Cà Mau là tỉnh đồng bằng ven biển có nhiều thế mạnh trong sản xuất nông nghiệp và nuôi thuỷ sản. Tuy nhiên, do đặc điểm về địa lý, xây dựng hệ thống thuỷ lợi phục vụ sản xuất rất tốn kém nên hệ thống thuỷ lợi chưa được đầu tư đồng bộ, sản xuất của người dân phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết.
Ông Trần Quốc Nam, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuỷ lợi Cà Mau, cho biết, trong điều kiện khó khăn về nguồn vốn, muốn khép kín 1 tiểu vùng cần hàng trăm tỷ đồng, có những tiểu vùng lớn cần trên 1.000 tỷ đồng, ngân sách địa phương không kham nổi. Từ đó chuyển sang khép kín ô thuỷ lợi, cách làm này giống như khép kín tiểu vùng như quy mô nhỏ, mỗi ô thuỷ lợi từ 300-1.000 ha.
Nông dân xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau chuẩn bị xuống giống vụ lúa hè thu. |
Cái hay trong quy hoạch ô thuỷ lợi là tận dụng được hệ thống thuỷ lợi, đê bao trước đó để làm bờ bao ngăn mặn, chống triều cường, chỉ đầu tư làm cống, lắp đặt thêm trạm bơm nên chi phí đầu tư thấp, trung bình khoảng 5-10 tỷ đồng/ô thuỷ lợi.
Hiện tỉnh đang triển khai đầu tư khép kín 9 ô thuỷ lợi ở cả 2 vùng Nam Cà Mau và Bắc Cà Mau để điều tiết nước phục vụ sản xuất. Trong đó, hiện đã cơ bản khép kín hoàn thành 3 ô thuỷ lợi (2 ô ở xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau và 1 ô ở xã Ðông Hưng, huyện Cái Nước), 6 ô còn lại hiện đang tiếp tục triển khai thực hiện. Ngoài ra, Chi cục Thuỷ lợi đang làm kế hoạch dự kiến triển khai thực hiện 6 ô thuỷ lợi phục vụ cho việc phát triển mô hình cánh đồng mẫu lớn trong thời gian tới.
Ông Trịnh Văn Thành, xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau, cho biết, từ khi được Nhà nước đầu tư hệ thống thuỷ lợi, xây dựng trạm bơm tháo rửa được phèn, mặn, sản xuất của người dân trong vùng thuận lơi hơn. Nếu năm nay thời tiết ôn hoà, chắc chắn sản xuất sẽ được mùa.
Ông Trần Quốc Nam khẳng định: “Khép kín ô thuỷ lợi giúp nông dân tháo rửa phèn, mặn ngay từ đầu mùa mưa, thoát nước tốt khi có mưa nhiều và ngăn mặn, chống tràn, giảm rất nhiều chi phí sản xuất. Ðồng thời, góp phần nâng cao năng suất, sản lượng và chất lượng, hạn chế tình trạng sản xuất theo tập quán manh mún, nhỏ lẻ, khó phòng ngừa, kiểm soát dịch bệnh, đặc biệt, đối với sản xuất lúa trong thực hiện mô hình cánh đồng mẫu lớn”.
Ông Nguyễn Văn Ðệ, xã Tân Hưng, huyện Cái Nước, bộc bạch: “Nhiều năm chuyển dịch cơ cấu sản xuất, tình trạng tôm chết do môi trường nước bị ô nhiễm cứ diễn ra liên tục. Thấy các nơi khác như huyện Thới Bình và U Minh khép kín ô thuỷ lợi sản xuất tôm - lúa mang lại hiệu quả cũng muốn làm theo nhưng không được”.
Ông Nguyễn Thanh Giảng, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Cái Nước, đánh giá: “Qua các đợt triều cường vào cuối năm 2014, các đê bao ô thuỷ lợi khép kín nằm ven sông không hề bị nước tràn vào. Bên cạnh đó, nông dân ở các ô thuỷ lợi chủ động nguồn nước phục vụ sản xuất và tiêu úng, xổ phèn, sản xuất rất hiệu quả. Vì vậy, trong thời gian tới địa phương cần xây dựng thêm nhiều ô thuỷ lợi”./.
Bài và ảnh: Trúc Ly