【nhận định ajax hôm nay】Nâng cao chất lượng tố tụng hình sự

(CMO) Thời gian qua, có không ít vụ án được khởi tố nhưng chưa đúng quy trình pháp luật dẫn đến oan sai. Vì vậy, cần chính xác trong quá trình xử lý tố giác, tin báo về tội phạm, khởi tố vụ án, truy tố xét xử, phải đảm bảo đúng quy định của pháp luật, đúng người, đúng tội… Đó cũng là mong muốn của đại biểu HĐND tỉnh cũng như cử tri tỉnh nhà.

Ban Pháp chế HĐND tỉnh vừa giám sát tại huyện Cái Nước, Thới Bình, TP. Cà Mau, Công an tỉnh, Viện KSND tỉnh về tình hình chấp hành xử lý tố giác, tin báo về tội phạm và giải quyết án tạm đình chỉ các vụ án hình sự. Qua giám sát cho thấy, công tác giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, tỷ lệ điều tra, khám phá án và khởi tố… cơ bản các đơn vị đều thực hiện đạt trên 90% chỉ tiêu theo các nghị quyết của Quốc hội và HĐND tỉnh đề ra. Tuy nhiên, phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong hoạt động tố tụng hình sự còn phát sinh những vấn đề bất cập.

Những hạn chế trong điều tra, thụ lý án

Tính từ năm 2015 đến nay, các cơ quan điều tra (CQĐT) đã thụ lý, điều tra 3.400 vụ, trong đó có 572 vụ CQĐT phải tạm đình chỉ do hết hạn điều tra chưa xác định được bị can, chưa bắt được bị can… Đây là một trong những hạn chế trong công tác điều tra, thụ lý án.

Theo Công an tỉnh Cà Mau, để đảm bảo đủ căn cứ giải quyết đối với một số nguồn tin về tội phạm và vụ án, các CQĐT phải trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản… nhưng do tính chất phức tạp của các vụ án, chậm có kết quả giám định, định giá, khi hết thời hạn phải tạm đình chỉ việc giải quyết tin báo. Một số nguồn tin về tội phạm có nhiều tình tiết phức tạp, có liên quan đến nhiều đối tượng, phải xác minh nhiều địa điểm, nên đến cuối kỳ thống kê chưa đủ cơ sở ra quyết định khởi tố hay không khởi tố vụ án và tạm đình chỉ việc giải quyết.

Công an xã Tạ An Khương, huyện Đầm Dơi giải quyết thủ tục hành chính cho người dân địa phương.

Mặt khác, ở các đơn vị, một số vụ án đã khởi tố nhưng không đủ căn cứ khởi tố bị can, hoặc bị can đã bỏ trốn phải ra quyết định truy nã nhưng việc truy nã còn hạn chế, phối hợp giữa điều tra viên và lực lượng truy nã chưa chặt chẽ… Vì vậy, đến thời điểm này, trong tổng số 572 vụ án tạm đình chỉ, các CQĐT chỉ mới phục hồi điều tra được 179 vụ.

Tội phạm hình sự ngày càng diễn biến phức tạp, số vụ án, vụ việc xảy ra thì nhiều mà lực lượng điều tra viên lại giới hạn, mỗi điều tra viên phải thụ số lượng án cao nên phải chạy theo vụ việc, chưa tập trung xác minh các vụ án tạm đình chỉ điều tra (những tháng đầu năm nay, mỗi điều tra viên Công an TP Cà Mau phải thụ lý 7,97 vụ án và 10,39 tin báo về tội phạm), cũng như án trả hồ sơ điều tra bổ sung, điều tra lại vẫn còn ở mức cao.

Bên cạnh đó, công tác phối hợp giữa kiểm sát viên và điều tra viên chưa chặt chẽ, phối hợp trong đánh giá chứng cứ giữa các cơ quan tiến hành tố tụng từng lúc chưa thống nhất quan điểm trong quá trình điều tra. Một số ít vụ án sau khi khởi tố điều tra không chứng minh được tội phạm, phải tạm đình chỉ điều tra để tiếp tục củng cố tài liệu, chứng cứ.

Vướng cơ chế, quy định pháp luật

Thời gian qua, ngoài những khó khăn đối với các CQĐT trong phối hợp với các sở, ngành điều tra, xử lý án hình sự thì vướng cơ chế, quy định pháp luật cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến án tạm đình chỉ còn cao.

Hầu hết các CQĐT cho rằng, quy định của các văn bản pháp luật có liên quan đến công tác điều tra, truy tố, xét xử mới ban hành còn chưa thống nhất quan điểm áp dụng vì chưa được hướng dẫn thực hiện. Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự tuy đã được sửa đổi, bổ sung nhưng trong một số trường hợp thực tế ở địa phương, việc phối hợp thực hiện vẫn còn bộc lộ hạn chế.

Theo ông Nguyễn Sơn Ca, Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh Cà Mau, thời gian tới, hoạt động tố tụng hình sự cần quan tâm việc thực hiện các quy định mới trong Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự. Bảo đảm đúng chức năng, đúng thẩm quyền, giải quyết triệt để khi có tố giác, tin báo về tội phạm. Bên cạnh đó, cần nâng cao chất lượng điều tra các vụ án hình sự bao gồm chất lượng nghiệp vụ và số lượng của đội ngũ điều tra viên. Bởi, thiếu nhân sự sẽ ảnh hưởng đến sự chỉ đạo điều hành, cũng như thực hiện tác nghiệp của chính điều tra viên theo quy trình, thủ tục tố tụng.

Đảm bảo việc khởi tố vụ án có căn cứ pháp luật, không để bị oan sai thì phải thường xuyên bồi dưỡng nâng cao kỹ năng, trình độ nhất định của điều tra viên và thống nhất quan điểm trong việc phối hợp điều tra án giữa các cơ quan tố tụng. Áp dụng chuẩn xác quy định pháp luật, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tố tụng để hạn chế án tạm đình chỉ và tập trung phục hồi xử lý các án tạm đình chỉ trong thời gian qua để thể hiện tính công bằng, nghiêm minh của pháp luật./.

Mã Phi