Sản xuất công nghiệp cần có sự đồng đều giữa doanh nghiệp thành phố và doanh nghiệp FDI. Ảnh: Thu Hiền

Duy trì tăng trưởng

TheếTPHCMđangđứngtrướcnhiềutháchthứkèo 2.5/3 là gìo báo cáo của UBND TP.HCM, 5 tháng đầu năm, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ của các doanh nghiệp thành phố ước đạt 421.938,6 tỷ đồng, tăng 11,9% so cùng kỳ. Trong đó, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của doanh nghiệp thành phố ước đạt 14,5 tỷ USD, tăng 5,5% so với cùng kỳ năm trước. Nếu không tính giá trị dầu thô, kim ngạch ước đạt 13,5 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ.

Xuất khẩu hàng hóa của thành phố tại một số thị trường tăng nhanh như: Hồng Kông tăng 17,5%; Đài Loan tăng 60,4%; Indonesia tăng 78,1%… Mặt hàng xuất khẩu của một số mặt hàng được duy trì và có mức tăng: Gạo tăng 40,3%; rau quả tăng 27,1%; thủy sản tăng 22,9%.

Chỉ số phát triển công nghiệp của thành phố trong 5 tháng qua, ước tăng 6,0% so với cùng kỳ. Bốn ngành công nghiệp trọng yếu (cơ khí chế tạo, điện tử, hóa chất - cao su - nhựa và chế biến tinh lương thực thực phẩm) tiếp tục mở rộng thị trường, đầu tư đổi mới thiết bị, nâng cao chất lượng, năng lực cạnh tranh của sản phẩm, ước tăng 6,73% so với cùng kỳ, cao hơn mức tăng chung toàn ngành. Trong đó, ngành điện tử - công nghệ thông tin thành phố tăng 11,83% so với cùng kỳ, được quan tâm đầu tư phát triển thông qua việc tiếp thu trình độ khoa học - kỹ thuật cao từ các dự án của các tập đoàn kinh tế thế giới đầu tư sử dụng công nghệ bán dẫn, công nghệ vi mạch, bo mạch điện tử…

Sự phát triển nhanh chóng về công nghệ đã khiến các sản phẩm ngành điện tử thành phố có sự thay đổi tương ứng, sản phẩm ngày càng tinh tế, nhỏ gọn, giá thành cạnh tranh. Các doanh nghiệp FDI thuộc lĩnh vực này thường xuyên ứng dụng các công nghệ mới, hiện đại; các sản phẩm thuộc lĩnh vực công nghệ cao (chất bán dẫn, vi mạch, bo mạch điện tử…) có thị trường tiêu thụ ổn định.

Sự quan tâm của TP.HCM trong hoạt động dịch vụ logistics thông qua “Hội nghị trực tuyến toàn quốc về logistics”, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ logistics cũng như đưa ra các giải pháp giảm chi phí dịch vụ logistics, kết nối có hiệu quả hệ thống hạ tầng giao thông trong lĩnh vực giao thông vận tải. Sản xuất nông nghiệp duy trì hoạt động ổn định. Các hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư được chú trọng thực hiện có hiệu quả cao thúc đẩy tình hình đầu tư trong nước và đầu tư trực tiếp nước ngoài có những kết quả khả quan, số lượng doanh nghiệp thành lập mới và số dự án FDI được cấp mới tiếp tục tăng so với cùng kỳ.

Nguồn thu giảm

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Thành Phong, bên cạnh một số chỉ tiêu kinh tế tăng trưởng khá như trên cũng có một số chỉ tiêu bị giảm, loại hình dịch vụ tăng nhưng khả năng cung ứng chưa đảm bảo, ngành công nghiệp tăng nhưng chưa đồng đều… Điều này cho thấy, kinh tế thành phố tăng trưởng nhưng đang đứng trước nhiều thách thức, phát triển không bền vững.

Đại diện Cục Hải quan TP.HCM cho biết, trong 5 tháng đầu năm nguồn thu đạt 39.500 tỷ đồng đạt 36,57% kế hoạch năm, giảm hơn 6% so với cùng kỳ. Năm 2018, Hải quan TP được giao chỉ tiêu thu 108.000 tỷ đồng, giảm 1.000 tỷ đồng so với năm 2017. Về nguyên nhân giảm chỉ tiêu, theo lãnh đạo Hải quan TP.HCM do trong năm 2018 một số hiệp ước, hiệp định kinh tế Việt Nam tham gia ký kết với các nước có hiệu lực, nhiều mặt hàng nhập khẩu thuế suất giảm mạnh do đó nguồn thu cũng giảm.

Mặt khác theo ông Nguyễn Thành Phong, tổng thu ngân sách 5 tháng của thành phố tăng 5,44% so với cùng kỳ năm trước. Nhưng phân tích sâu cho thấy thu nội địa đạt 41,5% dự toán; thu từ hoạt động xuất khẩu đạt 39.500 tỷ đồng, đạt 36,57% dự toán (bằng 91,43% so cùng kỳ). Thu kinh tế chỉ chiếm 38,38% trong khi thực lực kinh tế của TP.HCM nằm ở chỗ này. Do đó, nếu các hoạt động sản xuất kinh doanh và dịch vụ trên địa bàn phát triển, tăng quy mô hơn thì tình hình thu ngân sách của TPHCM sẽ khả quan hơn. Bên cạnh đó, 4 ngành công nghiệp trọng yếu tăng là xu thế tất yếu nhưng xét trên bình diện cả ngành công nghiệp thì chưa đồng đều giữa doanh nghiệp thành phố và doanh nghiệp FDI, cũng như nhìn tổng thể sơ đồ tăng trưởng thì ngành công nghiệp thành phố đang có chiều hướng giảm so với năm 2017.

Ngoài ra, một số vấn đề kinh tế trên địa bàn TP.HCM cũng bộc lộ những bất cập. Chẳng hạn như cảng Cát Lái lúc nào cũng quá tải, khu vực xung quanh cảng luôn luôn ùn tắc trong khi đó các cảng còn lại công suất chỉ đạt chưa đến 30%. Cảng Cái Mép cũng được đầu tư rất nhiều, nhưng công suất chỉ đạt chưa đến 30% do giao thông qua Quốc lộ 51 còn nhiều khó khăn.

Trước tình trạng trên, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong đã chỉ đạo các sở ngành cần có phân tích chính xác những nguyên nhân được và chưa được để có giải pháp phù hợp. Theo đó, Sở Công Thương cần tiếp tục tập trung nghiên cứu tham mưu xây dựng Danh mục sản phẩm chủ lực của thành phố làm cơ sở đề ra kế hoạch, chương trình phát triển có trọng tâm, trọng điểm, đóng góp giá trị gia tăng cao vào cơ cấu kinh tế thành phố.

Đồng thời, các sở ngành cần tổng hợp lại những chính sách, giải pháp đã triển khai nhằm góp phần mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trên từng lĩnh vực phát triển, nâng cao chất lượng cạnh tranh và tăng trưởng kinh tế, tăng nguồn thu bền vững cho ngân sách thành phố.