Đại tướng Phùng Quang Thanh - Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trao cờ cho các đơn vị quản lý tài chính tốt

Nguồn lực cho hai cuộc kháng chiến

Số tiền 500 đồng đó chính là ngân quỹ đầu tiên của Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam. Cách mạng Tháng Tám thành công,ànhTàichínhQuânđộivớinhiệmvụxâydựngQuânđộivàbảovệTổquốnhận định bóng đá chính xác hôm nay Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời, nền tài chính quốc gia được hình thành, Quân đội bắt đầu được Nhà nước cung cấp ngân sách. Ngày 25/3/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 34/SL thành lập Ty Quản lý (tiền thân của Cục Tài chính, Bộ Quốc phòng ngày nay). Ty Quản lý được thành lập, có nhiệm vụ: Trông coi các công việc quản lý, giữ quỹ, kế toán, phân phát tiền nong, dụng cụ và các thứ cần dùng cho tất cả các cục. Ty Quản lý có một “Quản lý Ty trưởng” trông coi.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, công tác tài chính quân đội đã xây dựng chế độ, tiêu chuẩn lương, phụ cấp, tiền ăn cho bộ đội; đồng thời đáp ứng được những nhu cầu tiêu dùng cho các chiến dịch tác chiến giành thắng lợi. Tháng 8/1953, Bộ Quốc phòng ban hành Nghị định số 15/NĐ về chế độ tài chính trong QĐND Việt Nam, trong đó xác định chế độ, tiêu chuẩn, đề ra nguyên tắc thu, chi; phân định trách nhiệm, quyền hạn của chỉ huy các cấp trong phân phối, quản lý vật chất và kinh phí. Năm 1964, Bộ Quốc phòng ban hành Điều lệ Công tác tài chính QĐND Việt Nam, văn bản pháp lý quan trọng cho công tác tài chính.

Trong Kháng chiến chống đế quốc Mỹ, ngành Tài chính Quân đội tập trung bảo đảm cho nhiệm vụ cấp bách, lực lượng tăng lên nhanh chóng. Đảm bảo tài chính chi viện cho miền Nam được xác định là nhiệm vụ trọng tâm và cực kỳ quan trọng của Cục Tài vụ. Nguồn tự thu được đẩy mạnh nhờ phát huy kết quả phong trào "100 triệu đồng vì miền Nam ruột thịt". Trong những năm Kháng chiến chống đế quốc Mỹ, ngành Tài chính quân đội đã đưa gần 1.400 cán bộ tài chính vào tuyến lửa, các cán bộ tài chính luôn bám sát diễn biến của chiến trường, phối hợp với ngành Hậu cần đảm bảo kịp thời, nhanh chóng mọi nhu cầu vật chất cho các mặt trận. Công tác bảo đảm tài chính cho quân Giải phóng miền Nam có bước phát triển mới phù hợp với sự phát triển nhanh chóng của chiến trường. Ngoài việc tăng cường chi viện vật chất, Cục Tài vụ đã tham mưu đề xuất với Trung ương Đảng, Bộ Quốc phòng và trực tiếp tổ chức chuyển nhiều ngoại tệ, chủ yếu là USD, tiền Ngụy quyền Sài Gòn, Kíp (Lào), Bạt (Thái), Riên (Cămpuchia) bằng nhiều hình thức. Trong những đoàn xe ra mặt trận, có những chuyến xe, chuyến tàu biển đặc biệt chở những hòm sắt hàn kín được giao nhận nghiêm ngặt, có mật danh là "hàng Z", đó chính là những hòm ngoại tệ chi viện cho miền Nam. Trong 10 năm (1964 - 1975), tổng số ngoại tệ chi viện cho miền Nam là 678.801.847 USD. Cũng trong thời gian này, Phiếu bách hóa Trường Sơn (hay còn gọi là Tiền Trường Sơn) ra đời, thể hiện sinh động công tác tài chính đồng hành cùng các đơn vị chiến đấu và phục vụ chiến đấu.

Miền Nam giải phóng, công tác tài chính quân đội thống nhất về đảm bảo ngân sách, chế độ, tiêu chuẩn và phương thức điều hành, quản lý trong toàn quân. Đây là điều kiện thuận lợi cơ bản để ngành Tài chính Quân đội từng bước xây dựng nền nếp, chính quy, nâng cao hiệu quả quản lý.

Đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới

Đại hội Đảng Toàn quốc lần thứ VI quyết định thực hiện công cuộc đổi mới, trong đó, chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa, tập trung, bao cấp sang nền kinh tế hàng hóa, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Nhận thức rõ yêu cầu đổi mới, Cục Tài chính đã tham mưu cho Bộ Quốc phòng ra Chỉ thị 290/CT-QP ngày 13/11/1989 về việc đổi mới phương thức quản lý ngân sách bảo đảm của các ngành nghiệp vụ với 2 nội dung cơ bản: Mở rộng phân cấp ngân sách xuống các đơn vị để tạo điều kiện cho cơ sở chủ động khai thác tiềm năng tại chỗ và chuyển phần ngân sách của các ngành nghiệp vụ dùng để mua hiện vật cấp cho đơn vị sang phương thức quản lý vốn cung ứng. Đây là mốc đánh dấu sự chuyển đổi cơ chế bảo đảm và quản lý tài chính quân đội sang cơ chế tiền tệ hoá.

Năm 1996, sau khi Quốc hội thông qua Luật Ngân sách Nhà nước (NSNN), Cục Tài chính đã phối hợp với Bộ Tài chính tích cực nghiên cứu cụ thể hoá Điều 80 của Luật NSNN. Ngày 27/12/1997, Chính phủ đã ký ban hành Nghị định số 120/1997/NĐ-CP quy định về quản lý, sử dụng ngân sách và tài sản nhà nước đối với một số hoạt động thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh. Tiếp đó, ngày 29/6/1998, Liên Bộ Tài chính - Quốc phòng đã ký ban hành Thông tư liên tịch số 91/1998/TTLT-BTC-BQP hướng dẫn thực hiện việc lập, chấp hành và quyết toán NSNN trong lĩnh vực quốc phòng.

Sau khi Luật NSNN, Nghị định 120 của Chính phủ ban hành, Cục Tài chính đã khẩn trương tổ chức nghiên cứu dự thảo sửa đổi Điều lệ Công tác tài chính QĐND Việt Nam. Điều lệ đã được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký ban hành vào ngày 21/3/1997. Cùng với Điều lệ Công tác tài chính QĐND Việt Nam; Nghị định 120; Thông tư liên tịch 91, Cục Tài chính đã báo cáo Bộ Quốc phòng trình Nhà nước ban hành nhiều văn bản pháp lý quan trọng về chính sách tiền lương, tiền ăn, chế độ trợ cấp, phụ cấp, các chế độ đãi ngộ quân nhân và các chính sách khác. Đồng thời báo cáo Bộ Quốc phòng ban hành chế độ kế toán, chế độ quản lý tài chính doanh nghiệp, chế độ quản lý vốn đầu tư xây dựng, chính sách thuế, chế độ quản lý tài sản công, quản lý nguồn thu trong Quân đội… Hệ thống các văn bản hướng dẫn đó chính là cơ sở pháp lý cho công tác tài chính quân đội hoạt động thuận lợi, đúng pháp luật, chặt chẽ, hiệu quả.

Là một bộ phận cấu thành của tài chính nhà nước, hoạt động trong lĩnh vực quốc phòng có nhiều đặc thù, ngành Tài chính Quân đội luôn bám sát nhiệm vụ chính trị, có nhiều đổi mới trong công tác tham mưu, đề xuất, đáp ứng kịp thời nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Các thế hệ cán bộ, công nhân viên, chiến sĩ ngành Tài chính Quân đội đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, viết nên truyền thống “Trung thành, tận tụy, đoàn kết, chủ động, sáng tạo”, được Đảng, Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ chống Mỹ cứu nước, 1 Huân chương Hồ Chí Minh, 1 Huân chương Độc lập hạng Nhất và nhiều phần thưởng cao quý khác.

TCQĐ