【kèo banh hom nay】“Lớp học ảo” thời Covid

(CMO) Ví von là “lớp học ảo” vì dù dạy theo hình thức học trực tuyến, nhưng lớp học này có thể khai thác tối đa sự tương tác của những người tham gia. Tức là người dạy nhìn thấy tất cả người học thông qua màn hình và trò chuyện, tranh luận, trao đổi đồng thời cùng nhau. Đặc biệt, giáo viên còn có thể giảng bài giống như một lớp học trực tiếp. Trường THCS-THPT Khánh An, huyện U Minh thực hiện lớp học theo hình thức này bước đầu mang lại hiệu quả tích cực.

Vui học với Zoom Meetings

Đúng hẹn, 8 giờ, thầy Huỳnh Thanh Chấn, Tổ trưởng Tổ Công nghệ - Nghệ thuật Trường THCS-THPT Khánh An “mở cửa” lớp học bằng đường dẫn gửi trên nhóm Zalo của 2 lớp 12 mà thầy phụ trách giảng dạy bộ môn Vật lý. Theo đó, khi các em học sinh nhấn vào là đã "vào lớp". Trên màn hình máy tính của thầy Chấn (có thể dùng điện thoại di động (ĐTDĐ) và kết nối với màn hình lớn ti vi) cũng bắt đầu hiển thị các khung hình, tựa như những chiếc ghế ngồi học sinh trong lớp học thực. 

Thầy Huỳnh Thanh Chấn cho biết, mỗi lớp học có sức chứa tối đa 50 em (50 khung hình cùng online) và duy trì trong suốt 40 phút. Sau đó, các em sẽ được “giải lao” 5 phút để thoát tài khoản, thầy mở lại đường dẫn mới và tiếp tục học thêm 40 phút nữa là kết thúc. Ưu điểm của "lớp học ảo" này là học sinh hoàn toàn chủ động thời gian học theo “thời khoá biểu” cố định mỗi ngày từ 8-9 giờ 30, 15-16 giờ 30 và 20-21 giờ 30. Theo đó, mỗi học sinh có thể tham gia khung giờ phù hợp, vì mỗi ngày thầy chỉ giảng dạy và ôn tập một nội dung duy nhất. Tất nhiên, các em vẫn có thể tham gia 2 hoặc cả 3 khung giờ để nắm chắc kiến thức.  

Thầy Chấn bắt đầu tương tác bằng việc mời tất cả các học sinh mở camera (có thể là trên ĐTDĐ hoặc máy vi tính để bàn) và thử micro để đảm bảo tương tác tốt trong quá trình học. Thầy chia sẻ, nhiều em ngại mở camera vì đang ở nhà riêng nên các em chỉ mở kiểm tra rồi tắt. Nhưng khi có tranh luận hay ý kiến sẽ mở lên để các bạn theo dõi nhau. Micro thì ai phát biểu sẽ mở để trao đổi kịp thời dưới sự điều hành của thầy. 

Theo thầy Chấn, phần mềm sử dụng cho lớp học có tên Zoom Cloud Meetings (gọi tắt là Zoom Meetings), đây là phần mềm họp trực tuyến ảo đơn giản hoá trên mọi thiết bị (smartphone, laptop, máy vi tính, kể cả ti vi có kết nối đường truyền), cho phép người dùng dễ dàng và nhanh chóng thiết lập, bắt đầu và quản lý tốt cuộc họp. “Cái hay của phần mềm là cho phép chuyển giao hình ảnh trên máy tính của tôi đến học sinh, các em sẽ thấy rõ các thao tác kèm theo lời giảng. Tất cả học sinh đều nhìn thấy nhau như ở lớp học đời thực. Do đó, hiệu ứng rất tốt vì các em thích thú và tham gia tích cực. Tôi cũng theo dõi được các em học nghiêm túc và có sự cầu thị. Có lúc màn hình xuất hiện phụ huynh cạnh bên theo dõi, tương tác”, thầy Chấn vui vẻ cho biết. 

Em Lê Hoàng Hảo, lớp 12C2, chia sẻ, em rất thích học trực tuyến như lớp học ảo này, vì có sự tương tác, mọi thắc mắc đều có thể giải đáp ngay từ phía các bạn và thầy. Kỳ nghỉ phòng, chống dịch Covid-19 kéo dài, các em rất dễ quên kiến thức, nhất là sắp thi THPT quốc gia. So với cách tự học thông qua tài liệu, tự nghiên cứu có thể khiến em lười biếng, nhưng cách gặp nhau thế này thật sự vui và học cũng vui hơn. Theo Hảo, trước nay phụ huynh thường lo ngại học sinh sử dụng điện thoại chỉ là chat, chơi game… Có khi học sinh thực sự học, phụ huynh không kiểm soát được. Nhưng khi thấy lớp học “mở cửa” đúng giờ, nhìn thấy hình ảnh của thầy và các bạn khác trên màn hình, cha mẹ Hảo rất hài lòng. 

Thầy Trần Thành Hiếu giới thiệu cách học online bằng mạng xã hội Facebook và YouTube.

Ý tưởng ban đầu chỉ dùng Zoom Meetings cho cuộc họp tổ chuyên môn để tiết kiệm thời gian và phát huy hiệu quả của tổ. Cho đến khi có kỳ nghỉ dài này, thầy mới thử nghiệm tổ chức buổi gặp gỡ trên Zoom Meetings, và nhận thấy các bạn hứng thú vì có thể gặp nhau cùng lúc trên màn hình điện thoại, hoặc máy tính (khác với gọi video call trên Zalo và Facebook). Vậy là ứng dụng tới nay. Sau 2 tuần học “lớp học ảo”, 2 lớp 12 có 65 em, đã có 2/3 số đó tham gia tốt, các bài tập đưa ra đều có phản hồi. Học sinh còn chủ động xin tài liệu để ôn tập cho kỳ thi THPT quốc gia sắp tới. 

Ưu điểm của phần mềm là sử dụng miễn phí (phải mua bản quyền nếu muốn khai thác tối đa tính năng), nhưng chỉ tối đa 50 em và trong 40 phút. Và lo lắng của thầy là việc dạy trực tuyến đòi hỏi ý thức tự học của học sinh. Vì số 1/3 học sinh chưa tích cực tham gia lớp học sẽ không chủ động ôn luyện và dễ hỏng kiến thức nếu thời gian nghỉ có thể kéo dài hơn dự kiến. Do đó, thầy luôn sáng tạo cách giảng dạy, khuyến khích các em cài được phần mềm sẽ được điểm thưởng để thu hút thêm học viên. Thầy cũng sẽ tiến hành lấy phiếu thăm dò ý kiến của học sinh và phụ huynh vào cuối tháng 2 này.

Hiện tại, phần mềm Zoom Meetings được thầy Chấn chia sẻ và đã ứng dụng hiệu quả ở 2 lớp 10 do vợ thầy (giáo viên cùng trường) tổ chức, hiệu ứng tốt. Thời gian tới, thầy Chấn có ý tưởng sẽ dạy phụ đạo cho học sinh yếu kém và mở lớp bồi dưỡng cho học sinh giỏi. Hoặc có thể ôn luyện, nâng cao kiến thức cho học sinh trong dịp hè. Đây là kênh dạy học tiết kiệm thời gian và tính khả dụng cao. 

Học trên mạng xã hội

Facebook, Zalo, YouTube… là những trang mạng xã hội (MXH) được học sinh yêu thích và hầu hết học sinh đều có tài khoản. Việc kiểm soát, khuyên răn, thậm chí cấm học sinh lạm dụng MXH hoặc sử dụng sai mục đích là rất khó. Do đó, thầy Trần Thành Hiếu, Tổ trưởng Tổ Ứng dụng công nghệ thông tin - Quản lý chất lượng dạy học, giáo viên môn Hoá học của trường, đã có sáng kiến dạy học online bằng MXH thông qua nhiều cách: Quay video đăng lên YouTube, tổ chức buổi xem chung cho nhóm lớp (nhóm kín) trên Facebook, livestream Facebook, gửi các bài giảng trên nhóm Zalo, hay tổ chức kiểm tra kiến thức trắc nghiệm bằng google biểu mẫu… 

“Lớp học ảo” của thầy Huỳnh Thanh Chấn vào khung giờ từ 8-9 giờ 30.

Thầy Hiếu cho biết, MXH là nơi tiếp cận học sinh dễ dàng, thu hút sự hứng thú và tạo sự tương tác rất tốt. Do đó, thầy mở các lớp học bằng hình thức trực tuyến trên các nhóm riêng để bổ túc kiến thức cho các em, đôi khi còn là những trò chơi, hoặc là nhiệm vụ, thử thách đòi hỏi phải vận dụng cả lý thuyết và thực hành để nhận thưởng… Thầy Hiếu cho rằng, hiệu quả và có thể ứng dụng tốt chính là quay video bài giảng có tích hợp giọng nói để giảng dạy trên lớp, cũng như online. Các em có thể xem đi xem lại, phần chưa hiểu có thể để lại bình luận bên dưới và thầy sẽ giải đáp ngay. Đối với các bài giảng livestream Facebook, thầy còn sử dụng phần mềm ghi màn hình và lưu lại để các em xem khi cần thiết. Hầu hết học sinh đều rất thích thú và tương tác cao. Thời gian tạm nghỉ học này, thầy duy trì thường xuyên các lớp học online như thế để ôn kiến thức căn bản cho học sinh. 

Hiệu quả rõ nét được thầy Hiếu đưa ra sau 3 năm học ứng dụng là năm học 2016-2017, tỷ lệ môn Hoá học trên trung bình chỉ đạt 40%, năm học 2017-2018 đạt hơn 55% và năm 2018-2019 trên 70%. Đặc biệt, năm học qua, trường có 1 học sinh đoạt giải Ba học sinh giỏi môn Hoá học vòng tỉnh, giải Nhất môn giải toán trên máy tính cầm tay cũng bằng cách ôn luyện và học các cách học online này. Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2019 tại ngôi trường này là 100%. 

Nhận thấy cả 2 cách học đều hay, đều có điểm mạnh khác nhau, hơn tuần nay, thầy Trần Quốc Khái, Tổ trưởng Tổ Khoa học xã hội, giáo viên Tiếng Anh, thử nghiệm kết hợp cả 2 cách. Bởi thầy Khái cho rằng, đối với môn Tiếng Anh lớp 12, học sinh cần nắm chắc cấu trúc ngữ pháp và từ vựng, do đó các em cần lưu lại những bài giảng và khi có vấn đề có thể trao đổi trực tiếp với giáo viên trên Zoom Meetings. Tiếng Anh giao tiếp trên Zoom Meetings thực sự hiệu quả khi người học và giáo viên có thể nhìn thấy nhau, tương tác trực tiếp. Vậy nên, 119 học sinh của 4 lớp 12 thầy Khái đang giảng dạy sau 1 tuần áp dụng đã thu hút hơn 70 em tham gia theo khung giờ cố định là 21-22 giờ.  

Hiệu trưởng nhà trường Lê Thanh Giang cho biết, thời gian qua, chính sự năng động của giáo viên trong cách giảng dạy đã thu hút sự hứng thú của học sinh và tạo nên những tiết học vui tươi, thoải mái. Đặc biệt, trong thời điểm tạm nghỉ học phòng chống dịch Covid-19, các thầy cô đã có sáng kiến các lớp học trực tuyến để giúp học sinh bổ trợ kiến thức là rất cần thiết. Do đó, ngày 18/2 vừa qua, trường đã tổ chức tập huấn cho toàn thể giáo viên các cách dạy học trực tuyến, tuỳ tình hình phù hợp, các thầy cô có thể lựa chọn và ứng dụng cho bộ môn của mình. 

“Trường cũng sẽ khai thác tối đa hiệu quả các cách học trực tuyến nhằm bổ túc kiến thức cho học sinh yếu kém, ôn luyện đội tuyển học sinh giỏi, hoặc mở các lớp học thuật… Các tổ chuyên môn của giáo viên cũng đã áp dụng tốt cách làm này để thảo luận và trao đổi chuyên môn, hiệu ứng rất tốt”, thầy Giang phấn khởi./.

Băng Thanh