Toàn cảnh Hội thảo.

Tại đây,ứngkhoánpháisinhngàycàngthểhiệnrõchứcnăngcủamìu21 thanh hóa các diễn giả trong nước và quốc tế đều cho rằng, mặc dù mới ra đời hơn 1 năm, nhưng TTCK PS Việt Nam đã có bước phát triển đáng kể, diễn biến giao dịch hợp lý và phù hợp với thông lệ chung của quốc tế.

Thanh khoản ấn tượng

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Thành Long, Chủ tịch Hội đồng quản trị HNX cho rằng, với những kết quả đạt được sau 1 năm vận hành, TTCK PS Việt Nam đã khẳng định được chủ trương đúng đắn của Chính phủ, Bộ Tài chính trong việc triển khai một thị trường hiện đại, hỗ trợ phân tán rủi ro và sự phát triển bền vững của thị trường cơ sở.

Theo Chủ tịch HNX, trong hơn một năm qua, TTCK PS đã thu được những kết quả đáng ghi nhận, thậm chí là vượt kỳ vọng ban đầu của các đơn vị vận hành. Thời gian qua, hệ thống giao dịch, hệ thống thanh toán bù trừ, công bố thông tin trên thị trường PS đã được vận hành thông suốt. Như vậy, hạ tầng công nghệ của TTCK PS đã chứng tỏ được tính ưu việt của mình.

Cùng với đó, TTCK PS đã có được nền tảng khách hàng tăng trưởng. Theo ông Long, mặc dù trên TTCK PS vẫn chủ yếu là nhà đầu tư (NĐT) cá nhân; tuy nhiên, đặt trong bối cảnh chung của thị trường cơ sở cũng phần lớn là NĐT cá nhân, nên có thể nói đây đang là giai đoạn quá độ khó tránh khỏi.

“Nói như vậy, không có nghĩa là không coi trọng NĐT cá nhân, bởi họ chính là những người tạo ra thanh khoản cho thị trường. Trong thời gian tới, với sự tham gia tích cực của NĐT cá nhân, chúng tôi tin tưởng rằng, TTCK PS sẽ thu hút được ngày càng nhiều hơn các NĐT tổ chức quan tâm. Thanh khoản thị trường tăng hàng ngày, hàng tháng; điều này cho thấy sức hút của TTCK PS và khi so sánh với các thị trường quốc tế, thanh khoản của TTCK PS Việt Nam ở mức rất tốt”, ông Nguyễn Thành Long nói.

Dữ liệu thống kê cho thấy, từ đầu năm 2018 trở lại đây, tỷ lệ khối lượng giao dịch và khối lượng mở (OI) dao động ở mức từ 40 - 60 lần, về cơ bản bám sát với thông lệ quốc tế. Điều đó cho thấy, sự vận động, tính thanh khoản của TTCK PS Việt Nam là tốt, dù chỉ mới ra đời hơn 1 năm.

Phát biểu tại hội thảo, ông Allen Lin, Phó Tổng Giám đốc điều hành Sở Giao dịch Hợp đồng tương lai Đài Loan cũng đánh giá, TTCK PS Việt Nam đã có sự phát triển rất đáng ghi nhận. Với khối lượng giao dịch hiện nay, thanh khoản TTCK PS Việt Nam còn nhiều hơn cả thị trường PS Đài Loan trong thời gian đầu thành lập.

Tiến sĩ Chakkaphan Tirasirichai, Giám đốc Phòng Phát triển sản phẩm, Sở Giao dịch Hợp đồng tương lai Thái Lan cũng đồng thuận: “TTCK PS Việt Nam rất thành công khi chỉ trong năm đầu tiên đã đạt được 100 nghìn hợp đồng/phiên. Trong thời gian đầu của thị trường PS Thái Lan chỉ đạt khoảng 1.000 hợp đồng/phiên”.

Thị trường phái sinh và cơ sở có quan hệ hai chiều

Theo ông Nguyễn Thành Long, dù mới hơn 1 năm vận hành, nhưng TTCK PS đã dần dần thực hiện được các chức năng của thị trường, đặc biệt là 3 chức năng quan trọng. Theo đó, TTCK PS đã thể hiện được chức năng phòng ngừa rủi ro, giúp giữ chân dòng vốn trên TTCK. Bởi khi TTCK cơ sở sụt giảm, những NĐT có nhu cầu phòng ngừa rủi ro sẽ sử dụng công cụ PS để phòng ngừa rủi ro cho danh mục đầu tư của mình. Điều này lý giải cho thực tế, thanh khoản trên TTCK PS tăng mạnh khi thị trường cơ sở có biến động sụt giảm.

Cùng với đó, TTCK PS đã cung cấp thêm một công cụ đầu tư ngắn hạn cho NĐT. Có nghĩa là khi thị trường cơ sở sụt giảm, NĐT ngắn hạn sẽ chuyển sang giao dịch trong ngày trên PS nhằm tìm kiếm lợi nhuận. “Đó cũng là nguyên nhân thứ hai, khiến sức cầu của TTCK PS tăng lên khi thị trường cơ sở sụt giảm”, ông Long cho hay.

Ngoài ra, Chủ tịch HNX cho biết thêm, thời gian gần đây, một số công ty chứng khoán đã sử dụng các công cụ PS để thực hiện giao dịch chênh lệch giá (arbitrage) nhằm có thêm giải pháp để bình ổn thị trường cơ sở; có nghĩa là chỉ số trên PS đã trở thành công cụ chỉ báo cho NĐT, từ đó giúp chỉ số cơ sở trở về sát với giá trị thực.

Còn theo ông Nguyễn Quang Thương, Phó Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, về mặt lý thuyết, chứng khoán PS “dẫn xuất” từ chứng khoán cơ sở, do đó, giá chứng khoán PS thường dẫn dắt giá chứng khoán cơ sở. Mặt khác, giá các hợp đồng tương lai phản ánh kỳ vọng của NĐT về giá của chứng khoán PS trong tương lai, nên thường sẽ có tác động hai chiều giữa hai thị trường. Tuy nhiên, theo ông Thương, trên thực tế, thị trường cần thêm thời gian để kiểm thử bằng các công cụ xác suất thống kê để có thể có được kết quả thực tế khách quan.

Ông Nguyễn Quang Thương cho biết thêm, mặc dù về lý thuyết, có thể có xuất hiện hiện tượng thao túng trên thị trường cơ sở để trục lợi trên PS và ngược lại; tuy nhiên, trên thực tế để làm được điều này là không dễ, bởi mọi hoạt động của thị trường đều chịu sự giám sát rất chặt chẽ và quy mô thị trường hiện nay khá lớn nên khó “đủ lực” để thao túng.

Duy Thái