Ngày vía Thần Tài là ngày mùng 10 Tết (theo sự tích ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch là ngày Thần Tài bay về trời). Vào ngày này tất cả mọi nhà,àyvíaThầnTàitạisaongườiViệtNamlạichọnmuavàxem kết quả cúp fa công ty, cửa hàng, những nơi có thờ Thần Tài đều sắm lễ vật để cúng lấy vía Thần Tài, cầu xin một năm mới làm ăn được thịnh vượng về tài lộc.

Tương truyền, Thần Tài có nguồn gốc đầu tiên ở Trung Quốc. Theo truyền thuyết xưa, có một người lái buôn Trung Hoa tên là Âu Minh khi đi qua hồ Thanh Thảo tình cờ gặp Thủy Thần, được Thủy Thần cho một người gia nhân tên là Như Nguyện.  

Âu Minh đem Như Nguyện về nuôi ở trong nhà, từ đó công việc làm ăn của Âu Minh mỗi ngày một phát đạt. Trong một ngày Tết, vì một lý do nào đó, Âu Minh đánh Như Nguyện. Như Nguyện quá sợ hãi bèn chui vào đống rác và biến mất.

Trong ngày vía Thần Tài, những người làm kinh doanh và người dân thường lựa chọn việc mua vàng hay đồ trang sức đính vàng để mong 1 năm làm ăn thuận lợi, may mắn, sung túc

Từ đó Âu Minh làm ăn thua lỗ, chẳng mấy chốc nghèo xác nghèo xơ. Người ta cho rằng: Như Nguyện là Thần Tài và lập bàn thờ. Theo điển tích này, trong 3 ngày Tết có tục kiêng quét nhà, hót rác vì sợ làm mất Thần Tài ẩn trong đống rác.  

Cũng có quan niệm cho rằng Thần Tài là một dạng thổ thần kiểu Thần Đất (thần Thổ Địa), vị thần hộ mệnh của xóm làng, cai quản đất đai, phù hộ con người và gia súc trong xóm làng. Khi những người dân Việt đi khai hoang, bước đầu họ gặp nhiều khó khăn và ý niệm về các vị thần hình thành từ đó làm chỗ dựa tâm linh của họ trên con đường mưu sinh.

Một điển tích khác lại cho rằng Thần Tài nguyên là Bố Đại La Hán, còn gọi là Nhân Yết Đà Tôn Giả ở Ấn Độ (là một trong thập bát La Hán). Ông là người chuyên bắt rắn, ông mang túi vải to trên lưng vào rừng bắt rắn độc, nhổ bỏ răng độc rồi thả rắn đi. 

Dòng người đông đúc kiên nhẫn đứng xếp hàng để mua được vàng trong ngày vía Thần Tài

Người Trung Quốc cho là Bố Đại đầu thai tại nước Lương tên là Phó Đại Sĩ, tính tình vui vẻ, ăn mặc xốc xếch, vai mang cái túi vải to, ai cho gì cũng dồn vào túi rồi đem phân phát cho trẻ em. Do đó có tượng Thần Tài đứng có mang túi to, hai tay đưa thẳng lên trời cười thoải mái, tượng trưng cho sự may mắn, thành công.

Trong ngày vía Thần Tài, những người làm kinh doanh và người dân thường lựa chọn việc mua vàng hay đồ trang sức đính vàng để mong 1 năm làm ăn thuận lợi, may mắn, sung túc. Vậy tại sao người Việt Nam lại chọn “mua vàng” để đón vía thần Tài? 

Bởi vàng là một trong những kim loại quý giá và hiện thân cho một năng lượng huyền bí. Khi vàng kết hợp với mặt trời sẽ mang đến cho mọi người thành công, hạnh phúc và thịnh vượng. Thực tế cho thấy, nhu cầu mua vàng của người dân vào ngày vía Thần Tài rất lớn, tuy nhiên chủ yếu là mua những miếng vàng nhỏ từ 0.5 chỉ đến 5 chỉ cầu may mắn chứ không mang tính thương mại.

Năm nay, trong ngày vía Thần Tài các cửa hàng kinh doanh vàng đã chuẩn bị sẵn đồ ăn cho khách hàng 

Trong khi tại Việt Nam, người dân “đổ xô” đi mua vàng trong ngày vía Thần Tài để cầu may mắn sung túc thì người Trung Quốc cũng có nhiều phong tục độc đáo để chào đón ngày lễ đặc biệt này. Ngày vía Thần Tài của người Trung Quốc được tính là ngày mùng 5 Tết âm lịch (theo lịch của Trung Quốc). Đây được coi là ngày sinh nhật của Thần Tài.

Vào đêm mùng 4, mỗi hộ gia đình Trung Quốc chuẩn bị một bữa cỗ với thịt gà, bánh, hoa quả và nến. Sáng mùng 5, các cửa hàng cửa hiệu muốn cầu may liền treo một tấm vải đỏ trên biển hiệu và mua những dây cá vàng hoặc cá bạc để hy vọng một năm mới làm ăn phát đạt.

Vào ngày này, người Trung Quốc  ăn bánh bao hấp và đốt pháo để ăn mừng. Theo phong tục của người Trung Hoa, trong ngày này bạn bè không nên đến thăm nhà nhau bởi có thể đem lại điều không may cho cả hai gia đình. Trong ngày vía Thần Tài hàng năm, người dân Trung Quốc cũng thường đi lễ chùa để cầu may.

Hòa Lê (T/h)