1. Pierre Đại đế là Sa hoàng của nước Nga cũ và sau đó là hoàng đế của đế quốc Nga. Ông đã có những thành tựu đặc biệt to lớn trong công cuộc hiện đại hóa đất nước,ờicảnhbaacuteonghiecircmkhắkq.nét chuyển đổi mạnh mẽ từ một nước Nga lạc hậu hàng trăm năm vượt lên trở thành một trong 5 đế quốc hùng mạnh ở châu Âu chỉ trong thời gian ngắn. Nhà cải cách kiệt xuất trong lịch sử nước Nga này sinh ngày 10-6-1672 ở Moskva, mất ngày 8-2-1725 tại Saint - Peterburg.

Tương truyền, tháng 2-1725, thấy sức mình sắp tận ông bèn họp quần thần dặn dò: Nếu trẫm băng hà, tang lễ của trẫm cần thực hiện 3 yêu cầu sau: Một, khiêng linh cữu trẫm là các thầy lang giỏi nhất nước. Hai, sau linh cữu trẫm rải tất cả vàng bạc châu báu của trẫm. Ba, để hai bàn tay trẫm ra ngoài quan tài. Các ngươi có hiểu ý nghĩa của các yêu cầu ấy không. Dạ, hiểu! Một, giỏi mấy cũng không chống được mệnh trời. Hai, của thiên trả địa. Riêng điều thứ ba, chúng thần chưa rõ. Nghe vậy, Pierre Đại đế liền lim dim mắt, hất hàm: Vậy các ngươi thử đoán xem. Nhao nhao một hồi, các quần thần liền đồng thanh: Hẳn là bệ hạ muốn thiên hạ thấy bệ hạ là người vô cùng trong sạch. Đang mệt nhọc mà Pierre đại đế cũng phải bật cười: Khá khen cho tài suy đoán của các khanh. Trẫm nghĩ thêm thế này, sinh ra với hai bàn tay trắng thì thác về cũng lại trắng tay thôi. Hà hà…

2. Theo tương truyền nêu trên thì từ hai bàn tay không còn ý nghĩa thực là một phần chi tiết trong cơ thể con người. Như vẫn hiểu trong thành ngữ: "Giàu đôi con mắt. Khó đôi bàn tay", "Khôn hiện ra mặt. Què quặt hiện ra chân tay". Như bàn tay thường ngày vẫn dùng để cầm cày, cầm cuốc. Cầm búa, cầm liềm. Cầm súng, cầm dao, cầm kiếm. Cầm vô lăng, điều khiển cần lái. Bàn tay dùng để khấn vái, để nắm lại thành quả đấm trên đấu trường. Đôi bàn tay dùng để cầm bút, để nhấp chuột trên máy vi tính…

Bàn tay ở đây được hiểu theo nghĩa hoán dụ. Dùng một bộ phận để chỉ toàn thể. Như từ tay trong câu: Một tay gây dựng cơ đồ. Tay trắng mà thành triệu phú. Bạch thủ khởi đầu nan (Tay trắng khởi đầu khó). Như vậy, "hai bàn tay trắng" trong giai thoại nêu trên có nghĩa rằng, đây là một con người không có của cải gì mang theo. Một con người trong sạch hoàn toàn, không "dính" gì đến một sự xấu xa nào, không mang một vết nhơ đạo đức nào trước của cải vật chất.

3. “Ai tay đã ít nhiều nhúng chàm thì phải sửa đi!”.

Đó là câu nói mọi người vẫn còn nhớ của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khi đồng chí cùng Tổ đại biểu số 1, Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội tiếp xúc cử tri quận Ba Đình và quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội, sáng 13-5-2020.

Hai từ “nhúng chàm” trong cụm từ “tay đã nhúng chàm” được hiểu như thế nào?

Chàm là loài cây bụi thuộc họ đậu, khi hòa trong nước thì cho một chất màu xanh lam sẫm, một sắc màu nằm giữa khoảng xanh lam và tím, dùng để nhuộm vải. Khi nhuộm vải, người thợ phải dùng đôi bàn tay của mình cầm lấy tấm vải mộc nhúng vào thùng nước chàm. Vải này một khi đã nhúng chàm thì rất bền, khó phai. Đó chính là màu sắc trang phục thường thấy của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Dao, Mông… ở nước ta. “Áo chàm đưa buổi phân ly. Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay” (thơ Tố Hữu). Chính vì thế, bàn tay một khi đã dính vào nước chàm thì rất khó rửa sạch được.

Từ thực tế đó, trong ngôn ngữ, cụm từ “tay đã nhúng chàm” đã xuất hiện với  hàm nghĩa chỉ hiện tượng một khi đã mắc vào vòng tội lỗi, xấu xa thì khó mà khắc phục hậu quả, có ân hận thì cũng đã quá muộn rồi.

“Tay đã nhúng chàm”, cụm từ này khiến ta nhớ đến một điển tích trong văn học trung đại nước ta. Đó là đoạn thơ dưới đây, từ câu 1.393 đến câu 1.398, trong kiệt tác Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du:

Thấy lời nghiêm huấn rành rành

Đành liều Sinh mới lấy tình nài kêu:

Rằng con biết tội đã nhiều

Dẫu rằng sấm sét búa rìu cũng cam

Trót vì tay đã nhúng chàm,

Dại rồi còn biết khôn làm sao đây?

Nội dung đoạn thơ nêu trên là lời thú nhận của Thúc Sinh, một gã con nhà giàu nhiễm thói ăn chơi hoang tàng trước cha mình là Thúc Ông, rằng đã trót lấy Thúy Kiều làm vợ rồi, nay xin chịu tội.

"Dại rồi còn biết khôn làm sao đây". Nghẹn ngào bật khóc trước trải nghiệm nghiệt ngã và một cái kết cay đắng. Cúi đầu, xin chịu tội trong nỗi ân hận muộn màng, xót xa, bẽ bàng. Đó chính là tình cảnh thảm thương đã diễn ra trong thời gian qua của biết bao tội đồ tay đã nhúng chàm, phạm tội tham nhũng ở nước ta  khi đứng trước vành móng ngựa. “Kiếp sau xin làm trâu, làm ngựa bù đắp lỗi lầm”. Đớn đau và ê chề đến cùng cực có lẽ tiêu biểu là lời cuối cùng trước tòa của đại gia đầu bạc Bầu Kiên - Nguyễn Đức Kiên, nổi danh trong giới tài chính ngân hàng và bóng đá Việt Nam rốt cuộc lại có ngày vướng vòng lao lý, lĩnh án 30 năm tù trong một vụ đại án cách đây không lâu. "Lỡ một bước thành thiên cổ hận. Muốn quay đầu lại đã trăm năm".

Câu nói trên của Tổng Bí thư trước hết đã thể hiện quyết tâm không khoan nhượng của Đảng ta trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng. Và cuộc đấu tranh hiện đã quy tụ được tâm tư, nguyện vọng, ý chí của toàn Đảng, toàn dân. Tham nhũng là giặc nội xâm, là quốc nạn, gây thiệt hại về nhiều mặt cho nhân dân, đất nước, dẫn đến suy giảm niềm tin, làm suy vong đạo lý, nhiễu loạn trật tự xã hội nên chúng ta cần quyết tâm quét sạch nó như đã quét sạch giặc ngoại xâm. Thật sự đây là cuộc đấu tranh rất cam go, gian khổ, nhưng những năm qua, do quyết liệt và làm có bài bản, khoa học, chúng ta đã đạt kết quả bước đầu hết sức quan trọng.   Không có vùng cấm, góc khuất, không có ngoại lệ. Bất cứ ai, một khi “tay đã nhúng chàm” đều là tội đồ và phải bị xử lý theo pháp luật.

Câu nói của người đứng đầu Đảng ta thể hiện thế đứng cao và chủ động của Đảng ta trong cuộc đấu tranh này. Chúng ta có đầy đủ sức mạnh vật chất và tinh thần đưa cuộc đấu tranh đến thắng lợi cuối cùng. Mặt khác, câu nói của Tổng Bí thư một lần nữa đã làm sáng tỏ tinh thần của cuộc đấu tranh: Không chỉ “chống”, mà cơ bản, lâu dài là “xây” để ngăn ngừa, răn đe. Cuộc đấu tranh chống tham nhũng của chúng ta vừa thể hiện tinh thần kiên quyết vừa mang ý nghĩa nhân văn, nhân ái, chí nghĩa chí tình, sâu sắc là vậy.

"Ai tay đã ít nhiều nhúng chàm thì phải sửa đi!". Câu nói của Tổng Bí thư vừa là lời mệnh lệnh, vừa là lời cảnh báo, lời kêu gọi, mở đường, vừa là động viên, thúc giục. Những người đã, đang mắc ít nhiều tội lỗi tham nhũng, hãy mau tỉnh ngộ, ra khỏi vòng mê lú, quyết tâm sửa chữa để trở về với thiện lương, góp phần vào sự trong sạch của xã hội. Một lời cảnh báo nghiêm khắc và ân nghĩa, ân tình! Đó chính là ý nghĩa toát lên từ câu nói nêu trên của người thay mặt Đảng ta trong cuộc đấu tranh này.

• ·Đường 12 tỷ chưa nghiệm thu đã rạn nứt ở Đắk Lắk
• ·Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn hội kiến Tổng thống Ireland
• ·Thủ tướng quyết định nhân sự 2 cơ quan
• ·262 tác phẩm mỹ thuật đặc sắc chào mừng Ngày Giải phóng Thủ đô
• ·“Trợ lý ảo” VAV
• ·Thủ tướng làm việc với Bộ Quốc phòng
• ·Tác nhân mới khiến giao tranh ở Gaza càng thêm nóng
• ·Yêu cầu Trung Quốc chấm dứt dùng trạm quan trắc ở Trường Sa
• ·Soi kèo góc Perth Glory vs Western United, 17h45 ngày 3/1
• ·Hết năm nay 100% người có công là hộ nghèo phải ở nhà khang trang
• ·Thủ tướng sẽ dự hội nghị cấp cao ASEAN tại Singapore
• ·Hoạch định chính sách mới cho các chương trình mục tiêu quốc gia
• ·Các tỉnh Tây Nguyên ký cam kết đưa hàng hóa chất lượng vào TP. Hồ Chí Minh
• ·Thủ tướng mong IFC hỗ trợ phát triển năng lượng tái tạo
• ·Chia sẻ kinh nghiệm từ nền điện ảnh nổi bật toàn cầu
• ·“Ươm mầm” tình yêu âm nhạc dân tộc