【bảng ngọc bright】Thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ xuất hiện nhiều dấu hiệu "ấm trở lại"

Nguồn: HNX, VNDIRECT, RESERARCH.

Phát hành sơ cấp ấm lại

Một số ý kiến cho rằng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) vẫn cần thêm nhiều thời gian để trở lại với nhịp phát triển bình thường. Tuy nhiên, có thể nói, thị trường này đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất và sẽ dần hồi phục lại.

Theo số liệu thống kê từ Công ty Chứng khoán VNDIRECT (VNDIRECT), trong 9 tháng đầu năm 2023, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đạt khoảng 167.983 tỷ đồng, giảm 32,6% (tăng/giảm so với cùng kỳ). Trong đó, tổng giá trị các đợt phát hành riêng lẻ đạt khoảng 147.180 tỷ đồng, giảm 38,9%; tổng giá trị phát hành công chúng đạt 20.803 tỷ đồng, tăng 141,4%. Như vậy, qua số liệu này, thị trường trái phiếu riêng lẻ vẫn giảm mạnh về giá trị phát hành.

Tuy nhiên, tính riêng trong quý III/2023, thị trường sơ cấp TPDN riêng lẻ đã cho thấy một số tín hiệu ấm lại, khi số lượng trái phiếu phát hành thành công tăng mạnh. Cũng theo số liệu từ VNDIRECT, trong quý III/2023 có 88 đợt phát hành TPDN trong nước thành công với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 100.163 tỷ đồng, cao gấp gần 2,6 lần so với quý II và tăng 50% so với cùng kỳ 2022.

Trong đó, có 80 đợt phát hành TPDN riêng lẻ, với tổng giá trị phát hành đạt 88.715 tỷ đồng, chiếm 88,6% tổng giá trị phát hành, còn lại là 8 đợt phát hành ra công chúng, với giá trị phát hành đạt 11.447 tỷ đồng, chiếm 11,4% tổng giá trị phát hành. Hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ có sự phục hồi tích cực trong quý III/2023, khi cao gấp gần 2,7 lần so với quý II/2023 và tăng 36,2% so với cùng kỳ.

Lý giải về sự ấm lên của thị trường sơ cấp, ông Nguyễn Bá Khương – chuyên gia phân tích của VNDIRECT cho rằng, sự phục hồi của hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ trong quý III/2023 đến từ sự gia tăng phát hành của nhóm ngân hàng. Tổng giá trị TPDN riêng lẻ của nhóm ngân hàng phát hành trong quý III/2023 đạt khoảng 47.224 tỷ đồng, chiếm 53,2% tổng giá trị phát hành trong quý. Bên cạnh đó, bất động sản là nhóm ngành có tỷ trọng phát hành TPDN riêng lẻ lớn thứ 2 trong quý III với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 29.593 tỷ đồng, chiếm 33,4% tổng giá trị phát hành.

Chưa dừng ở đó, quan sát trên thị trường, hoạt động đàm phán kéo dài thời gian trả nợ giữa các tổ chức phát hành và trái chủ vẫn diễn ra khá sôi động. Theo số liệu từ VNDIRECT, tính đến ngày 3/10, đã có hơn 50 tổ chức phát hành đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu với các trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên HNX. Tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn kỳ hạn là hơn 95,2 nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh khối lượng huy động vốn, thành công của các đợt phát hành mới còn được nhìn nhận ở chi phí lãi suất và kỳ hạn. Đây cũng là một điểm sáng mới trên thị trường TPDN sau hơn một thời gian nhiều biến động.

Theo tổng hợp của VBMA, trong tháng 9 vừa qua đã có những doanh nghiệp phát hành thành công với kỳ hạn dài, từ 5 - 7 năm. Mặc dù có kỳ hạn dài hơn nhưng lãi suất trung bình chỉ ở mức 9,75%. Mức lãi suất này đã giảm khá mạnh so với trung bình 10,5%/năm hồi tháng 6/2023.

Thanh khoản thứ cấp cho kết quả bước đầu

Theo số liệu từ HNX, tính tới cuối tháng 9/2023, sau hơn 2 tháng hoạt động, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ đã có 102 mã trái phiếu của 29 tổ chức phát hành đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch tại HNX; trong đó, 56 mã TPDN là đăng ký giao dịch mới trong tháng 9.

Về thanh khoản thị trường, trong tháng 9/2023, tổng khối lượng giao dịch TPDN riêng lẻ toàn thị trường đạt 37.076.157 trái phiếu, tương ứng giá trị giao dịch đạt 9.485,3 tỷ đồng. Tính bình quân, khối lượng giao dịch đạt hơn 1,95 triệu trái phiếu/phiên, giá trị giao dịch bình quân đạt hơn 499,22 tỷ đồng/phiên, xấp xỉ gấp hai lần so với tháng 8.

Theo ông Nguyễn Bá Khương, việc đưa sàn giao dịch TPDN riêng lẻ vào vận hành là một trong những bước đi quan trọng để hướng tới xây dựng một thị trường TPDN phát triển bền vững. Sàn giao dịch không chỉ giúp cho việc giao dịch TPDN riêng lẻ được tiện lợi hơn mà còn giúp tăng tính minh bạch (đặc biệt là các thông tin về các tổ chức phát hành), đồng thời khi giao dịch qua sàn rủi ro trong khâu thanh toán cũng được giảm bớt với sự tham gia của đơn vị trung gian.

“So với quy mô của thị trường TPDN, quy mô giao dịch này còn rất khiêm tốn, tuy nhiên có thể thấy đây là kết quả của thời gian đầu vận hành. Quy mô giao dịch của sàn được kỳ vọng sẽ tăng mạnh khi tất cả các TPDN riêng lẻ còn dự nợ được niêm yết” – chuyên gia của VNDIRECT cho hay./.

Tiếp tục nghiên cứu các giải pháp hỗ trợ thị trường Theo ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính), cơ quan quản lý sẽ tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện khung khổ pháp lý để tăng cường công tác quản lý giám sát, đảm bảo tính minh bạch của thị trường cũng như tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành để có các giải pháp ổn định môi trường kinh tế vĩ mô, tháo gỡ khó khăn trên thị trường bất động sản, kiểm soát lạm phát để duy trì động lực phát triển kinh tế.