【chuyên gia dự đoán】Hải quan Quảng Ninh: Gặp khó trong xử lý các vụ án hình sự

TheảiquanQuảngNinhGặpkhótrongxửlýcácvụánhìnhsựchuyên gia dự đoáno Cục Hải quan Quảng Ninh, để tránh bị xử lý hình sự, các đối tượng buôn lậu thường xé lẻ hàng hóa thuê người mang vác qua các khu vực biên giới. Ở mỗi công đoạn vận chuyển, các đối tượng thường xuyên cắt cử người canh gác, cảnh giới các di biến động của lực lượng chống buôn lậu nên công tác bắt giữ gặp nhiều khó khăn. Đồng thời, trong nhiều trường hợp lực lượng bắt giữ số lượng lớn hàng hóa tập kết tại khu vực đường biên, đối tượng tham gia vận chuyển chỉ khai nhận một lượng nhỏ hàng hóa bị bắt quả tang đang mang vác, không khai ra chủ hàng gây khó khăn cho công tác điều tra, xác minh, thu thập chứng cứ xử lý hình sự. Không những thế, một số trường hợp buôn lậu có liên quan yếu tố nước ngoài thông qua hoạt động tạm nhập, tái xuất, kho ngoại quan, khi phát hiện có hàng cấm (như động vật hoang dã), việc xác minh, điều tra, thu thập chứng cứ tại nước ngoài hầu như không thể thực hiện được. Để kết luận sự móc nối, cố ý buôn bán hàng cấm giữa các đối tượng thực hiện dịch vụ trong và ngoài nước là khó khăn, nhiều khi không thể chứng minh được.

Tại Hải quan Quảng Ninh, từ năm 2005 đến năm 2015, đơn vị đã phát hiện, bắt giữ và khởi tố 27 vụ về các tội buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hóa , tiền tệ qua biên giới (quy định tại điều 153, 154 Bộ luật Hình sự). Trong quá trình thực hiện, đơn vị luôn chấp hành đúng các quy định của pháp luật từ việc lập hồ sơ ban đầu, thực hiện bài bản các hoạt động tố tụng khởi tố vụ án, lấy lời khai khám xét, thu giữ, tạm giữ và bảo quản vật chứng, tài liệu liên quan trực tiếp đến các vụ án. Các vụ việc vi phạm có dấu hiệu hình sự đều được đơn vị thực hiện khởi tố theo đúng quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự và đều trao đổi thông tin vụ việc ngay từ đầu với Viện Kiểm sát nhân dân để xem xét dấu hiệu hình sự và thống nhất hướng xử lý. Do vậy, ở một số vụ án bắt giữ quả tang, ít nghiêm trọng, Hải quan Quảng Ninh đã tiến hành toàn bộ quá trình khởi tố, điều tra, kết luận và chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân để truy tố theo quy định.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình thực hiện các hoạt động khởi tố, điều tra hình sự, khó khăn lớn nhất mà Cục Hải quan Quảng Ninh gặp phải là lực lượng cán bộ chuyên sâu làm công tác này. Hàng năm đơn vị đã cử cán bộ tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ điều tra do Tổng cục Hải quan phối hợp với Học viện Cảnh sát nhân dân tổ chức. Sau mỗi khóa đào tạo cán bộ, công chức được trang bị thêm nhiều kiến thức chuyên sâu về Bộ Luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, nghiệp vụ điều tra. Tuy nhiên, số lượng và chất lượng cán bộ, công chức được đào tạo vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Vì vậy, việc khởi tố vụ án, khởi tố bị can, kết luận điều tra vụ án thuộc thẩm quyền để chuyển Viện Kiểm sát nhân dân truy tố vẫn chưa nhiều, hầu hết chỉ dừng lại ở việc khởi tố và chuyển giao ngay cho cơ quan cảnh sát điều tra của lực lượng Công an các cấp. Bên cạnh đó, cán bộ, công chức thường xuyên luân chuyển và làm các công việc không liên quan đến nghiệp vụ điều tra hình sự nên khi được giao nhiệm vụ điều tra, xác minh vụ án thường phải vừa làm, vừa học, do đó tiến hành các biện pháp điều tra hình sự còn lúng túng, dẫn đến hiệu quả chưa cao. Một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 và Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự năm 2004 cũng còn có sự bất cập, do đó cũng gây khó khăn cho hoạt động xử lý vụ án hình sự của cơ quan Hải quan.

Cục Hải quan Quảng Ninh đề xuất Tổng cục Hải quan quan tâm, tăng cường tổ chức các lớp đào tạo để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ điều tra, xác minh vụ án hình sự. Đồng thời, kiện toàn, cấp thẻ Cán bộ Điều tra cho những công chức Hải quan đủ điều kiện để làm công tác điều tra hình sự trong lĩnh vực Hải quan.