【bảng xếp hạng ngoại hạng ai cập】ASEAN cần làm gì để lôi kéo Mỹ can dự với khu vực?

Mỹ - ASEAN sẽ kỷ niệm 40 năm quan hệ đối tác đối thoại trong năm 2017.

Dưới thời chính quyền tiền nhiệm Barack Obama, sự can dự của Mỹ tại Đông Nam Á là một phần trong chính sách "tái cân bằng" châu Á của Mỹ. Tuy nhiên, trong 3 tháng đầu tiên của chính quyền Trump, chính sách tái cân bằng trên rõ ràng đã bị gạt sang một bên. Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), trụ cột kinh tế của chính sách tái cân bằng, đã chấm dứt. Cùng với đó, chủ nghĩa đa phương thông qua cam kết của Mỹ đối với ASEAN đang bị nghi ngờ. Ông Trump theo đuổi chương trình nghị sự "nước Mỹ trên hết” thông qua cách tiếp cận đạt được ngay các kết quả, khiến phương cách đa phương của ASEAN rất ít cơ hội bởi khối này tập trung vào sự đồng thuận và gia tăng hợp tác. Câu hỏi được đặt ra là liệu ông Trump sẽ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (EAS) và Hội nghị thượng đỉnh ASEAN-Mỹ thường niên hay không? Sự hiện diện hay vắng mặt của ông có gửi đi tín hiệu mạnh mẽ về việc Mỹ sẽ tiếp tục cam kết với khu vực hay không?

Văn hóa ngoại giao châu Á được coi là kênh rất quan trọng để phát triển mối quan hệ cá nhân giữa các nhà lãnh đạo. Sự vắng mặt của Tổng thống Mỹ Trump trong năm mà Mỹ và ASEAN kỷ niệm 40 năm quan hệ đối tác đối thoại sẽ là một đòn giáng mạnh vào mối quan hệ này. Đề xuất gần đây của ông Trump về việc tăng chi tiêu quốc phòng lên 603 tỷ USD và việc Mỹ tái khẳng định đảm bảo an ninh cho Nhật Bản và Hàn Quốc đã phần nào xoa dịu những lo lắng về việc Mỹ rút lui hoàn toàn khỏi châu Á. Tuy vậy, dấu ấn của Mỹ tại khu vực không chỉ dựa vào sự xuất hiện của Hạm đội 7 mà còn phải dựa vào độ tin cậy của các cam kết và hoạt động ngoại giao tích cực trong khu vực. Sự thoái lui của Mỹ khỏi ASEAN, nếu xảy ra, sẽ làm suy yếu sự cân bằng tại Đông Nam Á và đưa Trung Quốc vào vị trí trung tâm địa chính trị. Sự bỏ rơi hoàn toàn của ông Trump đối với khu vực này sẽ chỉ kéo dài danh sách các nước đi theo xu hướng này. Mặt khác, sự đối đầu Mỹ - Trung không phải là điều mong muốn bởi các nước trong khu vực sẽ buộc phải lựa chọn giữa một trong hai nước và có rất ít lựa chọn.

Một lĩnh vực tiềm năng thúc đẩy hợp tác giữa Washington và ASEAN có thể là chống khủng bố. Đánh bại tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng và các nhóm khủng bố cực đoan khác thông qua các đối tác quốc tế là một trong những ưu tiên chính sách đối ngoại của ông Trump. Đây cũng là ưu tiên hàng đầu của Đông Nam Á bởi khu vực này là căn cứ tiềm năng của IS do lãnh thổ của chúng tại Trung Đông bị thu hẹp. Nhiệm vụ của ASEAN hiện nay là giữ cho Mỹ can dự đối với khu vực. Cuộc họp giữa Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN với Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson sắp tới sẽ là một cơ hội cho ASEAN. Bên cạnh đó, điều quan trọng đối với ASEAN là phải kiềm chế, tránh phản ứng quá mức trước những tuyên bố của ông Trump bởi những tuyên bố này đôi khi không phải chính sách thực tế của Mỹ. Mục tiêu lâu dài của ASEAN trong thời điểm không chắc chắn này là cần phải đoàn kết. Một ASEAN liên kết, ổn định và thịnh vượng sẽ là động lực thôi thúc Washington can dự với khu vực.