内容摘要："Không nước nào có chính sách rút bảo hiểm xã hội một lần dễ dàng như ở Việt Nam" Hai phương án tính lich hang 2 duc

"Không nước nào có chính sách rút bảo hiểm xã hội một lần dễ dàng như ở Việt Nam" Hai phương án tính chi phí quản lý bảo hiểm xã hội Người từ 75 tuổi trở lên không có lương hưu sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí Khó tìm phương án tối ưu về rút bảo hiểm xã hội một lần

Sáng 17/8,ệpnợbảohiểmxãhộinênphạtbằngtàichínhkhôngnênhoãnxuấtcảlich hang 2 duc Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Một trong những nội dung lớn được quan tâm tại dự thảo luật là quy định giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm.

Tán thành giảm thời gian đóng BHXH được hưởng lương hưu xuống 15 năm

Tán thành quy định này với những lý do như tờ trình đã nêu, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh phân tích thêm, nếu tiếp tục giữ quy định thời gian đóng BHXH tối thiểu là 20 năm để được hưởng lương hưu như hiện hành thì sẽ có khoảng 476.000 người đã tham gia BHXH khó có cơ hội nhận được lương hưu (theo báo cáo của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội - LĐTB&XH).

Lý do nữa là mặc dù mức lương hưu tương ứng với thời gian đóng BHXH tối thiểu sẽ khiêm tốn hơn, nhưng mức lương hưu hàng tháng ổn định và trong thời gian hưởng lương hưu sẽ được Quỹ BHXH đóng bảo hiểm y tế. Điều này sẽ góp phần đảm bảo cuộc sống tốt hơn cho người lao động khi về già.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp.

Đánh giá cao nhiều điểm mới trong dự án luật, đặc biệt là việc giảm thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, trước đây thời gian đóng BHXH quá dài nên nhiều người lao động muốn rút BHXH một lần. Những lúc khó khăn như trong dịch Covid-19, giữa việc phải đóng 20 năm sau mới được hưởng lương hưu với hưởng trước mắt, đôi khi người lao động bắt buộc phải chọn cái trước mắt vì thời gian đóng BHXH quá dài.

Nghị quyết 28 hướng tới lộ trình đóng BHXH 10 năm sẽ được hưởng lương hưu, nhưng cũng có đoạn trung gian là 15 năm. Vì thế, dự án luật lựa chọn giảm thời gian đóng từ 20 năm xuống 15 năm là cần thiết để hướng tới mục tiêu sau này là 10 năm, Chủ tịch Quốc hội đánh giá.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung cho hay, mong muốn khi sửa luật lần này quy định thời gian tham gia BHXH để hưởng lương hưu chỉ 10 năm, nhưng hiện rất khó áp dụng. "Hàn Quốc đã quy định mức 10 năm, nhưng với Việt Nam, nếu chỉ đóng 10 năm e rằng mức lương hưu thấp quá. Thông lệ là đóng ít, hưởng ít. Vậy nên xin phép UBTVQH, trước hết trong nhiệm kỳ này chỉ giảm xuống mức 15 năm cho phù hợp" - Bộ trưởng trình bày.

Nghiên cứu thêm phương án hạn chế rút BHXH một lần

Quy định về rút BHXH một lần cũng thu hút nhiều sự quan tâm của các đại biểu tại phiên họp. Dự thảo luật đề xuất 2 phương án theo hướng hạn chế người lao động rút BHXH một lần. Mỗi phương án đều có ưu, nhược điểm. Tuy nhiên, Ủy ban Xã hội nêu tới 5 quan điểm khác nhau về vấn đề này.

Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Phan Văn Anh

Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Phan Văn Anh phát biểu tại phiên họp cho rằng, hưởng BHXH một lần là quyền lợi chính đáng của người lao động. Tuy nhiên, xu hướng rút BHXH 1 lần tăng thời gian qua thực tế đáng lo ngại. Điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp người lao động mà còn làm ảnh hưởng tới tình hình kinh tế - xã hội.

Do đó, ông đề nghị có phương án đồng bộ hơn nữa hỗ trợ người lao động trong giai đoạn khó khăn trước mắt để đảm bảo cuộc sống như tín dụng ưu đãi, đào tạo, việc làm…

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, mỗi phương án theo tờ trình của Chính phủ phân tích có ưu điểm và các mặt khác nhau, trong đó, phương án 2 mềm dẻo, hài hòa hơn.

Tuy nhiên, qua nghiên cứu, Chủ tịch Quốc hội đề xuất tích hợp các ưu điểm của 2 phương án Chính phủ đề xuất để có một phương án mới. Theo đó, những người tham gia BHXH sau khi luật có hiệu lực không được rút BHXH 1 lần khi đang trong độ tuổi lao động. Người tham gia trước khi luật sửa đổi có hiệu lực được rút BHXH một lần nhưng chỉ được rút một phần đã đóng, còn một phần tích lũy, lưu trong hệ thống bảo hiểm.

“Việc này vừa giúp người lao động giải quyết khó khăn trước mặt nhưng vẫn lưu lại trong hệ thống bảo hiểm và có thể quay trở lại đóng. Khi đó mạng lưới an sinh sẽ không bị thủng” - Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ.

Nhấn mạnh rút BHXH một lần là “vấn đề nhạy cảm, phức tạp nhất” trong lần sửa Luật này, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng “nếu làm không tốt về tư tưởng, vận động, thuyết phục và có phương án phù hợp thì dễ xảy ra những điều có thể chúng ta không hình dung hết”. Theo Bộ trưởng, có tới 72% người rút BHXH một lần là ở khu vực phía Nam, miền Trung và tuyệt đại bộ phận là công nhân. Nguyên nhân ban đầu là do kinh tế khó khăn.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung cho hay, 2 phương án Chính phủ trình thực sự chưa có phương án tối ưu, nhưng ít ra có phương án tạm thời có thể chấp nhận được.

Khẳng định tiếp thu ý kiến UBTVQH để tiếp tục nghiên cứu, Bộ trưởng cho hay, ban soạn thảo vừa qua đã bàn với nhiều cơ quan để tính toán xem có thể thay bằng cơ chế, hình thức khác để người lao động không phải rút BHXH hay không. Ví dụ giải pháp về tín dụng, Bộ LĐTB&XH đã làm việc với ngân hàng nhưng “chưa đi đến tận cùng vấn đề”, nên cần tiếp tục nghiên cứu.

Không nên hoãn xuất cảnh khi doanh nghiệp nợ đóng BHXH

Liên quan quy định tại Điều 43 về trốn đóng BHXH bắt buộc, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công đồng thuận với việc có giải pháp xử lý nghiêm việc doanh nghiệp nợ đóng, trốn đóng BHXH nhằm đảm bảo quyền lợi của người lao động. Tuy nhiên, đại diện các doanh nghiệp cho hay luật hiện hành có hành vi chậm đóng nhưng dự thảo luật sửa đổi loại bỏ hành vi chậm đóng, chỉ còn trốn đóng. Chậm đóng cũng là thực tế trong cuộc sống, nếu loại bỏ hành vi này là chưa hợp lý.

Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công

Theo Chủ tịch VCCI, điều này ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh của Việt Nam, các doanh nghiệp nước ngoài thấy khi vào Việt Nam rất dễ gặp hành vi vi phạm pháp luật. Do đó, cần khôi phục, quy định lại việc chậm đóng BHXH của doanh nghiệp. Bởi vì việc đóng BHXH của doanh nghiệp cũng phụ thuộc rất nhiều vào những yếu tố khách quan như thiên tai, hỏa hoạn, hạn hán, dịch bệnh...

Ông Phạm Tấn Công cho rằng, dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) cần quy định thời hạn được nợ đóng BHXH cho người lao động. Điều này cũng là tạo điều kiện cho doanh nghiệp có điều kiện sắp xếp hoạt động kinh doanh để có thể đóng đủ BHXH cho lao động. Nếu doanh nghiệp không thực hiện theo đúng thời gian theo quy định thì trong Luật cũng cần đưa ra chế tài xử lý rõ ràng.

Ông cũng cho biết, nhiều doanh nghiệp không đồng tình với chế tài về ngừng sử dụng hóa đơn và hoãn xuất cảnh khi doanh nghiệp nợ đóng BHXH, bởi điều này sẽ cản trở hoạt động của doanh nghiệp. Doanh nghiệp mong muốn nếu vi phạm tài chính thì xử lý về tài chính, chứ không nên xử lý bằng hình thức này.

Theo VCCI, có thể quy định mức phạt tăng dần theo thời gian chậm nộp thì sẽ hợp lý hơn. Bộ Luật Hình sự cũng có chế tài với những đối tượng trốn đóng BHXH, không cần tăng cường thêm trong luật này, sẽ bị trùng lắp.