Nhiều hạng mục công trình đã xuống cấp. Ảnh: Quang Hùng

Hoang tàn sau giải thể

Cuối tháng 10/2017,ạikiểmsoátchốngbuônlậutrêntuyếnĐườnhận định trận getafe Chi cục Hải quan KTM Lao Bảo (trực thuộc Cục Hải quan Quảng Trị) đã có quyết định giải thể. Sau hơn 10 năm hoạt động (kể từ năm 2005), Khu Kinh tế Thương mại đặc biệt Lao Bảo gỡ bỏ cơ chế chính sách ưu đãi đặc thù. Quan hệ trao đổi hàng hóa, dịch vụ Khu Kinh tế Thương mại đặc biệt Lao Bảo với bên ngoài sẽ không còn là quan hệ XK, NK và không được hưởng chính sách ưu đãi như khu phi thuế quan (theo Luật Thuế XK, thuế NK có hiệu lực 1/9/2016).

Qua tìm hiểu của phóng viên, được biết, toàn bộ khu trụ sở làm việc của Chi cục Hải quan Khu Thương mại Lao Bảo đã được bàn giao cho chính quyền địa phương. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có đơn vị nào tiếp quản và đưa vào sử dụng.

Trụ sở "Chi cục Hải quan KTM Lao Bảo" sau gần 1 năm giải thể. Ảnh: Quang Hùng

Trước đó, tại Trạm kiểm soát Khu thương mại đặc biệt Lao Bảo (cổng B), Chi cục Hải quan Khu thương mại Lao Bảo (thời điểm còn hoạt động-PV) phối hợp với Đội Kiểm soát Hải quan (đều thuộc Cục Hải quan Quảng Trị) kiểm tra xe ô tô khách mang BKS: 15B-011.35 do tài xế Phạm Quang Hiếu (thường trú tại số 330, đường Trần Thành Ngọ, quận Kiến An, Hải Phòng) điều khiển. Qua kiểm tra, lực lượng Hải quan phát hiện, thu giữ 1.044 chai rượu ngoại gồm các dòng Ballantines, Jonnie Walker, Chivas Regal và Macallan không có giấy tờ hợp pháp, trị giá trên 500 triệu đồng.

Vào những ngày cuối tháng 8, phóng viên Báo Hải quan đã có mặt tại trụ sở từng là điểm đóng quân của Chi cục Hải quan Khu Thương mại. Hoang tàn, nhếch nhác, nhiều hạng mục công trình lộ rõ vẻ xuống cấp nghiêm trọng. Những tấm cửa kính chắn gió đã bị rơi rụng, vỡ vụn, thủng lỗ chỗ.

Khác hẳn với hình ảnh trước đây, mỗi khi dừng chân nơi này, chúng tôi luôn cảm nhận được sự nhộn nhịp của các phương tiện vận tải hành khách, hàng hóa qua khu cổng B - nằm án ngữ trên tuyến Quốc lộ 9. Đây cũng từng là điểm đến của hàng chục đại diện các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đến làm thủ tục hải quan, cũng như liên hệ cộng tác.

Mọi phương tiện qua khu vực này đều chịu sự kiểm tra, giám sát các lực lượng Hải quan, Biên phòng 24/7. Việc làm này đảm bảo các quy định đối với quản lý hàng hóa XNK, phương tiện vận tải XNC, nhất là phối hợp kiểm soát chống buôn lậu, gian lận thương mại qua địa bàn.

Nỗi lo kiểm soát hàng lậu

Nằm cách trụ sở “Chi cục Hải quan KTM Lao Bảo” chừng 500 mét (hướng đi TP. Đông Hà, Quảng Trị), chúng tôi ghé thăm Đội Kiểm soát Hải quan (Cục Hải quan Quảng Trị). Gần 40 cán bộ, công chức Đội được chia làm 2 Tổ: Tham mưu và Cơ động thực hiện nhiệm vụ kiểm soát đấu tranh chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua địa bàn Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và tuyến Đường 9, cũng như tham mưu cho lãnh đạo Cục trong công tác này.

“Mục sở thị” kho lưu giữ tang vật của Đội, chúng tôi thấy hàng chục loại hàng hóa gồm: Đường kính trắng Thái Lan; thuốc lá, rượu ngoại; hóa mỹ phẩm, sữa, thuốc lá, gỗ… đang chờ xử lý. Số tang vật này do lực lượng Hải quan bắt giữ trong chỉ vài tháng trở lại đây, trong đó chiếm số lượng lớn là đường Thái Lan, thuốc lá, sữa Ensure…

CBCC Đội Kiểm soát Hải quan kiểm tra tang vật bắt giữ trong thời gian gần đây. Ảnh: Quang Hùng

Đội trưởng Đội Kiểm soát Hải quan Lê Chí Dụng lo ngại: Hoạt động buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép hàng hóa qua địa bàn đơn vị quản lý diễn ra chủ yếu hai bên đường Quốc lộ 9 và trên tuyến đường 9. Trước đây, 100% phương tiện khi đi qua khu vực cổng B có các lực lượng chức năng chốt chặn kiểm tra, kiểm soát nên các đối tượng lén lút vận chuyển hàng hóa bằng đường rừng.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, thay vì gùi cõng hàng vượt rừng, đường mòn, lối mở ở hai bên cánh gà cổng B, các đối tượng buôn lậu chở hàng công khai trên tuyến đường 9. Tinh vi hơn, có đối tượng còn dùng xe ô tô, loại 4 chỗ ngồi để vận chuyển trái phép hàng hóa, nhất là mặt hàng rượu ngoại nhập lậu. Để đánh lạc hướng điều tra, các đối tượng sử dụng xe cá nhân, xe sang để vận chuyển trái phép hàng hóa.

“Lưu lượng phương tiện cá nhân qua lại đông, nếu không nắm rõ được thông tin, các lực lượng, trong đó có lực lượng Hải quan cũng khó có thể kiểm soát hàng lậu theo xe ô tô cá nhân về nội địa”, ông Lê Chí Dụng cho biết thêm.

Từ 1/1 đến 30/6/2018, Đội phát hiện xử lý 107 vụ vi phạm (gồm 84 vụ không xác định được đối tượng vi phạm, 23 vụ vi phạm hành chính); trị giá àng hóa 2,83 tỷ đồng (đạt 70,85% chỉ tiêu giao). Trong đó có 1 vụ buôn lậu gỗ Mun, trị giá 374,7 triệu đồng (Cục Hải quan Quảng Trị đã ra quyết định khởi tố vụ án và chuyển hồ sơ cho cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an Quảng Trị). Lũy kế đến 20/8, Đội đã phát hiện, xử lý 134 vụ vi phạm, thu giữ hành hóa hơn 3,5 tỷ đồng.