TheếncôngdutáikhẳngđịnhsựchuyểnhướngchiếnlượccủaMỹtỷ lệ cá cược bóng đá giải ngoại hạng anho giới chức an ninh Mỹ, mục đích tổng thể của chuyến công du này của Tổng thống Obama là sử dụng "sức mạnh mềm" của Mỹ ở Đông Nam Á để tái khẳng định và gia tăng ảnh hưởng các giá trị và lợi ích của Mỹ ở khu vực. Ông Ben Rhodes, Phó Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Obama, khẳng định đẩy mạnh chính sách trở lại châu Á là một phần quan trọng trong nhiệm kỳ hai và di sản chính sách đối ngoại của Tổng thống Obama.
Với chuyến công du này của ông Obama, Mỹ chủ trương thúc đẩy dân chủ ở khu vực Đông Nam Á, đặc biệt thông qua việc ủng hộ thủ lĩnh Liên minh Quốc gia vì Dân chủ (NLD) đối lập ở Myanmar, bà Aung San Suu Kyi, người được giải thưởng Nobel Hòa bình năm 1991 và trở thành nghị sĩ Quốc hội từ tháng 5-2012. Ngoài ra, Washington cũng tìm cách cân bằng ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực thông qua việc củng cố quan hệ của Mỹ với những quốc gia thân Trung Quốc trước đây, cũng như quan hệ với khu vực thông qua sự hiện diện của Tổng thống Obama tại Hội nghị cấp cao ASEAN ở Campuchia. Ông Jeffrey Bader, nhà phân tích của Viện Brookings tại Mỹ, cho biết trong chuyến công du, ông Obama đưa ra các khoản viện trợ và cam kết bảo đảm an ninh. Ông Obama cũng sẽ khẳng định vai trò của Mỹ là một nước lãnh đạo và một đối tác tin cậy với các quốc gia châu Á.
Tuy nhiên, chuyến đi của Tổng thống Mỹ Obama cũng vấp phải một số khó khăn. Thực tế này đã được Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda xác nhận. Trong cuộc hội đàm song phương ngày 20-11 bên lề Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 17, ông Noda đã đích thân lưu ý ông Obama về một môi trường an ninh mà ông cho là "ngày càng nghiêm trọng" ở châu Á khi các tranh chấp chủ quyền leo thang.
Ngoài ra, trọng tâm của chuyến đi này dường như bị phân tán trong bối cảnh hàng loạt vấn đề xuất hiện như xung đột giữa Israel với các tay súng Palestine tại Dải Gaza leo thang và tình hình ảm đạm của kinh tế Mỹ. Cuộc xung đột tại Gaza hiện vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt và nếu không giải quyết kịp thời, có nguy cơ sẽ lan rộng, gây cản trở cho nỗ lực chuyển hướng sang châu Á của ông Obama. Trong chuyến thăm châu Á lần này, ông Obama cũng mang theo một số nhà lãnh đạo doanh nghiệp lớn như Chủ tịch Ngân hàng Đầu tư JPMorgan Chase và cả tỷ phú Warren Buffet nhằm quảng bá cho một nội dung quan trọng trong sự chuyển hướng chiến lược vào châu Á, đó là về kinh tế. Tuy nhiên, một số nhà lãnh đạo châu Á mà ông Obama có dịp tiếp xúc trong chuyến thăm cũng đã bày tỏ quan ngại rằng kinh tế của đất nước họ, nhất là xuất khẩu, sẽ bị ảnh hưởng nếu nội bộ Mỹ không giải quyết được các bất đồng liên quan tới chính sách tài chính và chi tiêu ngân sách, đẩy nền kinh tế Mỹ vào cuộc suy thoái mới.
Chuyến thăm châu Á của ông Obama ngay sau khi tái cử nhiệm kỳ hai được kỳ vọng sẽ làm nổi bật thêm một thành tích đối ngoại, nhưng có vẻ đã bị chệch hướng phần nào bởi cuộc xung đột leo thang nguy hiểm ở Trung Đông, chưa nói tới nguy cơ kinh tế Mỹ lại rơi vào suy thoái nếu chính quyền của Tổng thống Obama không thỏa hiệp được với phe Cộng hòa để giải quyết tình trạng bế tắc tài chính kéo dài gần một năm qua.
Cẩm Tuyến