【chuyên gia dự đoán】Tái định cư Sân bay Long Thành: 23 nghìn tỷ đồng lấy ở đâu?

Đồng thuận chủ trương,áiđịnhcưSânbayLongThànhnghìntỷđồnglấyởđâchuyên gia dự đoán nhưng nhiều lo lắng

Tại phiên thảo luận hội trường, phần lớn các đại biểu đều đồng thuận với chủ trương tách nội dung bồi thường, hỗ trợ tái định cư thành dự án thành phần để đẩy nhanh tốc độ triển khai dự án Cảng HKQT Long Thành.

ĐB Nguyễn Văn Thể (Sóc Trăng) cho rằng, tính từ khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 94/2015/QH13 về chủ trương đầu tư dự án Cảng HKQT Long Thành, đến nay đã 2 năm nhưng chỉ mới thông qua được 1 hạng mục là kiến trúc. Với tiến độ hiện nay, nếu không tách công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) ra riêng thì dự án sẽ bị chậm. Đây cũng là quan điểm của ĐB Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc).

“Công tác GPMB có nhiều đặc thù, kéo dài và thường gấp 2-3 lần tiến độ thi công dự án. Thời gian đến khi khởi công còn 2 năm, nên nếu không GPMB trước, thì khi có quy hoạch sẽ không có mặt bằng cho thi công, và gây ảnh hưởng, bức xúc trong dân”, ĐB Tiến lý giải cho quan điểm của mình.

Tuy nhiên, bên cạnh việc đồng tình, nhiều đại biểu vẫn bày tỏ sự băn khoăn lo lắng. ĐB Trần Thị Phương Hoa (Hà Nội), ĐB Lê Thanh Vân (Cà Mau) đều cho ý kiến về tính pháp lý của việc tách dự án thành một nghị quyết thành phần. ĐB Vân còn bày tỏ: “Nếu như sau này Quốc hội không thông qua báo cáo nghiên cứu khả thì thì rủi ro dự án sẽ rất lớn”. Thậm chí, ĐB Hoa đề nghị lùi việc thông qua tách dự án sang kỳ họp thứ 4 sau khi đã có báo cáo nghiên cứu khả thi, để dự án chắc chắn khả thi.

Cho rằng việc tách dự án là hợp lý, nhưng ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP. HCM) bày tỏ sự lo lắng: “Quan điểm, ý chí là một lẽ, nguồn lực ra sao lại khác, khi mà điều kiện kinh tế - xã hội những năm tới còn khó khăn. Do đó, Chính phủ cần giải trình rõ phương án về nguồn kinh phí để hỗ trợ đền bù".

Trăn trở về nguồn vốn

Tại phiên thảo luận, câu chuyện xung quanh nguồn vốn để GPMB, đền bù, tái định cư thực sự làm “nóng nghị trường”, khi mà con số khái toán mà UBND tỉnh Đồng Nai đưa ra lên đến 23.000 tỷ đồng. Trong khi đó, kế hoạch vốn trung hạn đến 2020 mới chỉ bố trí 5.000 tỷ đồng. Theo giải trình của UBND tỉnh Đồng Nai, con số này là do biến động giá đất 2015-2017, tăng trong 2 năm sau khi có Nghị quyết 94.

ĐB Trần Thị Phương Hoa băn khoăn: “Với việc GPMB 1 lần diện tích hơn 5.600 ha thì sẽ phải sử dụng ngân sách vì khó có thể huy động vốn ODA hay xã hội. Nếu như dùng ngân sách thì liệu có đảm bảo đúng theo yêu cầu của Nghị quyết 94 là không tác động xấu đến nợ công hay không? Dù tờ trình Chính phủ nói có thể đấu giá quyền sử dụng đất, thu cho thuê đất khi chưa triển khai, có thể hoàn trả vốn… nhưng có những nguồn không chắc chắn”.

Cùng quan điểm, ĐB Đặng Thuần Phong (Bến Tre) băn khoăn, tách dự án thành phần nhưng dự án tổng thể chưa có; Nghị quyết 94 yêu cầu không được tăng nợ công nhưng nay theo tờ trình thì sẽ sử dụng ngân sách, nên có thể nợ công sẽ tăng…

ĐB Hoàng Văn Cường (Hà Nội) đặt câu hỏi: 23.000 tỷ đồng lấy từ đâu ra? “Theo tờ trình của Chính phủ nguồn tiền sẽ lấy từ: 5.000 tỷ đồng đầu tư công đã được phân bổ, 5.000 tỷ đồng thu tiền sử dụng đất dự án, thuê mặt bằng thương mại dịch vụ… Tổng số mới là 10.500 tỷ đồng; vậy 12.500 tỷ đồng còn thiếu lấy ở đâu?”, ĐB Cường tính toán.

Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa giải trình về dự án tại Quốc hội chiều 8/6. Ảnh: TL

Giải trình thêm về nguồn vốn cho dự án, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Trương Quang Nghĩa cho biết, theo Nghị quyết 94, dự án sân bay Long Thành sẽ huy động từ nhiều nguồn như ODA, xã hội, ngân sách, cổ phần hoá doanh nghiệp, nhưng việc giải phóng mặt bằng chỉ có thể sử dụng ngân sách.

“Giai đoạn giải phóng mặt bằng chúng ta phải sử dụng vốn ngân sách và Nghị quyết 94 cũng đã nêu không thể huy động được vốn ODA và tư nhân”, Bộ trưởng Nghĩa nói.

Bộ trưởng Bộ GTVT cho rằng, thực tế, dự án Sân bay Long Thành được nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước quan tâm. Việc xây dựng nhà ga sẽ do tư nhân thực hiện không còn mới mẻ nữa, chẳng hạn như ở nhà ga T2 Đà Nẵng, nhà ga Nha Trang,... đều là vốn tư nhân. Vì vậy, sân bay Long Thành dự kiến sẽ triển khai sẽ theo phương thức đối tác công tư (PPP).

Bộ trưởng Nghĩa cũng đồng ý rằng, để đầu tư toàn bộ sân bay Long Thành bằng ngân sách là rất khó khăn, nhưng để thu hút nhà đầu tư, thì cần có sự chuẩn bị, đầu tiên là GPMB./.

Duy Thái