DN và bài toán phát hành dưới mệnh giá. Ảnh: S.T

Gian nan

Trường hợp của CTCP Vận chuyển Sài Gòn Tourist,ởpháthànhdướimệnhgiáket quả bóng đá việt nam một thương hiệu taxi nổi tiếng của TP.HCM là một ví dụ. Kết quả kinh doanh sụt giảm là hồi chuông báo động, buộc ban lãnh đạo Công ty phải tính đến việc tái cơ cấu, có phương án đầu tư, nâng cao hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, khi tính đến đầu tư, mở rộng hoạt động thì DN lại đau đầu vì bài toán vốn. Ông Đinh Quang Hiền, Tổng giám đốc Công ty cho biết: “Từ năm 2009, Công ty đã có phương án tăng vốn và được đại hội cổ đông (ĐHCĐ) nhất trí thông qua cả về số lượng cũng như phương án sử dụng vốn. Tuy nhiên, kết quả thật đáng buồn, cổ đông chẳng mấy ai mặn mà”. Trong số 230 thư thông báo về việc phát hành đợt 1 gửi cho cổ đông vào tháng 6-2011, có 115 cổ đông đồng ý mua tương đương với 3,6 tỷ đồng, đến đợt 2 vào tháng 11-2011 chỉ có 6/102 thư phản hồi và số lượng CP đồng ý mua tương đương 94 triệu đồng. Đến đợt 3 vào tháng 1-2012 thì chẳng có thư phản hồi nào trong số 115 thư phát ra. Như vậy, trong năm 2011, Công ty này không thể tăng vốn.

Không thể thu hút vốn nội, DN tìm cách “xoay” vốn ngoại. Sau một thời gian tìm kiếm, CTCP Vận chuyển Sài Gòn Tourist đã tìm được một đối tác Nhật Bản là Công ty Skirr Japan chuyên về tư vấn tài chính. Sau 2 tháng đưa Công ty kiểm toán Mazazs Việt Nam và hãng luật J&P (Hàn Quốc) vào đánh giá tình trạng tài chính, thuế, pháp lý của Công ty, đối tác Nhật đánh giá cao triển vọng của Sài Gòn Tourist và chấp nhận mua hết toàn bộ phần vốn phát hành thêm (80 tỷ đồng). Tuy nhiên, phát hành ở giá nào lại là thách thức mới cho DN niêm yết khi mà cố gắng lắm Hội đồng quản trị cũng chỉ thương thảo được với giá 7.000-8.000 đồng/CP trong khi mệnh giá là trên 10.000 đồng/CP và hiện nay vấn đề phát hành dưới mệnh giá chưa được Ủy ban Chứng khoán (UBCK) pháp lý hóa bởi một văn bản pháp luật.

Tìm cách gỡ

Trong giai đoạn huy động vốn từ nhiều nguồn khó khăn, nhiều DN tìm đến phương án phát hành CP nhưng cũng gặp phải tình huống tương tự như CTCP Vận chuyển Sài Gòn Tourist. Đơn cử như CTCP Tập đoàn Kỹ nghệ Gỗ Trường Thành dự kiến phát hành thêm 50% vốn (khoảng 15,6 triệu CP) cho cổ đông hiện hữu với giá 5.000 đồng/CP, tuy nhiên mệnh giá xấp xỉ 11.000 đồng/CP. Lãnh đạo công ty này cho biết, năm 2011 Công ty đã phải trả đến 234 tỉ đồng tiền lãi vay ngân hàng. Số tiền lớn này đã làm mất đi lợi nhuận giữ lại chia cho cổ đông. Do đó, công ty muốn phát hành thêm để tăng vốn chủ sở hữu, hạn chế đi vay. Một công ty khác là CTCK Rồng Việt (VDS) cũng dự kiến sẽ phát hành khoảng 35 triệu CP với giá khoảng 7.000 đồng/CP, thấp hơn mệnh giá 3.000 đồng/CP. Một số công ty khác đã công bố kế hoạch phát hành CP dưới mệnh giá trong năm 2012 là CTCP Đệ Tam (DTA), CTCK Tập đoàn Thái Hòa Việt Nam (THV)… cũng trong tình trạng giá CP dự kiến phát hành thấp hơn mệnh giá.

Theo Luật DN, không có điều nào cấm việc phát hành dưới mệnh giá. Trao đổi về vấn đề này, Chủ tịch UBCKNN Vũ Bằng cho rằng, trong tình hình khó khăn như hiện nay, khi giá CP giảm xuống dưới mệnh giá, nhưng DN có nhu cầu huy động vốn để phục hồi và phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh là quyền của DN, DN có quyền huy động vốn nếu như ĐHCĐ thông qua như luật định. Ông Vũ Bằng cho biết, những DN có nhu cầu tăng vốn mà gặp phải trường hợp phát hành dưới mệnh giá có thể làm văn bản gửi trực tiếp đến UBCK để có hướng dẫn cụ thể. UBCK sẽ tiếp tục họp bàn tìm hướng tháo gỡ chung cho DN về vấn đề này, đảm bảo chặt chẽ về mặt pháp lý, không gây ra những ảnh hưởng về sau.

Ở góc độ khác, Giám đốc Skirr Japan, ông Shogo Kakazu cho biết, tại Nhật việc phát hành thêm ở giá nào là do Hội đồng quản trị và ĐHCĐ quyết định nhưng phải theo giá trên sàn, dao động với biên độ 20%. Đây là cách thức mà nhiều nước khác áp dụng, chỉ khác nhau về biên độ. Có lẽ kinh nghiệm của Nhật Bản, nước đã có thị trường chứng khoán phát triển đáng để Việt Nam tham khảo và sớm có quy định chính thức để DN có thể tìm kiếm được nguồn vốn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, đồng thời thu hút được nhà đầu tư nước ngoài.

Bảo Trang

(责任编辑：Cúp C1)