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ tại Trạm Y tế xã Trần Phán, huyện Ðầm Dơi. |
Bác sĩ Ðinh Thị Nguyên, Trưởng khoa Dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau, cho biết: “Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh đã tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của dinh dưỡng để trẻ phát triển toàn diện. Trong đó, chúng tôi đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ bà mẹ sau sinh thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ tại các bệnh viện, trung tâm y tế có giường bệnh. Sau khi mẹ và bé đã xuất viện về địa phương, nhân viên phụ trách dinh dưỡng tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn tiếp tục giám sát, hỗ trợ bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ cho đến 24 tháng tuổi”. Ngoài 4 chất dinh dưỡng trên còn nhiều vi chất dinh dưỡng khác như kẽm, magiê, đồng, crom, selen… cũng rất quan trọng cho sự phát triển của trẻ.
Ðể trẻ được khoẻ mạnh và thông minh thì trước, trong thời kỳ mang thai và trong thời gian cho con bú, bà mẹ cần ăn đầy đủ chất dinh dưỡng để giúp não bé phát triển tốt, như chất đạm, i-ốt, các a-xít béo (DHA, ARA) có trong các loại thực phẩm như thịt, cá, tôm, cua, trứng, sữa, rau xanh và quả chín. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, các bà mẹ nên ăn nhiều cá, nhất là các loại cá có chứa nhiều a-xít béo, uống thêm dầu gan cá, ăn các loại dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu ô liu. Trong thời kỳ ăn dặm, từ 7-3 tuổi, trẻ cần được ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng để cung cấp chất đạm, chất sắt qua nguồn thức ăn động vật như thịt, cá, trứng, sữa, ăn muối, nước mắm có bổ sung i-ốt. Các a-xít béo không no từ dầu ăn, dầu gan cá, cá biển, các loại vitamin và muối khoáng khác từ nguồn rau xanh và quả chín, uống các loại sữa có bổ sung DHA, ARA, i-ốt, sắt, taurin và các vi chất dinh dưỡng khác.
Vì vậy, để con được khoẻ mạnh và thông minh, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cần trang bị trước cho mình kiến thức về dinh dưỡng. Ðến khi mang thai phải ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, nuôi con bằng sữa mẹ, cho trẻ bổ sung đầy đủ, hợp lý vi chất dinh dưỡng để trẻ phát triển tốt về thể lực và trí não. Kết hợp với việc giáo dục và môi trường sống tốt, chúng ta sẽ có những đứa con khoẻ mạnh, thông minh./.
Minh Khang