【bảng xếp hạng hạng nhất nước anh】“Bí” lời giải bài toán ô nhiễm từ bãi rác

(CMO) Tại các quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng đều ghi chú rất rõ ràng về khoảng cách tối thiểu của khu vực xử lý rác thải đến địa bàn dân cư. Theo đó, quy mô bãi rác từ 20.000-65.000 tấn/năm, khoảng cách là 3.000-5.000 m.

Quy mô bãi rác TP. Cà Mau thuộc loại này khoảng 54.000 tấn/năm, thế nhưng, đã nhiều năm qua, khi thành phố trở thành đô thị loại 3 rồi loại 2, tình trạng rác thải vẫn chưa giải quyết được. Hằng ngày, có trên 150 tấn rác thải từ các huyện được vận chuyển tập trung về bãi rác - nhà máy xử lý rác thải nằm ở ngay nội ô thành phố.

Bức xúc chưa lời đáp

Hơn 4 tuần qua kể từ khi mùa mưa bắt đầu, cuộc sống của người dân ở các tuyến dân cư thuộc địa bàn Khóm 3, phường Tân Xuyên và Ấp 5, xã An Xuyên, TP. Cà Mau bắt đầu có những xáo trộn. Ruồi xuất hiện rất nhiều, đến mức người dân phải giăng mùng để ăn cơm, còn quần áo thì phơi ngoài sân sẽ bị “dính” mùi thối rất khó chịu.

Nguyên nhân chưa được bất cứ cơ quan chức năng nào xác định là do ảnh hưởng từ nhà máy xử lý rác thải của Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại - Du lịch (công ty) Công Lý hay do từ khu chôn lấp rác của Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Cà Mau (2 khu vực này cách nhau 1 hàng rào bê-tông).

Người dân bức xúc vì sự xuất hiện của ruồi ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khoẻ.

Trưởng Khóm 3, phường Tân Xuyên Cao Chí Phước chia sẻ: “Năm nào cũng vậy, người dân khu vực Khóm 3 rất chật vật với cảnh sống giữa mùi hôi và ruồi nhặng”. Vợ ông Phước phân trần: "Tôi buôn bán ăn uống mà ruồi như trấu vãi, mấy ngày nay khách đi đường không dám ghé. Chỉ còn vài khách quen là công nhân của nhà máy xử lý rác thải".

“Khu vực có bán kính cách khu bãi rác và nhà máy xử lý rác trong 3 cây số đều bị ảnh hưởng. Sẽ bị ảnh hưởng theo mùa, vì khi gió đổi hướng thì dân cư hướng dưới gió sẽ bị ảnh hưởng nặng hơn, nhất là sau những đám mưa rồi trời nắng lại”, ông Phước nói bằng kinh nghiệm nhiều năm sống ở đây.

Phó chủ tịch UBND phường Tân Xuyên Nguyễn Hiền Năng cho hay: “Khu vực bãi rác đang ảnh hưởng đến đời sống bà con. Địa phương cũng chỉ dừng lại ở việc phản ánh, kiến nghị về UBND thành phố và các ngành tìm hướng xử lý, nhưng nhiều năm qua vẫn chưa có biện pháp triệt để”.

Không nén được bức xúc, ông Cao Chí Phước đưa phóng viên đi vào khu vực ven bãi rác. Ở nơi đó (trước cổng nhà máy xử lý rác thải) vẫn còn hiện hữu 2 căn nhà của người dân với hơn 4 khẩu đang sinh sống. Bà Bảy L (xin được giấu tên) bộc bạch: "Vì hoàn cảnh không thể bỏ nhà, bỏ đất để đi khỏi khu vực này nên phải chịu cảnh sống ô nhiễm. Ở đây, mưa lớn hổm rày nước phía trong hàng rào nhà máy rác chảy xuống khu vực ao sen (trước cửa nhà) ầm ầm. Còn nắng lại thì ruồi dày đặc".

Vừa nói bà Bảy vừa bưng 2 khay nhựa có mấy trăm xác ruồi cho tôi xem (2 khay này vừa được tẩm thuốc hơn 30 phút). Ông Phước phân trần tiếp: "Nhà tôi cũng có mấy khay thuốc kiểu này, nếu để 1 ngày thì đầy xác ruồi". Về vấn đề này, ông Nguyễn Hiền Năng cũng cho biết: “Chỉ khi phía nhà máy xử lý rác thải phun thuốc khử trùng thì ruồi mới giảm”.

Cán bộ Trung tâm Y tế dự phòng TP Cà Mau phun thuốc diệt côn trùng khi người dân phản ánh.   Ảnh: Khánh Phương

Dân sẽ tiếp tục khổ nếu “sợ” điểm nóng

Để tìm câu trả lời xác thực về việc bức xúc vì mùi hôi và ruồi của hàng trăm hộ dân ở phường Tân Xuyên và xã An Xuyên đang gánh chịu, phóng viên báo Cà Mau đã hơn 7 lần liên hệ với Chánh Văn phòng Sở TN&MT và Chi cục Bảo vệ môi trường của sở nhưng chỉ nhận được sự đùn đẩy: Chánh Văn phòng hướng dẫn phóng viên liên hệ với Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường; chi cục trưởng giới thiệu gặp chi cục phó; chi cục phó thì thông tin chờ xin ý kiến Giám đốc Sở TN&MT.

Cứ vòng luẩn quẩn thế nên từ ngày 18/6-9/7, phóng viên báo Cà Mau vẫn chưa nhận được một thông tin chính thức nào từ ngành chuyên môn về vấn đề ô nhiễm tại khu vực này. 

Về nội dung đánh giá tỷ lệ rác chôn lấp có đảm bảo quy định hay không, phóng viên Báo Cà Mau cũng đã liên lạc với ngành chức năng, đó là Sở Xây dựng và Sở TN&MT. Tuy nhiên, như đã nói, Sở TN&MT vẫn chưa trả lời chính thức, còn phía Sở Xây dựng thì Giám đốc Dư Minh Hùng cũng không có câu trả lời thoả đáng.

Phóng viên báo Cà Mau tiếp tục liên hệ phỏng vấn đại biểu HĐND tỉnh về những bức xúc của Nhân dân như đã phản ánh, nhưng vị đại biểu này đã từ chối trả lời phỏng vấn với lý do: chưa có số liệu cụ thể về tỷ lệ chôn lấp rác thải và khó tiếp cận công tác giám sát chuyên ngành tại khu vực nhà máy xử lý rác thải. Song, vị đại biểu của Nhân dân vẫn khẳng định: “Tôi không đồng ý với những thông tin các ngành cung cấp về tỷ lệ chôn lấp rác thải và phương án xử lý ảnh hưởng mùi hôi thối của rác trước đó”.

Theo thông tin phóng viên báo Cà Mau có được, sau khi các ngành kiểm tra vấn đề tác động ô nhiễm của khu vực bãi rác ở phường Tân Xuyên (tháng 6 vừa qua) đã phát hiện khu vực này để nước rò rỉ ra bên ngoài. Và giả thuyết đặt ra có thể có 2 nguyên nhân: Khu vực bãi rác cũ 2,5 ha do Công ty TNHH MTV Công trình đô thị Cà Mau quản lý, trước đây phía nhà máy đã mượn tạm để đổ khoảng 18.000 tấn rác trong thời gian nhà máy ngưng hoạt động để bảo trì. Khu vực thứ 2, có thể nằm ở phía những ao lắng xử lý nước của nhà máy xử lý rác thải. Phía ngành quản lý cũng đã yêu cầu nhà máy xử lý rác khắc phục. Song rất tiếc, những nhận định ban đầu về vùng gây ô nhiễm vẫn chưa được một ngành chức năng nào ở Cà Mau xác nhận.

Trước đó, khi tiếp cận khu vực ven nhà máy xử lý rác, Trưởng Khóm 3 Cao Chí Phước thông tin: “Năm trước, khi mùa mưa sòng, nhiều vuông tôm của bà con bị ảnh hưởng, nước đen ngòm tràn vào làm ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất”.

Cán bộ lãnh đạo một ngành của tỉnh cho hay: “Đầu năm 2018, Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo phải kiểm tra, nhà máy đảm bảo tỷ lệ chôn lấp rác dưới 10% thì mới chi kinh phí hỗ trợ xử lý rác thải. Đồng thời, vừa qua, Công ty Công Lý có đề nghị mở rộng quy mô nhà máy thêm 10 ha, nhưng tỉnh chưa chấp thuận”.

Vị cán bộ này còn thông tin thêm: “Các ngành quản lý vẫn chưa xác định được tổng khối lượng rác đã xử lý và thể tích các nơi chôn lấp để từ đó có thể ước lượng khối lượng rác đã chôn lấp là bao nhiêu. Trong khi đó, phía công ty đang đề nghị tỉnh nâng chi phí xử lý rác thải lên cao hơn 350.000 đồng/tấn”.

Nhà máy thì đang xin mở rộng diện tích và nâng kinh phí hỗ trợ xử lý rác. Các cấp, ngành quản lý thì vẫn đang “nghiên cứu” phương án giải quyết. Người dân thì đang chật vật trong cảnh ô nhiễm mùi, không khí và côn trùng. Trong khi vấn đề bức bách đặt ra cần có lời giải cho bài toán bãi rác giữa lòng thành phố./.

Phong Phú