Tại các buổi ký cam kết tiết giảm chi phí, một phần nội dung quan trọng được các TĐ, TCT báo cáo khá đầy đủ, chi tiết đó là những phương án tái cơ cấu. Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ đã nêu lên một loạt các vấn đề then chốt giúp các TĐ, TCT thực hiện chủ trương lớn của Chính phủ.
Bộ trưởng Vương Đình Huệ cho biết, Bộ Tài chính đang xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng với quy mô khá lớn cho các cán bộ quản trị của các TĐ, nhất các chức danh lãnh đạo các CEO, CFO; đồng thời phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ngân hàng Thế giới (WB) xây dựng kế hoạch cụ thể để có hỗ trợ tổng quát nhất cho tái cấu trúc các TĐ, TCT Nhà nước.
Bộ Tài chính đã cơ bản hoàn thành các văn bản quy phạm pháp luật Chính phủ giao để trình Chính phủ ban hành trong thời gian sắp tới. Đó là, Nghị định về Đầu tư vốn nhà nước vào DN và quản lý tài chính đối với DN do Nhà nước làm chủ sở hữu; Nghị định Tổ chức hoạt động của TCT Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước SCIC; Quy chế giám sát tài chính đối với các DN đặc biệt là các TĐ, TCT...
Đặc biệt, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung quy chế nguồn hình thành và mục tiêu sử dụng của Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và phát triển DN, coi đây là một trong những nguồn lực quan trọng nhất hỗ trợ cho quá trình tái cấu trúc các TĐ, TCT Nhà nước kể cả việc xem xét để bổ sung vốn điều lệ cho các TĐ, TCT Nhà nước bằng chính nguồn quỹ này.
Trước đó, Bộ Tài chính đưa ra 5 nhóm giải pháp để thực hiện tái cấu trúc DNNN, nhất là các TĐ kinh tế, TCT Nhà nước.
Thứ nhất,sớm hoàn thiện, ban hành tiêu chí phân loại DNNN theo ngành nghề, lĩnh vực. Thực hiện sắp xếp các DNNN hiện có thành các nhóm DN và có giải pháp tái cấu trúc đối với từng nhóm. (Nhóm 100% vốn nhà nước; nhóm có trên 75% vốn thuộc sở hữu Nhà nước; nhóm có từ 65-75% vốn thuộc sở hữu Nhà nước; nhóm nhà nước không nắm giữ cổ phần chi phối.)
Thứ hai,thực hiện nhất quán, đẩy mạnh cổ phần hóa DNNN theo hướng giảm tỷ lệ sở hữu nhà nước tại DN. Có cơ chế thu hút mạnh hơn các nhà đầu tư chiến lược lớn trong và ngoài nước; có giải pháp đồng bộ phát triển thị trường tài chính đặc biệt là thị trường chứng khoán và thị trường mua bán nợ; hoàn thiện mô hình hoạt động, nâng cao năng lực quản lý đầu tư, tài chính của Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) và Công ty mua bán nợ (DATC).
Thứ ba,tổ chức sắp xếp và tái cấu trúc từng DN, TĐ, TCT Nhà nước; đổi mới, nâng cao năng lực, hiệu lực và hiệu quả quản trị DN.
Thứ tư,đổi mới, tăng cường quản lý giám sát Nhà nước đối với DNNN, TĐKT, TCT Nhà nước. Đẩy nhanh quá trình phân định rõ chức năng quản lý Nhà nước với chức năng thực hiện quyền chủ sở hữu DNNN; hoàn thiện cơ chế phân cấp thực hiện quyền, nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà nước theo nguyên tắc có cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm; Ban hành... Bên cạnh đó, tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các khu vực DN nhằm “tạo áp lực” làm cho các DNNN nâng cao hiệu quả, phát triển bền vững.
Thứ năm,sắp xếp, tái cấu trúc căn bản các công ty nông, lâm nghiệp (nông, lâm trường quốc doanh).
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tính đến tháng 10- 2011, cả nước còn 1.309 doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, trọng tâm là các TĐ kinh tế, TCT với tổng tài sản gần 1.800 nghìn tỷ đồng; vốn chủ sở hữu gần 700 nghìn tỷ đồng; lợi nhuận 117 nghìn tỷ đồng; nộp ngân sách 231 nghìn tỷ đồng, đóng góp khoảng 35% GDP của cả nước, tạo ra 39,5% giá trị sản lượng công nghiệp, 28,8% tổng thu nội địa (không kể thu từ dầu thô và thuế XNK), bảo đảm việc làm cho khoảng 1,2 triệu lao động với mức thu nhập bình quân từ 3,5 đến 5 triệu đồng/người/tháng.
Minh Anh