Mô hình trồng bưởi cho thu nhập cao của nông dân sau khi được học nghề. Ảnh: Minh Anh

Hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn đã giúp tạo sinh kế cho người dân,ảngtriệulaođộngnôngthônđượcđàotạonghềsoi kèo lecce giúp người dân thoát nghèo bền vững.

*PV:Thưa ông, qua 10 năm triển khai Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn, theo Quyết định 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt là Đề án 1956), ông có thể cho biết những kết quả đã đạt được?

- Ông Trương Anh Dũng:Theo báo cáo của các bộ, ngành, địa phương, đến hết tháng 9/2019 đã có trên 9,2 triệu lao động nông thôn được học nghề các trình độ; trong đó có 5,3 triệu người được hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 3 tháng theo chính sách của Đề án 1956.

Sau học nghề, số người có việc làm mới hoặc tiếp tục làm nghề cũ nhưng có năng suất, thu nhập cao hơn đạt trên 80,4%. Lao động nữ nông thôn được hỗ trợ học nghề chiếm 59,4%, vượt mục tiêu đề ra. Gần 65% lao động nông thôn học nghề phi nông nghiệp để chuyển nghề; trên 35% lao động nông thôn học nghề nông nghiệp để tiếp tục làm nghề nông nghiệp có năng suất, thu nhập cao hơn.

Ông Trương Anh Dũng

Đặc biệt, theo thống kê từ các địa phương, có gần 350 ngàn hộ nghèo có người tham gia học nghề có việc làm đã thoát nghèo, chiếm 61,5% số người nghèo tham gia học nghề. Gần 300 ngàn hộ có người tham gia học nghề, có việc làm, thu nhập cao hơn mức thu nhập bình quân tại địa phương và trở thành hộ có thu nhập khá, gần 200 ngàn người sau học nghề đã thành lập tổ hợp tác, doanh nghiệp, hợp tác xã.

Nhiều mô hình đào tạo nghề có hiệu quả, gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp, thực hiện mỗi làng một sản phẩm và thực hiện tiêu chí xã nông thôn mới, huyện nông thôn mới.

Nhận thức của người dân về học nghề có sự chuyển biến căn bản, từ chỗ tham gia học nghề để được hỗ trợ tiền ăn, học cho biết chuyển sang học nghề để nắm bắt khoa học, kỹ thuật áp dụng vào sản xuất để có kiến thức, kỹ năng tìm được việc làm có thu nhập cao, làm giàu và giảm nghèo bền vững.

*PV:Bên cạnh những thành công, hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn có gặp khó khăn gì không, thưa ông?.

- Ông Trương Anh Dũng:Mặc dù đạt được nhiều thành tựu, nhưng mục tiêu số lượng đào tạo qua các giai đoạn chúng ta chưa đạt được. Hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn không đồng đều giữa các vùng trong cả nước.

Việc xác định danh mục nghề đào tạo cho lao động nông thôn, nhất là danh mục nghề nông nghiệp ở một số địa phương vẫn còn dàn trải, chưa xuất phát từ quy hoạch sản xuất nông nghiệp, quy hoạch xây dựng nông thôn mới và yêu cầu làm nông nghiệp tiên tiến hiện đại gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp dẫn đến hiệu quả sau học nghề không cao.

Bên cạnh đó, lao động học một số nghề phi nông nghiệp chưa tìm được việc làm, do thị trường tại chỗ không có nhu cầu hoặc do tay nghề chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Một số lao động học nghề nông nghiệp, sản phẩm làm ra không tiêu thụ được hoặc tiêu thụ rất khó khăn.

Ngoài ra, nhiều thiết bị đào tạo đã cũ, lỗi thời, không phù hợp với yêu cầu đào tạo do việc đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị tập trung vào những năm đầu thực hiện đề án (2010 - 2013), các năm về sau hầu như không được hỗ trợ đầu tư để bổ sung trang thiết bị giảng dạy.

Đặc biệt, qua tổng kết dạy nghề nông nghiệp thì thấy thực tế hiện nay Việt Nam chưa có nhiều mô hình đào tạo nghề nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ. Việc nhân rộng những mô hình này còn hạn chế do khó khăn về vốn, thị trường tiêu thụ sản phẩm…Có nơi, ngành nghề đào tạo chưa thực sự phù hợp, còn hình thức, hiệu quả chưa cao…

*PV: Vậy theo ông, thời gian tới chúng ta cần làm gì để giải quyết khó khăn, nhằm tăng cường hiệu quả cho hoạt động dạy nghề?

- Ông Trương Anh Dũng:Thời gian tới, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục hướng dẫn các địa phương bố trí kinh phí để tổ chức thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ, các hoạt động trong năm 2020 (năm cuối cùng thực hiện đề án). Trong đó, tập trung đào tạo nghề theo vị trí làm việc trong doanh nghiệp, các khu công nghiệp, làng nghề, thu hút doanh nghiệp đầu tư về nông thôn, nông nghiệp.

Đồng thời, chúng ta cần thực hiện đào tạo nghề phát triển hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ và vừa, gắn với thực hiện “Chương trình mỗi xã một sản phẩm – OCOP” và đào tạo nghề cho người đi làm việc ở nước ngoài. Chỉ tổ chức đào tạo nghề cho lao động nông thôn khi dự báo được nơi làm việc và mức thu nhập của người lao động sau khi học.

Cùng với đó, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ yêu cầu các địa phương thực hiện rà soát, xây dựng danh mục nghề đào tạo cho lao động nông thôn, nhất là danh mục nghề nông nghiệp. Bên cạnh đó, bộ sẽ phê duyệt định mức kinh tế kỹ thuật danh mục nghề trình độ sơ cấp và đào tạo dưới 3 tháng làm cơ sở để thực hiện chính sách hỗ trợ đào tạo nghề nghiệp cho lao động nông thôn và các đối tượng chính sách.

Ngoài ra, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục gắn đào tạo nghề với quy hoạch xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế hợp tác; đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo, gắn với nhu cầu của thị trường, nhu cầu của người dân vừa giải quyết việc làm tại chỗ, vừa chuyển dịch cơ cấu lao động và xuất khẩu lao động.

*PV:Xin cảm ơn ông!

Minh Anh (thực hiện)