Quy định rườm rà
Phân bón NK phải chịu sự quản lý chất lượng là đương nhiên. Tuy nhiên, quản lý như thế nào mới là chuyện đáng bàn. Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho hay: Điểm mới trong quản lý chất lượng phân bón NK nêu trong NĐ 108 lại chính là yếu tố khiến không ít DN phải “đau đầu”. Ông Lộc dẫn giải, tại Điều 30.1 nêu: Toàn bộ phân bón NK phải được kiểm tra nhà nước về chất lượng trừ khi NK để khảo nghiệm, chuyên dùng, quà tặng, hàng mẫu, triển lãm, nghiên cứu khoa học; Điều 27.3 nêu: Tổ chức, cá nhân NK phân bón ngoài giấy tờ, tài liệu theo quy định về NK hàng hóa còn phải nộp cho cơ quan Hải quan Thông báo kết quả kiểm tra nhà nước chất lượng phân bón NK đối với trường hợp quy định tại khoản 1, Điều 30, NĐ 108; Điều 31 còn đưa ra yêu cầu, việc kiểm tra phải kéo dài ít nhất 11 ngày, trong đó 1 ngày để kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và 10 ngày còn lại là từ khi lấy mẫu đến trả kết quả. “Nhiều DN trong ngành phân bón cho rằng quy định như trên về kiểm tra chuyên ngành trong NK phân bón là quá phức tạp, rườm rà với diện kiểm tra quá nhiều và thời gian kiểm tra quá dài. Đáp ứng toàn bộ quy định khiến DN phải chuẩn bị hàng loạt giấy tờ, tài liệu, đợi chờ,… gây khó khăn”, ông Lộc nhấn mạnh. Chỉ tiện cho nhà quản lý? Để NK phân bón, DN phải đáp ứng nhiều kiều kiện, song theo NĐ 108, muốn tham gia sản xuất hay kinh doanh phân bón giờ cũng không dễ dàng. Về điều kiện sản xuất, hàng loạt trang thiết bị được quy định đi kèm khiến không phải đơn vị nào cũng đáp ứng được. Thậm chí, chỉ riêng quảng cáo và hội thảo với sản phẩm lưu thông toàn quốc, DN cũng phải xin phép 63 tỉnh, thành… Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất được quy định thì chỉ giới hạn 5 năm thay vì không thời hạn như trước đây. Một số DN bộc bạch, dù có ý tưởng khởi nghiệp trong ngành sản xuất phân bón nhưng với quy định nêu ra, chắc DN sẽ phải “vỡ mộng” ngay từ trong “trứng nước”. Không chỉ bày tỏ sự bức xúc ở khâu quản lý chất lượng NK phân bón, xung quanh nội dung NĐ 108, theo ông Vũ Tiến Lộc, quy định về đại lý buôn bán phân bón cũng phải xem xét lại. “Điều 19, NĐ 108 quy định bán phân bón cũng phải có bằng cấp. Người bán phân bón phải có bằng trung cấp nông nghiệp hoặc có giấy chứng nhận bồi dưỡng chuyên môn về phân bón. Giấy này do Chi cục Bảo vệ thực vật cấp sau quá trình đào tạo 3 ngày. Quản lý như thế là quá mức”, ông Lộc nói. Trong khi nhiều chuyên gia e ngại về tính khả thi việc yêu cầu người buôn bán phân bón cũng phải có chứng nhận, bằng cấp như trên thì ông Hoàng Trung lại lý giải: Yêu cầu không hề thiếu khả thi, hoàn toàn có thể thực hiện được vì Cục Bảo vệ thực vật có một hệ thống 63 chi cục và các trạm rất mạnh trong cả nước. Hệ thống này đang quản lý chặt chẽ từng cơ sở trong tổng số trên 30.000 đại lý, cửa hàng bán vật tư, thuốc bảo vệ thực vật trong toàn quốc. Trong khi thực tế thì hầu như các cơ sở này đều kinh doanh phân bón. Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, TS. Nguyễn Đăng Nghĩa, chuyên gia lâu năm về phân bón cho rằng, nhìn nhận tổng quát, NĐ 108 dù mới ra đời, chứa đựng nhiều nội dung mới, song vấn đề mấu chốt là những tồn đọng trong quản lý phân bón được chuyển sang từ Bộ Công Thương lại chưa giải quyết được. “Khi Bộ Công Thương tham gia quản lý phân bón, hàng loạt nhà máy đã được cấp phép sản xuất phân bón, vô số loại phân bón được công nhận… Điều này khiến cho thị trường phân bón hỗn loạn, phân bón giả, kém chất lượng có cơ hội tung hoành. Tuy nhiên, NĐ 108 ra đời chỉ tập trung đưa ra các nội dung siết chặt quản lý phân bón, tiện cho nhà quản lý, song không đưa ra hướng giải quyết vấn đề trên như thế nào”, ông Nghĩa nói. Một số chuyên gia đánh giá, bao quát toàn bộ NĐ 108, tinh thần chung toát ra là cơ quan quản lý có phần nhấn mạnh vào tiền kiểm thay hậu kiểm. Điều này chỉ thực sự có lợi cho nhà quản lý mà chưa cân nhắc vì mục tiêu phát triển ngành nông nghiệp nói chung, ngành phân bón nói riêng. Ngoài ra, đây là một trong những văn bản luật hiếm hoi của ngành nông nghiệp được ban hành có hiệu lực ngay khi chưa hề có văn bản hướng dẫn thực thi. Với vô số “hạt sạn” như hiện tại, rất có thể “tuổi thọ” của NĐ 108 cũng chẳng thể dài hơn NĐ 202 trước đó là bao và quản lý phân bón chưa biết đến bao giờ mới có lợi giải thỏa đáng.
|