【vilich】Quyết liệt hơn với thuốc lá lậu

Ông Vũ Văn Cường,ếtliệthơnvớithuốclálậvilich Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam – Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam

Xin ông cho biết tình hình buôn bán thuốc lá lậu hiện nay?

Buôn lậu thuốc lá đang gia tăng nhanh chóng, ngày càng tinh vi phức tạp và đang trở thành vấn nạn quốc gia. Thuốc lá lậu xuất hiện tràn lan trên thị trường, gia tăng về số lượng và chủng loại. Số lượng thuốc lá lậu năm 2013 là 21,9 tỷ điếu, chiếm 20,7% thị phần; năm 2014 tăng lên 30-40%; năm 2015 số lượng thuốc lá nhập lậu hơn 1 tỷ bao. Thủ đoạn buôn lậu thuốc lá khá tinh vi, manh động, liều lĩnh, sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng khi bị phát hiện hoặc cản trở. Hoạt động buôn lậu thuốc lá được hình thành theo dạng các tổ chức, đường dây chặt chẽ; đặc biệt có sự móc nối giữa các chủ đầu nậu với các lực lượng chức năng chống buôn lậu.

Thuốc lá lậu đã gây ảnh hưởng đến ngành thuốc lá trong nước như thế nào, thưa ông?

Thuốc lá lậu tràn lan, lấy đi trên 20% thị phần, thất thu 18.000 tấn nguyên liệu/năm (tương đương diện tích trồng là 10.000ha), làm ảnh hưởng tới 5 triệu công lao động của người nông dân, mất việc làm của 600 nghìn công nhân lao động trong ngành sản xuất thuốc lá; gây thất thu ngân sách trên 10.000 tỷ đồng/năm.

Mặt khác, việc thực hiện Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá với các quy định về lộ trình giảm tar và nicotin, đặc biệt việc chuyển đổi cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh, đã ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý người tiêu dùng, vừa tác động đến chi phí đầu vào sản xuất thuốc lá trong nước và vô tình càng kích thích sự gia tăng đột biến của thuốc lá nhập lậu..

Chất lượng, hàm lượng các chất độc hại có trong thuốc lá lậu không được kiểm soát đã ảnh hưởng như thế nào tới sức khỏe của người tiêu dùng?

Tại Việt Nam, thuốc lá nhập lậu hiện nay chủ yếu là Jet và Hero chiếm tới trên 80%. Theo Viện Kinh tế và Viện Khoa học hình sự Bộ Công an, hàm lượng độc tố trong thuốc lá Jet & Hero cao bất thường. Cả hai loại thuốc lá này chứa hàm lượng coumarin rất cao, chất này giúp tăng vị đậm và mùi thơm trong điếu thuốc. Coumarin thuộc nhóm hóa chất nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và nằm trong danh mục chất cấm sử dụng trong thực phẩm của Bộ Y tế. Tại Mỹ cũng đã cấm sử dụng coumarin trong thực phẩm, vì coumarin gây ngộ độc gan, phổi và hình thành những khối u gây ung thư; trong khói của một số loại thuốc lá lậu có chứa chất độc hại gây ung thư phổi, thực quản, tụy, miệng, bàng quang... Chất này cũng được tìm thấy trong nhiều loại thuốc diệt chuột. Vì thế nhiều quốc gia và Việt Nam đã cấm dùng coumarin trong công nghệ sản xuất thuốc lá. Thuốc lá nhập lậu còn có độ ẩm cao, rất dễ phát sinh nấm men, nấm mốc gây nguy hiểm cho người tiêu dùng như: ngộ độc, ung thư, thậm chí có thể gây tử vong khi sử dụng.

Hiệp hội Thuốc là Việt Nam đã có những giải pháp, kiến nghị gì để góp phần loại trừ vấn nạn thuốc lá nhập lậu?

Ngay sau khi Chính phủ ban hành Chỉ thị số 30, Ban chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Công an, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và một số địa phương trọng điểm đã chỉ đạo kiểm tra xử lý quyết liệt, tình trạng buôn lậu thuốc lá đã giảm hẳn, nhưng tình trạng tái buôn lậu thuốc lá lại gia tăng, diễn biến phức tạp. Trước thực tế đó, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam kiến nghị Chính phủ, Ban chỉ đạo 389 quốc gia, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục quan tâm chỉ đạo, đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá. Kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả Chỉ thị số 30 về tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá. Kiến nghị Quốc hội sửa đổi Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, trích 50% quỹ này cho công tác phòng chống thuốc lá nhập lậu.

Đặc biệt, Chính phủ cần sớm ban hành quy định truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá nhập lậu với số lượng 500 bao trở lên, thay vì 1.500 bao trở lên.

Để công tác phòng chống thuốc lá lậu thật sự hiệu quả, Chính phủ cần tăng thêm lực lượng, công cụ hỗ trợ, kinh phí, phương tiện cho các ngành công an, biên phòng, hải quan và quản lý thị trường trực tiếp kiểm tra, kiểm soát chống buôn lậu thuốc lá. Mặt khác, Chính phủ, Bộ Tài chính nên giữ nguyên quy định cũ về cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt, giúp giảm chênh lệch lợi nhuận giữa thuốc lá nhập lậu và thuốc lá sản xuất trong nước. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần phải quyết liệt hơn trong công tác kiểm tra, xử lý thuốc lá lậu

Xin cảm ơn ông!