Tờ Le Monde ngày 12-9 dẫn thông cáo từ tòa thị chính Barcelona, thủ phủ của Catalonia, cho biết khoảng gần 2 triệu người đã xuống đường. Đoàn biểu tình liên tục hô khẩu hiệu “ara es l’hora”, tức “giờ đã điểm”, để ủng hộ liên minh cầm quyền CiU của Catalonia tổ chức trưng cầu dân ý về việc “chia tay” Tây Ban Nha vào ngày 9-11. Catalonia là một trong những vùng giàu có nhất Tây Ban Nha nên việc cùng phải gánh hậu quả của khủng hoảng nợ công với cả nước khiến chính quyền và người dân vùng này cảm thấy bị chính phủ trung ương “áp bức về kinh tế”. Từ năm 2010 đến nay, đã nhiều lần hơn 1 triệu người trên tổng số 7,5 triệu dân của Catalonia xuống đường đòi tăng quyền tự chủ, thậm chí ly khai. Bất chấp sự phản đối quyết liệt của chính quyền trung ương ở Madrid, Chủ tịch Catalonia Artus Mas tuyên bố sẽ tổ chức trưng cầu với 2 câu hỏi: “Bạn có muốn Catalonia trở thành một nhà nước?” và “Bạn có muốn nhà nước này được độc lập?”.

Cuộc biểu tình mới càng đặc biệt nóng bỏng trong bối cảnh cuộc trưng cầu về độc lập khỏi Anh vào ngày 18-9 tại Scotland đã gần kề. Tháng 10-2012, việc Thủ tướng Anh David Cameron chấp thuận để Scotland tổ chức trưng cầu đã gây áp lực rất lớn cho chính phủ Tây Ban Nha. Từ gần 2 năm qua, chính quyền Catalonia liên tục kêu gọi Madrid “theo gương” London. Lãnh đạo Ngoại vụ của vùng này Roger Albinyana tuyên bố: “Chúng tôi đề nghị Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy để cho nhân dân Catalonia được tự do thể hiện quan điểm của mình. London đã để Scotland được tự do tổ chức trưng cầu trong khi chúng tôi phải đấu tranh để được làm điều tương tự”.

Đáp lại, Thủ tướng Rajoy lập luận: “Anh không quy định về trưng cầu dân ý trong hiến pháp nên chỉ cần một thỏa thuận chính trị có thể giải quyết vấn đề. Trong khi đó, điều khoản 2, hiến pháp Tây Ban Nha khẳng định “không thể chia cắt sự toàn vẹn quốc gia” và điều khoản 92 cũng bắt buộc trưng cầu phải được tổ chức cho “toàn thể công dân” chứ không riêng dân cư một vùng”. Ông Rajoy còn khẳng định: “Chính phủ đã chuẩn bị sẵn mọi biện pháp đối phó nếu có ai đó muốn tổ chức trưng cầu bất hợp pháp”.

Nguồn TNO