Hiện tại một lượng lớn phế liệu đang tồn đọng ở một số cảng. Ảnh Thu Hòa.

Thông tin trên được ông Hoàng Văn Thức cung cấp tại buổi họp báo thường kỳ quý 2,ệtNamchưacócơchếphòngngừavàkiểmsoátnhậpkhẩuphếliệutừkết quả bóng đá scotland hôm nay do Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức ngày 17/7. Tại buổi họp báo, ông Hoàng Văn Thức, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) cho biết: “Ngay sau khi có thông tin tồn đọng các container phế liệu ở các cảng lớn của Việt Nam, Bộ TN&MT đã tổ chức kiểm tra công tác bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu tại cảng biển TP. HCM và TP. Hải Phòng”.

Ông Thức cũng thông tin: Tại Tân cảng Sài Gòn, theo số liệu của Cục Hải quan thành phố Hồ Chí Minh và Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, tính đến thời điểm ngày 26/6, số lượng phế liệu nhập khẩu tồn đọng tại tất cả các cảng do công ty này quản lý là 4.480 container. Trong đó, riêng tại Cảng Cát Lái là 3.464 container, chiếm phần lớn lượng phế liệu tồn đọng tại các cảng biển phía Nam. Đặc biệt, số phế liệu lưu quá 90 ngày tại cảng này là 2.068 container.

Tại các cảng của thành phố Hải Phòng: Theo số liệu báo cáo của Cục Hải quan thành phố Hải Phòng hiện trên địa bàn thành phố Hải Phòng đang tồn đọng số container quá hạn trên 90 ngày là 737 container và 507 container có thời hạn từ 30 - 90 ngày.

Theo ước tính của cơ quan Hải quan, số phế liệu đang tồn đọng ở các cảng khoảng 20% là phế liệu giấy và 80% còn lại là phế liệu nhựa và phế liệu khác.

Theo ông Thức, nguyên nhân tồn đọng phế liệu ở các cảng là từ cuối năm 2017, Chính phủ Trung Quốc đã ban hành quy định dừng nhập khẩu 24 loại phế liệu phục vụ tái chế, bao gồm 8 loại phế liệu nhựa nguồn gốc sinh hoạt, 11 loại phế liệu dệt may, 4 loại phế liệu quặng và 1 loại phế liệu giấy. Trong đó, có một số mã phế liệu nhựa và giấy trùng với Danh mục phế liệu được phép nhập khẩu theo Quyết định số 73/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Do đó, một số lượng lớn hàng phế liệu nhập khẩu từ các nước phát triển đã tràn về khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam và là một trong những nguyên nhân chính làm gia tăng các container tại các cảng biển, đặc biệt là phế liệu nhựa và giấy phế liệu.

Bên cạnh đó, chủ hàng hoặc doanh nghiệp nhập khẩu chậm trễ hoặc không đến làm thủ tục thông quan do chưa có Giấy xác nhận, có Giấy xác nhận nhưng quá hạn nhưng vẫn ký hợp đồng mua bán phế liệu, dẫn đến tình trạng nhiều lô hàng đã về đến Việt Nam nhưng chưa làm thủ tục nhập khẩu, gây tình trạng ùn ứ cục bộ tại các cảng biển, đặc biệt là tại cảng Cát Lái TP.HCM.

Một số tổ chức, cá nhân nhập khẩu phế liệu gian lận thương mại như: Giả mạo Giấy xác nhận, dùng giấy xác nhận của các doanh nghiệp khác, đăng ký địa chỉ kinh doanh không đúng với thực tế (địa chỉ ma), chuyển địa chỉ mà không cập nhật nhưng cố tình nhập phế liệu không đáp ứng quy chuẩn, quy định sau đó bỏ hàng (hàng vô chủ) gây tồn đọng phế liệu tại các cảng biển…

Tại buổi họp báo, ông Hoàng Văn Thức cũng khẳng định: “Việt Nam chưa có cơ chế phòng ngừa, kiểm soát việc nhập khẩu phế liệu từ xa, từ ngoài biên giới (nước ngoài), chỉ khi tàu cập cảng, hàng hóa được vận chuyển sắp xếp lên bờ lúc đó mới làm thủ tục thông quan, mới kiểm tra giấy phép nhập khẩu phế liệu. Vì thế, chúng ta luôn bị động phải đối phó với những chủ tàu, chủ hàng cố tình vi phạm hoặc gian lận nhập phế liệu không đúng hoặc không có giấy phép vẫn nhập về….

Tàu vận tải hàng biển đến phao số 0 sẽ thông qua một cửa ASEAN và các chủ tàu phải khai báo khai hàng hóa gì với số lượng bao nhiêu, sau đó cơ quan Hải quan, Bộ đội biên phòng… sẽ kiểm tra khai báo của chủ tàu. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp khi ở phao số 0 đã không khai không có phế liệu nhưng khi tàu cập cảng làm tờ khai với Hải quan, doanh nghiệp lại khai có phế liệu".

Theo ông Thức, việc quản lý phế liệu nhập khẩu phải có sự tham gia của 6 Bộ, cụ thể: Bộ TN&MT, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Công thương, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính. Để đưa giải quyết tình trạng phế liệu đang tồn đọng tại các cảng, ngày 12/7, Bộ TN&MT đã họp với các bộ liên quan.

Về quy trình xử lý các container phế liệu tồn đọng ở cảng, ông Thức cũng khẳng định: "Quy trình xử lý các container phế liệu tồn đọng quá 90 ngày theo quy định tại Thông tư số 203/2014/TT-BTC ngày 22/12/ 2014 của Bộ Tài chính về hướng dẫn xử lý hàng hóa tồn đọng thuộc địa bàn hoạt động hải quan; kiên quyết yêu cầu các chủ hàng, chủ tàu tái xuất các lô hàng vi phạm quy định; đơn giản hóa các thủ tục và sớm giao cho các cơ sở có chức năng xử lý chất thải thực hiện tiêu hủy các lô hàng phế liệu vi phạm quy định về bảo vệ môi trường".