Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng: Thiếu nguồn vốn chính là nguyên nhân gây chậm trễ của các dự án điện. Ảnh: quochoi.vn

35/60 dự án điện chậm tiến độ

TheóThủtướngTrịnhĐìnhDũngNguycơthiếuđiệnrấthiệnhữkết quả trận đấu giữao Phó Thủ tướng, điện năng có vai trò đặc biệt quan trọng, không thể thiếu và là một nhân tố quyết định thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Những năm qua, trong điều kiện còn rất nhiều khó khăn, các tập đoàn kinh tế nhà nước mà nòng cốt là Tập đoàn Điện lực Việt Nam, cùng các nhà đầu tư đã nỗ lực, cố gắng để đầu tư phát triển hệ thống điện và đã đáp ứng yêu cầu cung ứng điện cho phát triển kinh tế - xã hội.

“Năm 2019, dự kiến điện năng sản xuất sẽ đạt khoảng 240 tỷ KW/giờ và tăng trên 10% so với cùng kỳ năm 2018. Tuy nhiên, việc phát triển hệ thống điện đang gặp rất nhiều khó khăn, như nhiều vị đại biểu đã nêu, nếu chúng ta không có những giải pháp hữu hiệu, quyết liệt để tháo gỡ thì nguy cơ thiếu điện trong những năm tới là rất hiện hữu” - Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nói.

Khó khăn thứ nhất là cơ cấu nguồn điện đã có sự thay đổi rất nhanh so với Quy hoạch điện 7. Quy hoạch điện 7 với tổng công suất nguồn của các giai đoạn không có thay đổi đáng kể, nhưng có thay đổi về cơ cấu, do đó dẫn đến chúng ta phải điều chỉnh quy hoạch, nếu không sẽ rất khó đáp ứng yêu cầu đủ điện cho sản xuất. Chúng ta dừng điện hạt nhân 4.610MW vào giai đoạn 2030 và các nguồn điện than đầu tư rất khó khăn, do lo ngại về vấn đề môi trường.

Khó khăn thứ hai, theo Phó Thủ tướng đó là có rất nhiều những dự án chậm tiến độ cũng đã ảnh hưởng đến việc cung ứng nguồn điện cho phát triển kinh tế - xã hội. Trong này sơ bộ khoảng 60 dự án đang đầu tư thì có đến 35 dự án công suất từ 200MW trở lên chậm tiến độ từ 1 đến 5 năm, thậm chí có dự án còn kéo dài hơn nữa, với tổng công suất khoảng 39.000MW, từ đó đã dẫn đến nguy cơ thiếu điện từ năm 2019.

Do đó, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định điều chỉnh Quy hoạch điện 7 nhằm bổ sung thêm các nguồn điện, trong đó đặc biệt là nguồn điện tái tạo và các nguồn điện khác để bù đắp sự thiếu hụt này, do nguồn điện mặt trời điện gió có rất nhiều ưu việt. Đó là không ô nhiễm môi trường, không tốn nhiên liệu, giá điện có xu hướng sẽ giảm và là điện sạch nên rất dễ huy động các nguồn vốn, không chỉ trong nước mà ở nước ngoài. Do đó, chưa đầy 2 năm đến nay ngành điện đã huy động được khoảng 4.500MW điện mặt trời và gần 400MW điện gió, từ đó đã góp phần bù đắp lại phần thiếu hụt điện và đáp ứng yêu cầu cung ứng đủ điện cho phát triển sản xuất và sinh hoạt của người dân.

Cần 130 tỷ USD đầu tư đến năm 2030

Ngoài những khó khăn nêu trên, theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, đó là nhu cầu đầu tư phát triển của nguồn điện và lưới điện rất lớn. Sơ bộ đánh giá từ nay đến năm 2030, chúng ta cần vốn đầu tư khoảng 130 tỷ USD, bình quân khoảng 12 tỷ USD một năm, trong đó khoảng 9 tỷ USD cho đầu tư nguồn điện và 3 tỷ USD đầu tư cho lưới điện. Như vậy, rất khó khăn để chúng ta có thể huy động nguồn vốn đầu tư này. Đây cũng là nguyên nhân chính gây ra sự chậm trễ của rất nhiều dự án điện hiện nay.

Bên cạnh đó, đầu tư nguồn điện còn mất cân đối giữa các vùng miền trong cả nước. Khu vực phía Nam tiêu dùng điện chiếm khoảng 50% của cả nước nhưng sản xuất thì chưa đầy 40%. Còn lại khu vực phía Bắc và miền Trung tiêu thụ cũng khoảng 50% nhưng sản xuất 60%. Do đó, phải tiếp tục xây dựng đường dây tải điện Bắc - Nam mạch số 3 để chúng ta điều tiết điện vào khu vực phía Nam.

Việc giải tỏa công suất nguồn điện tái tạo ở nhiều địa phương hiện nay còn rất khó khăn; nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện than và khí ngày càng lớn, là những khó khăn được Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nêu. Theo ông, đến năm 2025 chúng ta phải nhập khoảng 31 triệu tấn than và khoảng 2,2 triệu tấn khí hóa lỏng (LPG) và đến năm 2030, chúng ta nhập 50 triệu tấn than và khoảng 12,5 triệu tấn khí hóa lỏng (LPG) chưa nói là phải nhập khí tự nhiên tại các nước trong khu vực.

Sẽ có Quy hoạch điện 8

Để đảm bảo cung ứng đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn tới, đặc biệt là giai đoạn năm 2021 đến năm 2030, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ tập trung vào một số giải pháp trọng yếu sau đây:

Thứ nhất là tập trung để lập Quy hoạch điện 8 theo đúng Luật Quy hoạch đến giai đoạn năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 với một quan điểm đổi mới công tác quy hoạch, trong đó chủ yếu chỉ tập trung vào xác định rõ quy mô công suất nguồn của từng giai đoạn.

Thứ hai là xác định cơ cấu nguồn điện, trong đó tập trung tăng nguồn điện tái tạo và tăng điện khí trong cơ cấu nguồn điện so với Quy hoạch điện 7 hiện nay và kéo dài thời gian đến ngoài năm 2030. Ngoài ra, xác định không gian để phân bổ điện hợp lý, tranh thủ những tiềm năng, lợi thế của các địa phương, các khu vực để bố trí. Chẳng hạn như điện mặt trời bố trí những khu vực có nhiều nắng, như khu vực miền Trung Nam Bộ và các địa phương phía Nam hoặc là những dự án điện khí phải bố trí ở những khu vực có khả năng xây dựng được những cảng, những kho khí để có thể mua khí của nước ngoài và vận tải, đáp ứng yêu cầu khí cho các nhà máy... Mặt khác, phải bố trí các nguồn điện phù hợp với nhu cầu dùng điện của mỗi địa phương để tránh việc mất cân đối về đáp ứng nhu cầu điện như hiện nay. Đồng thời, cũng phải tập trung quy hoạch đường truyền tải đáp ứng yêu cầu giải tỏa công suất và truyền tải an toàn, hiệu quả.

Trước mắt phải tập trung để điều chỉnh Quy hoạch điện 7, khuyến khích đầu tư điện mặt trời, điện gió và bổ sung thêm các dự án điện khí.

“Riêng cụm khí Bạc Liêu, nhà đầu tư đề nghị đầu tư với tổng công suất của cụm điện khí Bạc Liêu là 3.200MW. Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý chủ trương bổ sung quy hoạch và yêu cầu Bộ Công thương phải tính toán tổng thể, đảm bảo cơ cấu nguồn hợp lý trong tổng thể các dự án điện khí trong giai đoạn đến năm 2030. Bộ Công thương đã tích cực thực hiện những chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đã họp nhiều lần về vấn đề này. Tuy nhiên đến nay Bộ Công thương mới trình bổ sung trên 800MW trong tổng thể 3.200MW của cụm và nếu như vậy thì rất khó khăn cho việc lập kế hoạch đầu tư tổng thể, đặc biệt là cảng và kho khí” - Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nói.

Theo Phó Thủ tướng, quan điểm của Thủ tướng Chính phủ là rất ủng hộ những dự án đầu tư điện khí, đặc biệt là khu vực phía Nam để bù đắp lại những phần thiếu hụt, giảm việc vận tải điện từ Bắc vào Nam./.

Minh Anh