Những ngày qua, mực nước trên các kinh, mương vùng ngọt đang xuống rất thấp. Cùng lúc đó, mực nước biển luôn ở mức cao nên đã gây ra thực trạng xâm nhập mặn rất mạnh, đặc biệt là những vùng ven biển. Những hiện tượng thời tiết cực đoan này ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất của người dân.

Những ngày qua, mực nước trên các kinh, mương vùng ngọt đang xuống rất thấp. Cùng lúc đó, mực nước biển luôn ở mức cao nên đã gây ra thực trạng xâm nhập mặn rất mạnh, đặc biệt là những vùng ven biển. Những hiện tượng thời tiết cực đoan này ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất của người dân.

Theo thống kê của Chi cục Thuỷ lợi tỉnh Cà Mau, hiện có 23 cống trên địa bàn tỉnh đã có hiện tượng xâm nhập mặn. Trong đó, nặng nhất là các tuyến cống tiếp giáp với biển Tây. Những ngày cận Tết Nguyên đán, nước triều dâng cao đã làm tràn ở một số cống, trong đó có cống Đá Bạc (huyện Trần Văn Thời). Nước mặn xâm nhập vào nội đồng, ở gần chỗ cống, nước mặn đo được 20%o, cách xa cống khoảng 5 km vẫn đo được độ mặn trên kinh là 5%o.

Những trà lúa chết khô khi chưa kịp trổ bông ở ấp 1, xã Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời.

UBND xã Khánh Bình Tây đã kết hợp với Hạt Quản lý đê biển khắc phục phần nào tình trạng nước mặn tràn vào các vùng sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, nước mặn dưới sông đã xâm nhập sâu vào nội đồng nên UBND xã Khánh Bình Tây đã đưa ra khuyến cáo người dân không nên dùng nước dưới kinh, mương để cung cấp cho đồng lúa, tưới cho đậu xanh.

Phó Chủ tịch UBND xã Khánh Bình Tây Nguyễn Cảnh Hạnh cho biết, đến thời điểm này, toàn xã đã có trên 2.000 ha lúa bị thiệt hại do khô hạn và xâm nhập mặn. Tại thời điểm đóng cống (khoảng tháng 10-11 âm lịch), người dân đồng loạt bơm nước để phục vụ sản xuất, cộng với việc nước bốc hơi nhanh từ hiện tượng thời tiết cực đoan El Nino nên các kinh, rạch nước rút nhanh, tạo nên sự chênh lệch quá lớn giữa hai mực nước trong và ngoài cống.

Do người dân bơm nước dưới sông để đảm bảo cho lúa trổ và tưới cây nên mực nước trong các kinh, mương ở vùng ngọt rút rất nhanh. Mặt khác, nước mặn xâm nhập nhưng người dân không biết nên đã bơm nước lên để cứu lúa và tưới cây. Kết quả là, nhiều cánh đồng rau màu và lúa của người dân đã bị thiệt hại.

Bà Dương Thị Sang, ấp Công Nghiệp A, xã Khánh Hưng, huyện Trần Văn Thời, bộc bạch: “Đầu vụ nước dưới kinh đã mặn rồi, do không chủ động về nước tưới nên đành phải bơm lên để cứu lúa. Kết quả là lúa chưa trổ đã xèo hết, năm nay thất trắng".

Tại cống Công Nghiệp, xã Khánh Hưng, huyện Trần Văn Thời không thấy có biểu hiện nước xâm nhập mặn, tuy nhiên, vừa qua Chi cục Thuỷ lợi tỉnh Cà Mau đo được độ mặn 7%o tại đây. Tuyến đê biển Tây và hệ thống cống ngăn mặn ở tuyến này cũng đang có khả năng tràn rất cao. Con nước vừa qua, nước biển dâng hơn 1 m và đã có đoạn tràn cống Ba Tỉnh, thuộc xã Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời. Dù chưa ảnh hưởng nhiều đến sản xuất nhưng sinh hoạt của người dân nơi đây đã có nhiều xáo trộn.

Phó Chủ tịch UBND xã Khánh Bình Tây Bắc Bùi Chí Ngạn cho biết: “Thời tiết năm nay rất khó đoán. Mới chỉ đầu năm mà đã hai lần triều cường dâng cao khiến một số đoạn đê bị tràn, ảnh hưởng đến đời sống người dân. Mùa khô năm nay được đánh giá khắc nghiệt nhất, vừa phải chống chọi với El Nino, vừa phải đối phó với triều cường và vấn nạn xâm nhập mặn, người dân sản xuất nông nghiệp đang phải đối mặt với thất mùa do thời tiết gây ra”.

Qua thống kê sơ bộ, xã Khánh Bình Tây Bắc có trên 500 ha lúa bị thiệt hại do khô hạn. Những cánh đồng lúa đang thời kỳ trổ bông nhưng thiếu nước trầm trọng, làm lúa không thể trổ được. Rau màu cũng không thể xuống giống, thậm chí một số nơi mạch nước ngầm cũng bị xâm nhập mặn.

Ông Nguyễn Văn Cường, ấp 1, xã Khánh Bình Tây Bắc, nói: “Cây nước khoan xuống 160 m nhưng vẫn bị mặn. Giờ tắm, giặt hay rửa ráy gì cũng phải xả lại nước mưa hoặc nước lọc. Năm nay nước kinh cạn nhanh, lúa thất gần như trắng, rừng trước nguy cơ cháy cao, đời sống người nông dân gặp rất nhiều khó khăn”.

Dự báo mùa khô năm nay còn kéo dài, mực nước dưới các sông vùng ngọt sẽ đi vào giai đoạn khô cạn, nước mặn sẽ tiếp tục xâm nhập vào những vùng nội đồng. Do đó, người dân cần chủ động ứng phó với thời tiết khô hạn, không nên trồng những loại cây phải tưới nhiều nước. Đồng thời, cần phải đo độ mặn hoặc nếm thử độ mặn dưới các kinh trước khi sử dụng tưới cho cây

Bài và ảnh: Huệ Như