Mới 2 năm trước,ữngthăngtrầmtrongsựnghiệpcủbdkq cup anh bà Mayer còn được tạp chí Fortune bầu là nữ doanh nhân quyền lực thứ 16 trên thế giới, được ca tụng và hi vọng sẽ cải tổ thành công “ông vua” internet thời bong bóng dot-com. Nhưng hiện nay người ta lại đang không ngừng bàn tán về khả năng nữ CEO xinh đẹp này sẽ bị sa thải trong năm nay.

Dưới đây là các mốc chính cho đến nay trong sự nghiệp nhiều sóng giờ của vị “nữ thuyền trưởng” Yahoo Marissa Mayer.

Bà tên đầy đủ là Marissa Ann Mayer, sinh ngày 30/5/1975 tại một thị trấn nhỏ ở bang Wisconsin, Hoa Kỳ. Mẹ bà, Margaret, là một giáo viên nghệ thuật gốc Phần Lan. Cha bà, Michael, là một kỹ sư môi trường làm cho các công ty cung cấp nước.

Ngay từ khi còn nhỏ, Mayer sớm bộc lộ tài năng ở các môn Toán học và Khoa học cơ bản. Mặc dù là một người truyết trình rất giỏi, bà không được lòng hầu hết bạn bè do tính cách có phần hướng ngoại quá mức. Thực tế, bà từng mô tả tuổi thơ của mình là “đáng xấu hổ với nhiều kỷ niệm buồn”.

Sau khi tốt nghiệp phổ thông năm 1993, bà được Thống đốc bang Wisconsin Tommy Thompson chọn làm 1 trong 2 thanh niên đại diện của bang tham gia “Hội trại Khoa học trẻ toàn quốc”. Ngay sau đó, bà nộp đơn vào 10 trường đại học và nhận được sự đồng ý từ cả 10, bao gồm các trường Top nổi tiếng Yale, Harvard và Standford. Mayer quyết định chọn Stanford với hi vọng sẽ trở thành một bác sĩ.

Nhưng rồi cuộc đời của Mayer đã rẽ sang một bước ngoặt khác khi bà tham gia lớp học giới thiệu đại cương về ngành Khoa học máy tính tên là CS105. Tại đây, bà được tiếp xúc với các cựu sinh viên nổi tiếng như nhà đồng sáng lập kiêm Chủ tịch Linkedln Reid Hoffman, phó chủ tịch cao cấp Apple Scott Forstall hay nhà đồng sáng lập Instagram Mike Krieger.

Do quá tập trung vào việc học tập và nghiên cứu, bạn bè đại học kể lại rằng bà không hay tham gia giao lưu các hoạt động bên ngoài trường học. Bà tốt nghiệp Kỹ sư năm 1997 và thạc sĩ Khoa học máy tính năm 1999. Với cả 2 tấm bằng, chuyên ngành của Mayer đều về Trí tuệ Nhân tạo.

Tốt nghiệp Stanford năm 1999, bà nhận được tới 14 lời đề nghị làm việc đều từ những nơi rất tiếng tăm, như Đại học danh giá Carnegie Mellon University mời làm giảng viên, hay hãng tư vấn lớn nhất toàn cầu McKinsey & Co. mời làm chuyên gia. Lời đề nghị cuối cùng bà nhận được tới từ Google – khi đó mới chỉ là một startup trong lĩnh vực công nghệ nhỏ bé ít tên tuổi.

Mayer suýt nữa đã chọn vị trí chuyên gia tư vấn tại McKinsey. Thêm vào đó, qua những phân tích của bản thân, bà nhận thấy Google chỉ có… 2% cơ hội để tồn tại và phát triển. Nhưng bà đặc biệt ấn tượng với những con người đầy tài năng và hoài bão ở đây, và cho rằng mình sẽ học được nhiều điều mới mẻ.

Cuối cùng, Mayer thật sự “phải lòng” startup này. Trong suốt 2 năm đầu tiên, bà thường làm việc đến 100 giờ mỗi tuần. Bà cũng là một trong 3 người chịu trách nhiệm chính về phần mềm quảng cáo Google AdWords – chương trình về sau này giúp đem lại 96% doanh thu cho hãng (số liệu trong quý I năm 2011). Ngoài ra bà cũng tham gia giảng dạy tại Stanford trong vài năm đầu tiên tại Google.

Nhờ sự chăm chỉ và tài năng, sự nghiệp của Mayer thăng tiến rất nhanh. Khởi đầu với vị trí nhân viên bán thời gian của nhóm “Giao diện người dùng”, bà sớm trở thành Quản lý sản phẩm. Tới năm 2003, bà đã phụ trách hàng loạt sản phẩm quan trọng của Google bao gồm cả bộ máy tìm kiếm – thế mạnh cốt lõi của hãng công nghệ này.

Mayer cũng có một thời gian ngắn hẹn hò với nhà đồng sáng lập của công ty là Larry Page. Mối quan hệ này được mô tả là hoàn toàn bí mật, họ không lộ ra bất cứ cử chỉ gì bất thường tại cơ quan. Một đồng nghiệp mô tả một cách hài hước về mối quan hệ đó như là: “Một đôi nam nữ trầm lặng hẹn hò nhau trong im lặng”.

Mayer được giữ chức Phó chủ tịch mảng Công cụ tìm kiếm và Trải nghiệm người dùng vào năm 2005. Theo nhà báo Steven Levy, người từng viết một cuốn sách nổi tiếng tiết lộ những chuyện “thâm cung bí sử” ở Google, Mayer thuộc một nhóm nhỏ những nhà lãnh đạo ‘ngôi sao’ có tên là “Secret Cabal”.

Với vẻ ngoài xinh đẹp và rất thông minh, bà có mối quan hệ hết sức tốt đẹp với báo chí và giới truyền thông. Có nhiều tin đồn rằng Google thậm chí có hẳn một đội ngũ PR cho riêng Mayer.

Thành công tại Thung lũng Silicon đi kèm với sự giàu có. Bà từng mua một căn biệt thự penhouse trị giá 5 triệu USD tại Four Seasons ở Vịnh San Francisco, và một biệt thự khác ở rất gần với khu campus trên Mountain View – đại bản doanh của Google. Bà cũng rất hay mặc những bộ váy đắt tiền của nhà thiết kế thời trang huyền thoại Oscar de la Renta.

Bị áp lực mọi thứ phải luôn hoàn hảo, bà trở nên bị “ám ảnh”, kỹ tính và tiểu tiết quá mức. Một nhân viên thiết kế tài năng của Google là Doug Bowman đã phải quyết định bỏ việc vì “chán ngấy với những cuộc tranh luận về thiết kế tới từng chi tiết nhỏ nhặt nhất”.

Sự thất vọng với cách thức quản lý của bà Mayer tiếp tục lan rộng trong nội bộ. Một trong những nhà quản lý cấp cao khác của Google không chịu nổi bà là Amit Singhal – người đứng đằng sau các thuật toán tìm kiếm nổi tiếng của hãng. Ông đến gặp thẳng “sếp lớn” Larry Page để yêu cầu chuyển Mayer khỏi nhóm Công cụ tìm kiếm.

Cuối năm 2010, cuối cùng bà Mayer đã bị CEO Eric Schmidt chuyển sang bộ phận quản lý Google Maps và các dịch vụ định vị. Tuy vẫn là một trong những nhân sự quản lý cấp cao, nhưng mọi người đều coi đây là sự “giáng chức”, bởi bà không còn được chịu trách nhiệm cho sản phẩm quan trọng số 1 tại Google: Cỗ máy tìm kiếm khổng lồ.

Năm 2011, cuộc “phiêu lưu” của Mayer với Google chuẩn bị đi đến hồi kết. Nhưng bà nhận được một cơ hội lớn khác: Ban Chủ tịch hội đồng quản trị của “ông lớn internet” Yahoo muốn Marissa trở thành CEO mới. Vị trí này cũng đang được một số nhân vật nổi tiếng khác ở Silicon Valley cân nhắc, như Nikesh Arora – giám đốc kinh doanh của Google, và Eddy Cue – phó Chủ tịch cấp cao phụ trách phần mềm và dịch vụ của Apple.

Một số nhà quản lý lúc đó tại Yahoo tỏ ý hoài nghi về quyết định mời Mayer về, vì rõ ràng bà không có nhiều kinh nghiệp quản lý về mặt tài chính cho một tập đoàn đang gặp rất nhiều khó khăn như Yahoo. Bà giống một người quản lý sản phẩm hơn là một tổng giám đốc điều hành. Nhưng cuối cùng, ban quản trị biểu quyết nhất trí chọn bà là vị CEO kế tiếp.

Bà chính thức nhận trọng trách tại Yahoo tháng 7/2012. Kỳ vọng ở Mayer nhiều đến nỗi nhân viên Yahoo đã thiết kế riêng một tấm áp phích theo phong cách “Hi vọng” (Hope) nổi tiếng từ Tổng thống Mỹ Obama, long trọng chào đón bà.

Mayer nhanh chóng đưa ra quyết định “thay máu” hàng loạt đội ngũ quản lý tại công ty mới, đưa đến những nhân sự mới từng thân quen với mình. Trong năm đầu tiên bà tại vị, cổ phiếu Yahoo tăng mạnh từ 15,74 USD lên khoảng 28 USD vào tháng 8/2013.

Thực ra thành công nói trên đạt được phần lớn nhờ việc Yahoo được sở hữu tới 384 triệu cổ phiếu của “gã khổng lồ Trung Quốc” Alibaba – sự kiện xảy ra từ trước khi bà Mayer trở thành CEO Yahoo. Sau khi Alibaba chính thức niêm yết vào tháng 9/2014, Mayer và đội ngũ lãnh đạo đưa ra kế hoạch bán những cổ phiếu Alibaba còn lại của họ để tránh việc phải nộp những khoản thuế khổng lồ.

Mayer đã cố gắng cải thiện đáng kể thiết kế của các sản phẩm, ứng dụng cốt lõi tại Yahoo. Bên cạnh việc đưa ra nhiều thay đổi về văn hóa ở đây, bà cũng giữ lại một số nét đặc trưng để đem lại sự hứng thú cho nhân viên.

Tuy vậy, doanh thu mảng kinh doanh cốt lõi là các dịch vụ internet của Yahoo vẫn không hề khởi sắc. Trong suốt những tháng gần đây, ngày càng có nhiều tiếng nói đòi sa thải bà Mayer.

Các nhà đầu tư trở nên thực sự hoang mang khi tháng 9/2015, Sở Thuế vụ Hoa Kỳ (IRS) bác đơn xin miễn thuế (spin-off) 15% cổ phần từ Alibaba. Điều đó có nghĩa là nếu Yahoo vẫn lựa chọn bán hết số cổ phiếu của “đại gia” Trung Quốc để lấy tiền chia cho cổ đông, công ty sẽ phải nộp một khoản thuế khổng lồ lên đến hơn 10 tỷ USD. Ngay sau thông tin này, giá cổ phiếu Yahoo giảm thêm 4%.

Một nhà quản lý quỹ phòng ngừa (hedge fund) là Eric Jackson đã gửi bản thuyết trình dài 99 trang giải thích vì sao Yahoo nên khẩn trương “thay máu” toàn bộ ban lãnh đạo. Ông khuyến nghị cắt giảm lượng lớn nhân sự và loại bỏ bộ máy tìm kiếm. Sang tháng 1, quỹ đầu tư nổi tiếng Starboard Value cũng gửi tới ban quản trị tập đoàn bức thư yêu cầu thay đổi mạnh mẽ chiến lược, hội đồng quản trị và cả lãnh đạo cấp cao.

Những báo cáo gần đây cho biết toàn bộ nhân viên Yahoo đang mất niềm tin trầm trọng vào “nữ tướng” của họ. Từ nửa năm gần đây, tập đoàn này đã sa thải cả nghìn nhân viên để tái cấu trúc và tiết kiệm chi phí.

Tin đồn “râm ran” suốt 1 năm qua đã trở thành sự thật. Sau khá nhiều trì hoãn, ban quản trị Yahoo đã quyết định ngày 18/4 này (giờ Mỹ) mở đợt đấu thầu mảng kinh doanh internet cốt lõi của tập đoàn, bao gồm cả truyền thông, nội dung tin tức và quảng cáo trực tuyến. Hãng hi vọng sẽ thu về 5 – 8 tỷ USD để có thể tự cứu mình.

Dù thế nào đi nữa, khả năng người phụ nữ xinh đẹp và đầy quyền lực này phải rời khỏi Yahoo ngay trong năm nay là gần như chắc chắn. Nếu tập đoàn này “được” bán mình thành công, bà Mayer sẽ nhận được 37 triệu USD tiền đền bù hợp đồng. Còn trường hợp bà bị sa thải khi Yahoo vẫn còn tồn tại, số tiền nói sẽ chỉ ‘khiêm tốn’ là 12,5 triệu USD./.

Ngọc Vũ (theo Business Insider/CNNMoney)