KÝ ỨC VỀ ĐẠI ĐỘI THÀNH LẬP NĂM MẬU THÂN 1968

Trong kháng chiến chống Mỹ, làng Hai có 75 nóc nhà thì 50 nhà có người trực tiếp tham gia cách mạng. Nhà nào cũng có hầm trú ẩn nuôi giấu cán bộ và trồng rau, lương thực phục vụ kháng chiến. Ngày 26-4-1968, tại suối Ba Ra thuộc làng Hai, Đại đội C31 được thành lập. Cũng từ đó, địa bàn này nhiều lần làm quân thù khiếp vía vì “muốn chết thì đến làng Hai”.

Thương binh Nguyễn Văn Thanh (ấp 1, xã Lộc Thuận) - một trong 5 người còn lại của Đại đội C31 trở về sau ngày giải phóng kể lại: “Tôi trở thành chiến sĩ trinh sát của Huyện đội Lộc Ninh, thuộc Đại đội C31 từ ngày 17-3-1971. Tôi vẫn nhớ như in trận đánh du kích ác liệt tại Dốc 31 vào ngày 5-4-1972. Khi đó, đơn vị gồm 25 người nhận nhiệm vụ đánh Đồn Ngu Lơ (nay thuộc xã Lộc Khánh) từ trong đánh ra, phối hợp với bộ đội chủ lực của Chi khu huyện Lộc Ninh từ ngoài đánh vào. Địch đầu hàng nhưng 11 đồng chí của ta đã hy sinh, 14 người còn lại đều bị thương. Mặc cho máu ở chân chảy nhưng tôi vẫn cõng được thương binh Nguyễn Văn Hạnh (ở làng Hai) và đeo 3 cây súng cùng đồng chí Hạnh và Lâm Bun (xã Lộc Hưng) vào trạm xá trong rừng thuộc xã Lộc Tấn trị thương. Thiếu thuốc, cơn đau đang hành hạ cơ thể nhưng ngày 7-4-1972, khi nghe Điểu Sương (sóc Bù Nâu, xã Lộc Thuận) la lên “Lộc Ninh giải phóng rồi”, trạm xá hơn 60 thương binh vỡ òa hạnh phúc, đồng loạt hô to “Các đồng chí ơi, giải phóng rồi!”. Dù vết thương nặng, nhẹ khác nhau nhưng ai cũng muốn về thăm làng Hai ngay. 3 ngày sau tôi trở về làng gặp lại mẹ Nguyễn Thị Nhỡ. Tôi ôm lấy mẹ và nói “Con về rồi, giải phóng rồi”. Đến tận giờ, tôi vẫn còn nhớ cảm giác sung sướng khi đó”.

Những tuyến đường bê tông do Nhà nước và nhân dân cùng làm đã thay đổi diện mạo nông thôn ở làng Hai