Uy tín của một sản phẩm cũng cần phải được đánh giá bằng số thuế mà DN làm ra sản phẩm đó đóng vào ngân sách Nhà nước. Ảnh: Thùy Linh.​​​

Tác động xấu tới môi trường kinh doanh

TheĐánhdấudoanhnghiệpnợthuếperth đấu với central coasto số liệu mới nhất của Tổng cục thuế, đến ngày 31-10, tổng số tiền thuế nợ là 73.161 tỷ đồng. Trong đó tiền thuế nợ đến 90 ngày và trên 90 ngày (có khả năng thu) là 30.999 tỷ đồng, chiếm 42,4% tổng số tiền thuế nợ; các khoản phạt và tiền chậm nộp là 27.141 tỷ đồng. Đáng chú ý, tiền thuế nợ không có khả năng thu là 15.020 tỷ đồng, chiếm 20,5% tổng số tiền thuế nợ. Tính đến 31-10-2016 các Cục Thuế đã đôn đốc thu hồi nợ được 33.543 tỷ đồng tiền thuế nợ của năm 2015 chuyển sang, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2015, đạt 65% chỉ tiêu thu nợ năm 2016 (nếu loại trừ tiền chậm nộp thì thu đạt 92%).

Thực hiện chủ trương của Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế, từ đầu năm đến nay, Cục Thuế các tỉnh, thành phố liên tục đôn đốc, cưỡng chế thu đòi nợ thuế để đảm bảo giảm mạnh nợ thuế, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước được giao. Điển hình phải kể đến Cục Thuế Hà Nội. Trong năm 2016, Cục Thuế Hà Nội đã đăng công khai 12 đợt gồm 1.780 doanh nghiệp và Dự án thuê đất với số nợ thuế tương ứng hơn 3.315 tỷ đồng. Điều đáng nói, dù đã bị “bêu” tên trên các phương tiện thông tin đại chúng, một số DN vẫn cố tình trây ì chậm nộp. Mới đây, Cục Thuế Hà Nội tiếp tục công khai 67 doanh nghiệp vẫn trây ì nợ thuế sau khi bị công khai danh tính. Với những DN này, Cục Thuế đã và đang áp dụng quyết liệt các biện pháp cưỡng chế tài khoản, hóa đơn... theo quy định. Đồng thời, rà soát, tổng hợp tiếp tục công khai danh tính những DN này nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong cộng đồng DN, người nộp thuế.

Tổng cục Thuế cũng đã yêu cầu Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện ngay việc thông báo danh sách nợ thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng để đôn đốc và cưỡng chế. Do vây, thời gian gần đây, cùng với Cục Thuế Hà Nội, Cục Thuế nhiều tỉnh thành trên cả nước cũng đã thực hiện công khai danh sách DN nợ thuế như: Hải Phòng, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Hòa Bình, Phú Thọ… và nhận được kết quả đáng ghi nhận.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, trì trệ thuế là một trong những hiện tượng diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế đang có nhiều khó khăn cũng như nhiều DN kỳ vọng Nhà nước khoanh vùng giảm, nới lỏng, xóa nợ trên tinh thần giúp đỡ DN. Khi nợ đọng thuế, DN khó khăn sẽ có thêm tiền lợi nhuận ngắn hạn đồng nghĩ có thêm chút “sinh khí” để duy trì sự sống. Nếu nhờ đó mà DN hồi sinh và sống lại được sẽ tốt cho nền kinh tế đất nước. Tuy nhiên, nếu để hiện tượng này diễn ra trên diện rộng sẽ gây bất lợi cho ngân sách Nhà nước.

“Số nợ thuế lớn sẽ dẫn tới việc chi ngân sách bị dừng theo. Nhất là tại một số địa phương có hiện tượng “vung tay quá trán” trong khi số thu không đảm bảo, từ đó dẫn đến việc nợ đọng ngân sách, nợ đọng lương và một số dự án bị trì trệ tiến độ. Ngoài ra, việc này có thể tạo tiền lệ xấu, phong trào xấu dẫn đến mất hiệu lực trong công tác quản lý thuế của Nhà nước bởi thuế phải là một trong những kỷ luật cao nhất của Nhà nước đối với DN”, ông Phong nói.

Ông Chu Đình Long, đại diện Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Cát Lợi cho rằng, tình trạng một số DN trây ì không đóng thuế sẽ gây ảnh hưởng xấu đến việc cạnh tranh lành mạnh trong môi trường kinh doanh. Theo ông Long, “cùng một thể chế kinh tế như nhau, DN làm ăn tốt vươn lên, còn DN có chiến lược kinh doanh kém, sản phẩm đầu ra chưa tốt lại cố tình trây ì nợ thuế để hòng kiếm lời từ số thuế đó là sự bất công với những DN làm ăn chân chính. Ngành Thuế phải tìm cách giúp người dân nhận biết được đâu là DN làm ăn chân chính, có trách nhiệm với đất nước và xã hội bằng việc đóng thuế với những DN cố tình cạnh tranh không lành mạnh cố tình trây ì tiền thuế. Uy tín của một sản phẩm cũng cần phải được đánh giá bằng số thuế mà DN làm ra sản phẩm đó đóng vào ngân sách Nhà nước”.

Doanh nghiệp phải có trách nhiệm với xã hội

Chuyên gia kinh tế Lưu Bích Hồ nhận định, việc ngành Thuế tích cực công khai danh sách DN nợ thuế trong thời gian qua là nỗ lực đáng ghi nhận để giảm gánh nặng cho ngân sách. Hiệu quả cũng đã được chứng minh sau khi công khai nhiều DN tự động liên hệ với cơ quan thuế và cố gắng bồi hoàn số thuế còn nợ. Việc có tên trong danh sách “đen” nợ thuế sẽ ảnh hưởng tới uy tín của DN, tuy nhiên, chuyên gia Lưu Bích Hồ cho rằng thực tế vẫn có một bộ phận người dân ý thức chưa cao để nhận thức được rằng phải tẩy chay DN không có trách nhiệm với xã hội. Nhờ việc trốn thuế, DN có thể hạ giá thành sản phẩm, người tiêu dùng chỉ nhìn thấy cái lợi trước mắt mà không nhận thấy được rằng chính việc không thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nước của DN cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống xã hội, dân sinh của chính họ.

Công bố danh tính DN nợ thuế là một động thái đúng nhưng chưa đủ. Ngành Thuế vẫn cần thực hiện ráo riết nhiều biện pháp để thu đòi nợ thuế. Chuyên gia Nguyễn Minh Phong cho rằng, để công tác thu đòi nợ thuế đạt hiệu quả đầu tiên cơ quan Thuế phải tổ chức “khoanh vùng” DN. Một là nhóm DN thực sự khó khăn do những nguyên nhân khách quan. Nhóm này nếu nộp thuế ngay lập tức thì sẽ ngừng hoạt động nên cần có sự hỗ trợ của cơ quan Thuế. Nhóm thứ hai là nhóm DN chưa nộp thuế để tiết kiệm và tranh thủ các lợi nhuận cơ hội. Nhóm này cần ráo riết thu đòi để tăng tính răn đe. Ngoài ra có một bộ phận DN cố tình trốn thuế, cơ quan Thuế cần xử lý ngay bằng các biện pháp mạnh tay.

“Cần có sự rà soát, phân tích kỹ lưỡng các lý do cũng như khả năng thu hồi để phân nhóm và từ đó có giải pháp và độ quyết liệt riêng theo sức chịu đựng của từng DN. Có thể khoanh nợ để tính lãi, thậm chí có trường hợp nên cho phép thương lượng thuế nếu cần thiết bởi nếu chỉ vì tiền thuế mà một DN với hàng vạn lao động rơi vào tình cảnh khó khăn thì việc thu thuế cũng không còn ý nghĩa”, ông Phong nhận định.

Theo ý kiến của nhiều DN, cũng nên có chính sách khuyến khích với những người nộp thuế tốt như cho vay lãi tín dụng bằng số thuế phải nộp với mức lãi suất ưu đãi; trở thành đối tượng ưu tiên dự thầu; tôn vinh để tăng uy tín sản phẩm… Tất cả những điều này là để phân biệt, tránh đổ đồng các DN với nhau gây mất tính động lực từ bên trong.