Hiện vẫn còn tổng cộng 3.407 điều kiện kinh doanh đang được áp dụng cho 234 ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Ảnh: ST.

Bỏ nhiều,ịtrườngvẫngậpghềket qua afc cup nhưng vẫn còn… rất nhiều

Nhận xét rằng quá trình đổi mới, cải cách đất nước phải làm tốt hai nhiệm vụ: Tạo lập thị trường cạnh tranh và thay đổi cách thức điều hành bộ máy Nhà nước, TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) – đơn vị chủ trì tổ chức cuộc hội thảo nêu trên - “than thở”: "30 năm cải cách khó nhưng không khó bằng giai đoạn hiện nay. Hiện nay, cải cách khó hơn vì cần cả sự quyết liệt, mạnh mẽ hơn của các cơ quan điều hành và sự ủng hộ của người dân nữa".

Không chỉ TS Cung có nhận xét đầy âu lo như vậy. Phát biểu tại diễn đàn này, nhiều chuyên gia nhìn nhận, vấn đề cải cách nền kinh tế Việt Nam hiện nay đang vướng ở chỗ, chúng ta phân bổ sai và thiếu hiệu quả các nguồn lực phát triển; cải cách khu vực doanh nghiệp nhà nước (DNNN), quản lý, bộ máy chậm trễ kéo lùi tiến trình cải cách nền kinh tế.

Đơn cử, ngay ở khâu gia nhập thị trường. Theo số liệu cập nhật của CIEM, hiện vẫn còn tổng cộng 3.407 điều kiện kinh doanh đang được áp dụng cho 234 ngành nghề kinh doanh có điều kiện. So với con số 5.826 điều kiện kinh doanh được áp dụng đối với 267 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo quy định của Luật Đầu tư 2014, một phần lớn đã được cắt giảm. Ông Raymond Mallon, Cố vấn chính sách cấp cao cho dự án hỗ trợ tái cơ cấu kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh Việt Nam của CIEM nhận xét, đây là thành quả đáng ghi nhận của 50 nghị định về điều kiện kinh doanh được ban hành và có hiệu lực vào tháng 7/2016 và Luật sửa đổi, bổ sung điều 6 và phụ lục 4 về Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư (có hiệu lực từ ngày 1/1/2017 và 1/7/2017, tùy theo quy định cụ thể).

Thế nhưng, thị trường vẫn chờ đợi những thay đổi thực sự đột phá so với trước. “Chúng tôi tiếp tục phát hiện ra sự xuất hiện của các loại điều kiện “ông”, điều kiện “cha - con” trong cấu trúc của nhiều điều kiện kinh doanh. Doanh nghiệp rất vất vả để tuân thủ”, ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng CIEM chia sẻ.

Khi điều kiện kinh doanh “biến” thành tiêu chuẩn

Đơn cử như ngành nghề kinh doanh dịch vụ kế toán – ông Phan Đức Hiếu phân tích. Luật Kế toán quy định 3 điều kiện để được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kế toán. Nhưng điều kiện “có ít nhất hai thành viên góp vốn là kế toán viên hành nghề của Luật Kế toán” đã được nghị định hướng dẫn “cơi nới” thêm yêu cầu là phải đăng ký hành nghề tại công ty, rồi thông tư hướng dẫn lại tiếp tục bổ sung các quy định về phẩm chất, đạo đức, bằng cấp và thời gian công tác…

Các quy định về phẩm chất, đạo đức… không được gọi là điều kiện kinh doanh, nhưng đó là thủ tục để doanh nghiệp đạt được các điều kiện kinh doanh theo yêu cầu của pháp luật. Thực tế là doanh nghiệp rất khó khăn khi phải gánh gánh nặng tuân thủ này. Trong không ít quy định, ngay cả khi doanh nghiệp đã hoàn tất các điều kiện, nhưng nếu không được cơ quan quản lý ghi nhận hoặc cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện, thì doanh nghiệp vẫn chưa thể bước vào hoạt động sản xuất, kinh doanh. Một kiểu trói lỏng mà chặt khác là thời hạn kinh doanh (phổ biến 5-10 năm), sau khoảng thời gian này lại phải tiếp tục xin phép lại.

Cần có một tổ chức quyền năng ép từ trên xuống

Thực tế, cuộc cải cách về điều kiện kinh doanh mà Luật Đầu tư 2014 đặt nền tảng đã thành công trong việc hạn chế sự tùy tiện trong ban hành điều kiện kinh doanh ở các bộ, ngành, địa phương. Song rủi ro vẫn tồn tại trong các văn bản hướng dẫn thực thi được ban hành bởi các cơ quan quản lý chuyên ngành.

Ông Phan Đức Hiếu nhận định, thực tế nước ta (và ở nhiều nước khác cũng tương tự) cho thấy, cải cách giấy phép kinh doanh sẽ thành công nếu thực hiện theo hướng áp đặt từ trên xuống, không thành công nếu tiếp tục giao việc này cho chính các bộ, ngành và cơ quan có liên quan thực hiện. Phó Viện trưởng CIEM kiến nghị Chính phủ thành lập một cơ quan thực hiện nhiệm vụ cải cách giấy phép kinh doanh độc lập, thuộc Chính phủ; là cơ quan mang tính chất chuyên môn sâu, đa dạng và cải cách luật pháp. Nhiệm vụ của cơ quan này là rà soát, phân tích, đánh giá nhằm cắt giảm những quy định bất hợp lý và trực tiếp chủ trì thực hiện việc cắt giảm.

Nếu đề nghị này được chấp thuận, bất cứ quy định nào được đánh giá là tạo rủi ro, gây gia tăng chi phí, hạn chế cạnh tranh, tạo các tác động không cân xứng đến khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ bị cắt bỏ. Tư duy rà soát cũng phải theo nguyên tắc quản lý nhà nước không can thiệp vào hoạt động của doanh nghiệp, xóa bỏ sự can thiệp của nhà nước vào thị trường, vì nếu tư duy làm thay, lo thay doanh nghiệp vẫn còn trong các công chức, cơ quan quản lý nhà nước, thì không thể giải quyết được lo ngại này. Đó là chưa kể tình trạng sách nhiễu, cố ý gây khó dễ để vòi vĩnh, trục lợi…

Cũng cần nói thêm rằng, thể trạng các doanh nghiệp Việt Nam cũng còn rất khiêm tốn. Theo số liệu từ Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ KH&ĐT), tỷ suất lợi nhuận của khu vực doanh nghiệp tư nhân còn rất thấp, chỉ đạt 1,72% (trong khi khu vực doanh nghiệp nhà nước đạt 6,04% và khu vực doanh nghiệp FDI là 6,95%). Đây là vấn đề thực sự rất đáng suy ngẫm đối với các cơ quan hoạch định chính sách.

• ·Bài học đắt giá của nữ CEO từng gọi vốn trên Shark Tank Việt Nam
• ·Đến 2020, có 80% hộ tiếp cận thông tin về giáo dục gia đình
• ·Tin vắn 25
• ·Để lễ chào cờ ý nghĩa hơn
• ·Ngày 5/1: Giá cà phê trong nước bất ngờ giảm, giá tiêu tăng mạnh
• ·Thêm 27.785 lao động có việc làm
• ·Sẽ tước giấy chứng nhận đăng kiểm xe nếu chở quá tải trọng
• ·Họp mặt nữ CCB tiêu biểu
• ·'Thương chi lạ' mời gọi mỗi người hãy sống chậm, cảm nhận và yêu nhau
• ·Đồng Nai họp khẩn sau khi phát hiện người đầu tiên nhiễm virus Zika
• ·500 phần quà tặng thiếu nhi xã Thuận Phú
• ·5 tiêu chí huyện nghèo áp dụng cho giai đoạn 2017
• ·Nhận định, soi kèo Angers vs Brest, 21h00 ngày 5/1: Chủ nhà phá dớp
• ·Cần nghiêm trị kẻ chặt phá cây trồng của người dân
• ·Di dời mộ cổ, nam thanh niên bị đá đè tử vong
• ·Rà soát, chuyển trả hơn 82 tỷ đồng do cấp trùng thẻ bảo hiểm y tế