Cán bộ Cục Kiểm định hải quan tiến hành hoạt động phân tích hàng hóa. Ảnh: Nguyễn Thắng

Ngày 18/8/2019,ụcKiểmđịnhhảiquannămhìnhthànhvàpháttriểsoi kèo u23 Cục Kiểm định hải quan kỷ niệm 25 năm hình thành, phát triển. Trải qua nhiều giai đoạn chuyển đổi tên gọi, cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ, Cục Kiểm định hải quan (KĐHQ) thuộc Tổng cục Hải quan đã luôn nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao và góp phần vào thành tích chung của ngành Hải quan. Nhân dịp này, ông Đỗ Văn Quang - Cục trưởng Cục KĐHQ có đôi điều chia sẻ với phóng viên TBTCVN về quá trình trưởng thành của đơn vị.

PV: Nhân dịp kỷ niệm 25 thành lập, ông có thể cho biết đôi nét về hoạt động của đơn vị trong những năm qua?

Ông Đỗ Văn Quang: Cục KĐHQ tiền thân là Phòng Kỹ thuật giám định thuộc Viện Nghiên cứu khoa học hải quan, được thành lập từ ngày 18/8/1994, theo Quyết định số 192/TCHQ-QĐ của Tổng cục Hải quan.

Trải qua nhiều giai đoạn xây dựng nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển, ngày 20/6/2016, Bộ Tài chính ban hành Quyết định số 1388/QĐ-BTC chuyển đổi Trung tâm Phân tích phân loại (PTPL) hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) từ đơn vị sự nghiệp thành đơn vị quản lý nhà nước - Cục KĐHQ, triển khai hoạt động kể từ 1/8/2016.

Ông Đỗ Văn Quang

Từ đây, Cục KĐHQ thực hiện chức năng nhiệm vụ tham mưu, giúp Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan quản lý và tổ chức thực hiện công tác kiểm tra về tiêu chuẩn, chất lượng, kiểm dịch, tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo quy định của pháp luật; công tác kiểm định, phân tích, giám định để hỗ trợ công tác phân loại hàng hóa XNK.

Mặc dù còn nhiều khó khăn thách thức, nhưng chỉ tính từ khi chuyển sang mô hình quản lý nhà nước đến nay, Cục KĐHQ đã hoàn thành được khối lượng công việc khá lớn. Tính từ năm 2016 đến 6/2019, đơn vị đã thực hiện phân tích phân loại 60.286 mẫu, kiểm định 11.888 vụ phế liệu nhập khẩu, kiểm định 413 mẫu khoáng sản xuất khẩu, phân bón nhập khẩu.

Đặc biệt từ năm 2018, Cục KĐHQ đã tổ chức thực hiện kiểm định mặt hàng phế liệu sắt, thép, nhựa, giấy, thủy tinh, kim loại màu. Cán bộ kiểm định cùng các thiết bị phân tích đi kiểm định tại hiện trường, đáp ứng quy định về thời gian, kết quả kiểm định; đáp ứng điều kiện thông quan nhanh và đúng quy định, không gây phiền hà, khó khăn cho doanh nghiệp.

Nhiệm vụ này đã góp phần quản lý nhập khẩu phế liệu của ngành Hải quan được chặt chẽ, cùng với các tổ chức kiểm tra chất lượng, ngăn chặn phế liệu không đáp ứng tiêu chuẩn quy chuẩn môi trường nhập khẩu vào Việt Nam, góp phần bảo vệ môi trường, an ninh quốc gia và bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng.

PV: Với tốc độ tăng kim ngạch XNK của Việt Nam đã vượt mốc 400 tỷ USD và có mức tăng trưởng hơn 10%/năm đã và đang đặt ra nhiều thách thức trong công tác kiểm soát hoạt động XNK của ngành Hải quan, trong đó có nhiệm vụ của đơn vị. Theo ông đâu là thách thức đối với công tác kiểm định, phân tích, giám định hàng hóa của đơn vị đang phải đối mặt?

Ông Đỗ Văn Quang: Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ngày càng lớn, chủng loại phong phú, bản chất phức tạp, điều này là một thách thức lớn đối với Cục KĐHQ.

Trong những năm gần đây, đơn vị đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin; luôn coi trọng đào tạo, nâng cao trình độ các chuyên gia phân tích, đầu tư các trang thiết bị hiện đại đảm bảo đáp ứng phân tích, kiểm định với độ chính xác cao và thời gian phân tích, kiểm định ngắn nhất có thể.

Từ năm 2008, đơn vị đã xây dựng phần mềm Customlab để quản lý nghiệp vụ PTPL, kiểm định hải quan; đầu tư xây dựng 4/7 phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn Vilas, hiện đại hóa hệ thống phòng thí nghiệm các trang thiết bị kiểm định, phân tích đạt cấp độ chuẩn theo khuyến nghị của Tổ chức Hải quan thế giới.

Đến nay, đơn vị đã tổ chức thực hiện thử nghiệm kiểm định thành thạo đối với một số mặt hàng nông sản (rau củ quả), phân bón, thép, sữa tại phòng thí nghiệm và mở rộng kiểm định chất lượng các mặt hàng theo yêu cầu quản lý.

Bên cạnh đó, Cục KĐHQ đang tích cực chuẩn bị cơ sở pháp lý, nhân lực, cơ sở vật chất để thực hiện kiểm định chất lượng hàng hóa và kiểm tra chuyên ngành (KTCN) khi nghị định về một cửa quốc gia có hiệu lực; đổi mới phương thức kiểm tra, chú trọng mở rộng đối tượng kiểm định ngay tại hiện trường.

PV: Đơn vị sẽ thực hiện những công việc trọng tâm nào trong thời gian tới để đạt các mục tiêu đặt ra tại Đề án phát triển Cục KĐHQ giai đoạn 2017 - 2020 định hướng chiến lược 2025?

Ông Đỗ Văn Quang: Mục tiêu đề án mà chúng tôi đang phấn đấu đạt được là đảm bảo công tác kiểm định phát triển trên cơ sở hiện đại hóa hệ thống quản lý chất lượng, điện tử hóa các khâu nghiệp vụ trong công tác kiểm định, PTPL và KTCN góp phần giảm thời gian thông quan hàng hóa, giảm chi phí và tạo thuận lợi thương mại DN.

Theo đó, trong thời gian tới, đơn vị sẽ tập trung thực hiện 5 nhóm giải pháp quan trọng:

Thứ nhất, tập trung xây dựng hành lang pháp lý cho hoạt động công tác KĐHQ, gắn kết chặt chẽ để tạo môi trường làm việc lành mạnh, thân thiện; đáp ứng phương châm “Chuyên nghiệp - minh bạch - hiệu quả” của ngành.

Thứ hai, triển khai chắc chắn và có hiệu quả đề án trên cơ sở mục tiêu: xây dựng và duy trì các phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn theo hệ thống chuẩn mực ISO/IEC 17025.2017 (VILAS); nâng cao năng lực quản lý, điều hành, gắn liền yêu cầu đổi mới cách thức thực hiện, đảm bảo tính thống nhất nhằm nâng cao chất lượng công tác kiểm định, phân tích, giám định và KTCN.

Thứ ba, tổ chức kiểm tra, kiểm định các chủng loại hàng hóa có độ rủi ro cao dễ xảy ra gian lận thương mại về thuế suất, về chính sách mặt hàng và hàng hóa làm ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng; khai thác có hiệu quả các trang thiết bị, đưa hệ thống các trạm kiểm định di động trực tiếp kiểm tra thực tế hàng hóa tại hiện trường, trên cơ sở phối hợp chặt chẽ, kịp thời và hiệu quả với các đơn vị hải quan trong toàn ngành.

Thứ tư, kiện toàn tổ chức bộ máy, tập trung xây dựng lực lượng chính quy hiện đại, nâng cao kỹ năng, trình độ kỹ thuật theo từng lĩnh vực nghiệp vụ có chất lượng cao; chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng để có được đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu giao lưu, hợp tác với các đối tác trong lĩnh vực KĐHQ.

Thứ năm, mở rộng quy mô phát triển đơn vị về cơ sở hạ tầng và ứng dụng công nghệ mới; đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, chăm lo đời sống tinh thần, vật chất cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động.

PV: Xin cảm ơn ông!

Vân Anh - Song Linh (thực hiện)