Thị trấn Chinguetti nằm ở Mauritania,ưviệnschcổgiữasamạlịch thi đấu vô địch quốc gia đan mạch phía Tây của sa mạc Sahara, là nơi cất giữ hàng nghìn sách và bản thảo cổ xưa, quý giá.

Những gia đình còn lưu lại thị trấn đang dần bị cát xâm lấn, giữ gìn thư viện chứa nhiều bản thảo quý giá. Nguồn: AMUSING PLANET

Hình thành cách đây 12 thế kỷ, những ngôi nhà cổ trong thị trấn được xây bằng đá và bùn đỏ, mái nhà làm từ gỗ cọ, những cánh cửa gọt đẽo thủ công từ cây cổ thụ đồ sộ hiếm thấy. Nhiều căn nhà bị bỏ hoang đã lâu bởi người dân di cư khỏi các khu vực bị cát xâm lấn. Từ một đô thị sầm uất với hơn 200.000 dân, Chinguetti giờ chỉ còn vài nghìn cư dân. Khi thị trấn dần bị cát vùi lấp, một số gia đình vẫn cố bám víu lấy những ngôi nhà cổ, giữ lấy “kho báu” là bộ sưu tập nhiều bản thảo, tài liệu cổ quý giá về đủ lĩnh vực thời xưa.

Chinguetti từng là nơi dừng chân của nhiều đoàn thương nhân, điểm gặp gỡ của nhiều người hành hương, nơi trao đổi kiến thức tôn giáo, ý tưởng thiên văn, khoa học, toán học, y học… của nhiều học giả uyên bác khắp Tây Phi. Người ta cho rằng, từng có đến 30 thư viện tại đây chứa những tập sách cổ và hàng nghìn bản thảo, tài liệu nhưng hiện nay chỉ còn tồn tại 5 thư viện. Hầu hết đều do những gia đình sở hữu và trông coi qua nhiều thế hệ. Trong khí hậu khắc nghiệt của sa mạc, dù người dân rất cố gắng nhưng những tài liệu này vẫn đứng trước nguy cơ trở thành cát bụi.

Chính quyền sở tại đã cố gắng mua lại những bản thảo quý này từ những người dân địa phương còn ở lại để lưu giữ, bảo quản nhưng hầu hết gia đình đều muốn tự giữ gìn vì gia tài và là niềm vinh dự, tự hào của dòng họ. Những “thủ thư” này cũng sẵn sàng cho khách tham quan chiêm ngưỡng khi họ muốn khám phá thêm về những tư liệu quý. Người ta ước tính có tới 33.000 văn bản cổ trên cả nước nhưng chỉ khoảng vài nghìn bản đang lưu trữ trong Bảo tàng quốc gia.

T.NGỌC (Theo Amusing planet)