CPH đã giúp nhà nước thu về hang chục ngàn tỷ đồng nhờ vào việc bán bớt phần vốn của mình tại các DNNN. Ảnh: T.L

Số lượng doanh nghiệp nhà nước giảm mạnh

Theànướcthuvềhàngchụcngàntỷđồngtừcổphầnhólịch bóng đá cúp châu âuo vị đại diện này, trong các hình thức sắp xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN, chiếm tỷ trọng lớn vẫn là cổ phần hóa (CPH), chiếm hơn 55% trong tổng số DN thực hiện sắp xếp giai đoạn 2001- 2010.

Số lượng DNNN đã làm giảm đáng kể, từ hơn 12.000 DN 100% vốn nhà nước vào đầu những năm 1990, đã giảm xuống còn 5.655 DN vào năm 2001 và đến cuối năm 2010 chỉ còn 1.207 DN.

Theo số liệu của Cục Tài chính doanh nghiệp, tính đến 15/12/2010, cả nước đã thực hiện sắp xếp được 5.846 DN. Trong đó, đã CPH được 3.944 DN, chuyển đổi sang công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên 261 DN và sáp nhập, hợp nhất, giao bán khoán 1.902 DN.

Do đặc thù số DNNN thuộc diện CPH hiện tại phần lớn là các tập đoàn (TĐ), tổng công ty (TCT) với nhiều DN trực thuộc, ngành nghề hoạt động phức tạp nên Chính phủ đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt để đẩy nhanh tiến trình sắp xếp CPH DNNN.

Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 14/2011/QĐ-TTg ngày 4/3/2011 (thay thế Quyết định số 38/2007/QĐ-TTg ngày 20/3/2007) về ban hành tiêu chí, phân loại DNNN nắm giữ 100% vốn điều lệ đối với những DN hoạt động trong các ngành, lĩnh vực quan trọng và những DN thực hiện CPH, Nhà nước nắm giữ trên 50% tổng số cổ phần thuộc 3 nhóm chính.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp, tính đến hết tháng 4/2013, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt 99 trên tổng số 101 phương án tổng thể sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp của các bộ, ngành, địa phương.

Tính đến 20/5/2013, Thủ tướng đã phê duyệt 17/21 đề án tái cơ cấu của các TĐ, TCT như: Dệt May, Dầu khí, Điện lực, Cao su, Than, Hóa chất, Viettel…

Tuy nhiên, kết quả thực hiện lại không mấy khả quan. Năm 2012, cả nước sắp xếp được 22 DN, trong đó CPH 13 DN, sáp nhập 5 DN, chuyển thành mô hình trách nhiệm hữu hạn một thành viên 3 DN và thành lập mới 1 DN.

Chậm thoái vốn, tái cơ cấu

Theo đánh giá của Nhóm Tư vấn chính sách (Bộ Tài chính) và của Ban Chỉ đạo đổi mới và sắp xếp DN (Bộ Tài chính), CPH đã trở thành biện pháp làm thay đổi về chất của khu vực DNNN, nhờ vào việc hình thành các DN có nhiều chủ sở hữu cũng như tăng cường tính công khai, minh bạch trong hoạt động của DN.

CPH cũng đã giúp Nhà nước thu về hàng chục ngàn tỷ đồng, từ đó có vốn để đầu tư cho các dự án trọng điểm cần thiết.

CPH góp phần vào việc hình thành các DN có quy mô lớn, đa ngành, đa lĩnh vực và đặc biệt là góp phần quan trọng vào việc đổi mới tư duy kinh tế, hài hòa lợi ích của Nhà nước, DN và người lao động.

Tuy nhiên, công tác này trong thời gian qua còn chậm so với kế hoạch. Các TĐ kinh tế, TCT nhà nước triển khai thực hiện đề án đã được phê duyệt còn chậm, chưa đạt kế hoạch đề ra; tiến độ sắp xếp, trong thời gian qua còn chậm so với kế hoạch, việc thoái vốn chậm so với yêu cầu.

Hồng Sâm