Hoạt động nghiệp vụ tại Cục Thuế TP.HCM. Ảnh: Nguyễn Huế

Ý kiến của đại diện các cơ quan chức năng tại hội thảo cho rằng, từ trước đến nay do chưa có các quy định cụ thể nên quan hệ phối hợp giữa các cơ quan có liên quan với cơ quan Thuế về chống thất thu trong chuyển giá còn khá lỏng lẻo và chưa mang lại hiệu quả như mong đợi

Theo ông Nguyễn Duy Bách, đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM, Luật Đầu tư 2014 và Nghị định số 50/2016/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đầu tư đều chưa đề cập đến khái niệm chuyển giá của các doanh nghiệp FDI. Thực tế hiện nay chưa có đầy đủ cơ sở pháp lý để cơ quan đăng kí đầu tư quản lý giá chuyển nhượng qua các giao dịch liên kết nhằm chống chuyển giá trong doanh nghiệp FDI. Ngoài ra, việc phối hợp giữa cơ quan đăng ký đầu tư và các cơ quan khác nhằm theo dõi hành vi chuyển giá cũng chưa được quy định cụ thể trong các văn bản hiện hành.

Hiện nay, Bộ Tài chính đang trình Chính phủ Dự thảo Nghị định quy định về quản lí giá chuyển nhượng của giao dịch liên kết chống chuyển giá, chống thất thu ngân sách nhà nước, trong đó quy định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành liên quan. Khi Chính phủ ban hành nghị định quy định về quản lí giá chuyển nhượng của giao dịch liên kết, chống chuyển giá, Sở Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp với các sở ngành theo dõi quản lí hành vi chuyển giá của doanh nghiệp, trong đó có hoạt động cung cấp thông tin khi cơ quan Thuế yêu cầu.

Theo đại diện Phòng Cảnh sát kinh tế (PC 46), Công an TP.HCM, mặc dù giữa Tổng cục Cảnh sát và Tổng cục Thuế đã có quy chế phối hợp từ cách đây 10 năm, tuy nhiên công tác phối hợp giữa cơ quan Cảnh sát Kinh tế và Cục Thuế TP.HCM vẫn còn nhiều vấn đề chưa thống nhất.

Theo quy chế phối hợp Phòng Cảnh sát Kinh tế là đầu mối chính trao đổi thông tin. Khi cơ quan Thuế thanh tra, kiểm tra phát hiện các tổ chức, cá nhân có dấu hiệu hình sự chuyển qua cơ quan điều tra nếu các vụ việc chuyển sang có kết luận đủ yếu tố cấu thành tội phạm đều được cơ quan Công an xử lý triệt để. Đối với các trường hợp không đủ cơ sở truy tố, cơ quan điều tra cũng đều có thông tin lại cho cơ quan Thuế để cơ quan Thuế thực hiện truy thu và xử lý vi phạm hành chính.

Tuy nhiên, riêng đối với lĩnh vực chống chuyển giá, do PC46 không có chức năng quản lý các doanh nghiệp FDI nên rất hạn chế trong việc quản lý địa bàn, cung cấp thông tin cho cơ quan Thuế các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này. Đây cũng là nguyên nhân trong 10 năm qua Phòng PC 46 Công an TP.HCM chưa nhận được một hồ sơ nào của Cục Thuế TP.HCM đề nghị xử lý các hành vi vi phạm về chuyển giá.

Bên cạnh hạn chế nêu trên, đại diện Phòng PC46 Công an TP.HCM cũng cho rằng, việc các văn bản phối hợp còn chung chung, không được sửa đổi cập nhật qua nhiều năm cũng như việc không có văn bản phối hợp giữa cơ quan Thuế và cơ quan Công an tại địa phương cũng hạn chế rất lớn hiệu quả phối hợp giữa hai đơn vị.

Hiện đã có Thông tư liên tịch giữa Ngân hàng Nhà nước, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan về việc trao đổi cung cấp thông tin giữa cơ quan Thuế, Hải quan với các tổ chức tín dụng về hồ sơ vay, giao dịch qua tài khoản, chuyển tiền thanh toán. Tuy nhiên, để công tác phối hợp đạt hiệu quả cao, theo ý kiến của đại diện Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tại TP.HCM, Cục Thuế nên chủ động đề xuất thành lập Ban chỉ đạo chống chuyển giá với sự tham gia của các sở, ngành liên quan, có bộ phận giúp việc và có kế hoạch cụ thể theo từng tháng/quý và định kỳ trao đổi thông tin để đánh giá hiệu quả tổng thể của hoạt động này từ đó xác định và làm rõ quy mô, phạm vi, đối tượng, mức độ ưu tiên trong từng giai đoạn nhằm đạt hiệu quả tính thực tế của hoạt động chuyển giá.

Nhận định về công tác phối hợp trong chống chuyển giá, bà Lê Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM cho biết, từ trước đến nay do chưa có các quy định cụ thể nên khi cơ quan Thuế cần sẽ phải làm văn bản gửi tới các đơn vị đề nghị phối hợp hỗ trợ cung cấp thông tin và mặc dù phần lớn các đơn vị vẫn cung cấp nhưng chưa coi đó là trách nhiệm của mình. Hiện Bộ Tài chính đã soạn thảo Dự thảo Nghị định quy định về quản lý giá chuyển nhượng của các giao dịch liên kết, chống chuyển giá. Trong đó có quy định rõ trách nhiệm phối hợp của 7 đơn vị liên quan bao gồm: Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông tin – Truyền thông, Bộ Công Thương và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Với quy định như trên, công tác phối hợp giữa các đơn vị trong công tác chống chuyển giá sẽ cụ thể và mang lại hiệu quả hơn.

Mặc dù vậy, theo bà Lê Thị Thu Hương, để công tác phối hợp trong chống chuyển giá mang lại hiệu quả thiết thực thì ngoài 7 đơn vị nêu trên các hiệp hội ngành nghề chuyên môn cũng phải tham gia vào công tác phối hợp vì các Hiệp hội này không chỉ quản lý về nghiệp vụ chuyên môn mà còn nắm được hiệu quả hoạt động của các DN trong ngành nên sự phối hợp của các Hiệp hội ngành nghề với cơ quan Thuế sẽ trực tiếp hơn mang lại hiệu quả cho công tác chống chuyển giá của cơ quan Thuế.