【trực tiếp bóng đá ngoại anh】Nhận bảo hiểm xã hội một lần gây sức ép lên hệ thống an sinh xã hội

Gia tăng tình trạng nhận bảo hiểm xã hội một lần

Theậnbảohiểmxãhộimộtlầngâysứcéplênhệthốngansinhxãhộtrực tiếp bóng đá ngoại anho số liệu thống kê của Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam, trong giai đoạn từ năm 2014 - 2020, cơ quan BHXH đã giải quyết chi trả cho gần 4,5 triệu người hưởng BHXH một lần (bình quân mỗi năm có hơn 600.000 người hưởng BHXH một lần, tương đương với số người tham gia tăng thêm mới hằng năm). Riêng năm 2021, trước tác động của Covid-19, theo thống kê đã có hơn 800.000 người hưởng BHXH một lần và tính đến hết quý I/2022, số người hưởng BHXH một lần là hơn 208.000 người, tăng 1% so với cùng kỳ năm trước.

Tuyên truyền tới người dân về chính sách bảo hiểm xã hội tại chợ Tam Kỳ - Quảng Nam.

Theo ông Trần Hải Nam - Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), số lượng người hưởng BHXH một lần trong những năm qua có xu hướng gia tăng đang đặt ra thách thức đối với mục tiêu mở rộng độ bao phủ BHXH. Việc người lao động nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc giảm, hoặc mất cơ hội được hưởng lương hưu khi về già, ảnh hưởng đến cuộc sống của bản thân người lao động, gia đình và xã hội; đồng thời là một trong những nguyên nhân dẫn tới tốc độ mở rộng độ bao phủ của hệ thống BHXH tăng rất chậm. Nếu so sánh về tỷ lệ, thì số người hưởng BHXH một lần chiếm bình quân 4,7% tổng số người tham gia BHXH bắt buộc, tương đương với tốc độ phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc bình quân cả giai đoạn 2014 - 2020. Điều này cũng có nghĩa là, cứ có 2 người mới tham gia vào BHXH thì có 1 người cũ rời khỏi hệ thống.

Thực tế trên cho thấy, nếu xu hướng này vẫn tiếp tục diễn ra trong tương lai, thì không những diện bao phủ của BHXH rất khó đạt mục tiêu như mong muốn, mà còn là thách thức rất lớn đối với cả hệ thống an sinh xã hội nước ta.

Theo thống kê, số người già trong cơ cấu dân số nước ta chiếm khoảng 16,8% (số người từ 61 tuổi trở lên đối với nam và 56 tuổi trở lên đối với nữ). Trong đó, số người hiện đang được hưởng tiền lương hưu hàng tháng từ quỹ BHXH là 2,21%; số người được trợ cấp lương hưu xã hội (những người từ 80 tuổi trở lên được hưởng trợ cấp hàng tháng từ ngân sách) là 3,62%. Như vậy, số người chưa có tiền lương hưu, trợ cấp xã hội hàng tháng hiện nay vẫn còn khoảng 10,97% (xấp xỉ 10 triệu người).

Bởi vậy, nếu những người tham gia mà nhận BHXH một lần trước khi về hưu có xu hướng ngày càng gia tăng, sẽ càng làm cho hệ thống hưu trí thiếu bền vững, nhất là trong điều kiện già hóa dân số tại Việt Nam đang diễn ra nhanh chóng, gây sức ép lên ngân sách.

Người nhận một lần có xu hướng trẻ hóa

Theo số liệu thống kê của BHXH Việt Nam, những người hưởng chế độ BHXH một lần tập trung ở độ tuổi từ 20 đến 39 chiếm 79% tổng số người hưởng BHXH một lần giai đoạn 2014 - 2018. Trong đó, tập trung nhiều nhất ở nhóm tuổi từ 25 - 29 tuổi (chiếm 27,6%); nhóm tuổi từ 30 - 34 tuổi đứng thứ hai chiếm 25,3%; tiếp theo là nhóm tuổi từ 35 - 39 tuổi và nhóm tuổi từ 20 - 24 tuổi lần lượt là 15,5% và 10,6%.

Xét từ khía cạnh giới, các nhóm tuổi từ 25 - 29 tuổi và từ 30 - 34 tuổi là 2 nhóm tuổi có số người hưởng BHXH một lần cao nhất đối với cả nam giới và nữ giới, tương ứng là 50,5% và 54,9%. Tuy nhiên, nếu như ở nam giới nhóm tuổi từ 30 - 34 tuổi có số người hưởng BHXH một lần cao nhất với 25,9%; thì ở nữ giới nhóm tuổi từ 25 - 29 tuổi lại là nhóm có số người hưởng BHXH một lần cao nhất với 30%. Xu hướng này ở phụ nữ có thể được giải thích là do phụ nữ ở các nhóm tuổi này đang trong độ tuổi sinh đẻ, phải nghỉ việc sinh con. Còn đối với nam giới, lý do được đưa ra là họ ở độ tuổi cần chu cấp cho gia đình, nên khi mất việc thường nghĩ ngay đến đến nguồn tài chính từ chế độ BHXH một lần.

Các chuyên gia an sinh xã hội cho biết, việc nhận BHXH một lần có thể giải quyết được một số khó khăn trước mắt, nhưng đồng nghĩa với việc người lao động đang đánh mất cơ hội hưởng an sinh xã hội khi đến tuổi già. Khi nhận BHXH một lần, người lao động sẽ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, không có điều kiện vật chất đảm bảo cho cuộc sống lúc tuổi già, không có cơ hội ổn định cuộc sống. Nhận BHXH một lần, người lao động sẽ không được cộng nối thời gian tham gia BHXH nếu tiếp tục quay lại tham gia BHXH, dẫn đến người lao động có thể không đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động, hoặc nếu đủ điều kiện thì mức lương hưu cũng không cao.

BHXH Việt Nam cho biết, có nhiều người đã nhận BHXH một lần, sau này lại mong muốn được nộp lại khoản tiền đã nhận, tiếp tục tham gia BHXH cho số năm còn thiếu để hưởng lương hưu, nhưng không thể giải quyết được vì pháp luật hiện hành không có quy định này. Vì vậy, cơ quan BHXH khuyến cáo người lao động cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định nhận BHXH một lần, tránh vì cái lợi trước mắt mà thiệt thòi về sau. Người lao động có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc, hoặc tham gia BHXH tự nguyện cho đủ số năm còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu trang trải cuộc sống.