【cái hôm nay】Người lao động tự do khó tham gia BHXH tự nguyện

Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là một chính sách mang tính nhân văn,ườilaođộngtựdokhoacutethamgiaBHXHtựnguyệcái hôm nay mở ra cơ hội cho mọi người lao động tự do được hưởng lương hưu, góp phần bảo đảm cuộc sống khi về già, nhất là bộ phận có thu nhập thấp, gánh chịu nhiều rủi ro như nông dân, thợ thủ công... Tuy nhiên, hiện trên địa bàn cả nước, trong đó có tỉnh Bình Phước, chính sách này chưa thực sự đến người dân, mong muốn nhận lương hưu khi hết tuổi lao động vẫn còn là “giấc mơ xa” với họ. Qua gần 6 năm triển khai, đến nay số người tham gia BHXH tự nguyện tại Bình Phước chỉ dừng lại con số 417 người.

Ông Đoàn Đình Ngay, Phó giám đốc BHXH tỉnh cho biết, một trong những nguyên nhân dẫn đến số người tham gia BHXH tự nguyện thấp là do đời sống của đại bộ phận người dân còn nhiều khó khăn, trong khi muốn được tham gia BHXH tự nguyện phải có mức thu nhập tương đối ổn định và thời gian tham gia lâu dài. Mức thu nhập làm cơ sở để tính đóng BHXH tự nguyện được thay đổi tùy theo khả năng của người lao động ở từng thời kỳ, nhưng thấp nhất bằng mức lương tối thiểu chung và cao nhất bằng 20 tháng lương tối thiểu chung. Nghĩa là với mức lương tối thiểu chung hiện nay 1.150.000 đồng/tháng thì số tiền đóng BHXH tự nguyện thấp nhất mà người dân phải đóng là 230 ngàn đồng/tháng. Đây là số tiền không nhỏ đối với người lao động tự do, đặc biệt là nông dân. Còn những người có điều kiện nhưng ngại tham gia vì thời gian tham gia dài (phải đóng đủ 20 năm). Mặt khác quyền lợi được hưởng còn hạn chế, chỉ được hưởng 2 chế độ là hưu trí và tử tuất, điều đó khiến nhiều người dân không tham gia BHXH tự nguyện.

Chị Nguyễn Thị Hoa ở xã Tân Thành (TX. Đồng Xoài) là lao động tự do, thu nhập bình quân mỗi tháng 3 triệu đồng. Nếu lựa chọn mức thu nhập này để tham gia BHXH tự nguyện thì mỗi tháng chị sẽ phải đóng 600 ngàn đồng. Suy đi tính lại, chị quyết định không tham gia, vì: “Sau mấy chục năm đóng bảo hiểm xã hội, đến khi nhận chế độ không hơn gì gửi tiết kiệm hoặc đầu tư vào công việc khác”.

Anh Nguyễn Văn Dậu ở phường Tân Bình (TX. Đồng Xoài) nói: “Nghe phổ biến chính sách BHXH tự nguyện cho người lao động cũng thấy hay, vì sau này mình già không còn sức lao động vẫn có lương hưu. Nhưng với người lao động tự do như chúng tôi, thu nhập không ổn định, trong khi mức đóng BHXH tự nguyện khá cao, phần được hưởng đang ở phía trước, còn chuyện cơm áo gạo tiền trước mắt phải lo, nên không có điều kiện tham gia”.

Tính ưu việt của BHXH tự nguyện rất rõ. Song, như phân tích ở trên, nhiều người lao động đã tìm cách tiết kiệm bằng hình thức “bỏ ống”, gửi ngân hàng thay vì tham gia bảo hiểm.

Vì vậy, để thu hút lao động tự do tham gia loại hình này rất cần sự quan tâm, phối hợp đồng bộ giữa các ngành chức năng trong công tác vận động, tuyên truyền giúp người dân thấy được lợi ích lâu dài của việc tham gia BHXH tự nguyện. Ngành chức năng cần nghiên cứu điều chỉnh những chính sách cho phù hợp với thực tế, tạo thuận lợi cho người dân tham gia, để BHXH tự nguyện thực sự trở thành chỗ dựa cho người lao động tự do. Phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là giải pháp mở rộng đối tượng tham gia BHXH, tiến tới thực hiện “bảo hiểm xã hội cho mọi người lao động” theo chủ trương của Đảng và Nhà nước ta. 

Thúy Ái