【bdkeo nha cai】Xử trí khi huyết áp tăng đột ngột

(CMO) Huyết áp là một thông số cho biết tình trạng sức khoẻ. Huyết áp tăng đột ngột ít nhiều đều gây ảnh hưởng xấu đến cơ thể. Do đó, nhận biết và xử trí khi bị tăng huyết áp đột ngột kịp thời sẽ giúp mọi người ổn định huyết áp, từ đó bảo vệ sức khoẻ cho chính mình và người thân.

Huyết áp là áp lực của dòng máu trong lòng động mạch nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các cơ quan trong cơ thể. Huyết áp được tạo ra do lực co bóp của tim và sức cản của động mạch. Bị cao huyết áp khi huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên.

Người có tiền sử tăng huyết áp cần theo dõi huyết áp thường xuyên tại nhà.

Bên cạnh đó, huyết áp không phải luôn ổn định hay giữ cùng một chỉ số mà sẽ thay đổi tuỳ theo hoạt động, cảm xúc hoặc tình trạng sức khoẻ ngay tại thời điểm đó. Chỉ cần một hoạt động nhỏ như thay đổi vị trí, tư thế, uống cà phê hay hút thuốc lá, bị xúc động... cũng sẽ làm huyết áp tăng lên. Tuy nhiên, cơ thể luôn phối hợp nhiều cơ chế để mau chóng đưa huyết áp trở về giá trị huyết áp bình thường. 

Trong trường hợp huyết áp tăng cao và tăng nhanh liên tục, áp lực dòng máu trong lòng động mạch quá lớn sẽ có nguy cơ dẫn đến các biến cố tim mạch. Điều đáng sợ nhất chính là vỡ mạch máu. Nếu tại não thì gây ra xuất huyết não, bệnh nhân bị yếu liệt, nói khó hay nặng hơn là lú lẫn, hôn mê.

Nếu bệnh nhân đã có phình bóc tách động mạch chủ trước đó, với áp lực máu lớn, nguy cơ vỡ ra rất cao, nhanh chóng tụt huyết áp và tử vong. Áp lực dòng máu lớn cũng có thể gây bong tróc các mảng xơ vữa động mạch, làm tắc hẹp máu nuôi đến các cơ quan gây nhồi máu não, nhồi máu cơ tim. Ngoài ra, tăng huyết áp đột ngột còn gây phù phổi cấp, suy tim cấp, suy thận cấp, chảy máu mũi liên tục, xuất huyết võng mạc làm mù loà...

Cách xử lý huyết áp tăng đột ngột đầu tiên là đặt bệnh nhân ngồi nghỉ hay nằm nghỉ. Nếu đang làm việc ngoài trời, đang đi ngoài đường, ở nơi đông người thì nhanh chóng đưa vào nơi có bóng râm, mát mẻ, thoáng khí, yên tĩnh và tránh kích động, tránh âm thanh, ánh sáng mạnh. Có thể cởi bớt nón, quần áo để người bệnh được thoải mái hơn và sau đó tiến hành đo lặp lại huyết áp.

Nếu huyết áp tâm thu vẫn cao trên 140 mmHg nhưng dưới 160 mmHg, có thể giữ người bệnh theo dõi tại nhà, hạn chế đi lại, chủ yếu nghỉ ngơi. Bệnh nhân cần tiếp tục dùng thuốc huyết áp trong ngày theo toa điều trị. Đồng thời, hạn chế ăn mặn, không hút thuốc lá, tránh lo âu... để huyết áp về ổn định. Cần thiết nên mời bác sĩ đến nhà để thăm khám sớm. Nếu vẫn còn bất thường, nên đến cơ sở y tế  sớm hơn để bác sĩ theo dõi và có hướng điều trị phù hợp.

Trong bất cứ tình huống nào mà bệnh nhân vừa có tăng huyết áp đột ngột vừa có các triệu chứng như yếu liệt, đau ngực, khó thở, nhìn mờ, chảy máu, lừ đừ, mê man thì cần đưa đến khoa cấp cứu của các bệnh viện, trung tâm y tế gần nhất để được can thiệp kịp thời.

Tăng huyết áp là một bệnh lý mạn tính suốt đời. Chỉ số huyết áp sẽ được giữ ổn định nếu bệnh nhân tuân thủ điều trị, uống thuốc đúng cữ và tái khám định kỳ.

Ngoài ra, người bệnh cũng tích cực phòng tránh các yếu tố thúc đẩy làm huyết áp tăng cao. Một số người thấy huyết áp đang ổn định nên chủ quan không uống thuốc huyết áp hay quên thuốc, dẫn tới huyết áp tăng cao trở lại. Một số khác là do lạm dụng thuốc giảm đau hay uống thêm thuốc chữa cảm cúm, viêm nhiễm. Nguyên nhân tiếp theo gây huyết áp tăng đột ngột là do hút thuốc lá hoặc có khẩu phần ăn quá mặn chứa nhiều muối và chất béo bão hoà. Ngoài ra, huyết áp cũng sẽ cao hơn nếu chúng ta có việc lo lắng, căng thẳng, mất ngủ, dùng các thức uống kích thích như trà, cà phê, bia, rượu...

Tăng huyết áp đột ngột là hiện tượng có thể dẫn đến các biến cố mạch máu nguy hiểm. Do đó, người có tiền sử tăng huyết áp cần giữ thói quen thường xuyên theo dõi huyết áp của chính mình và người thân tại nhà, biết cách xử lý khi tăng huyết áp đột ngột sẽ giúp bảo vệ sức khoẻ, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Với những bệnh nhân có nguy cơ tăng huyết áp và bệnh nhân có dấu hiệu tăng huyết áp thì việc khám sức khoẻ tại bệnh viện là vô cùng quan trọng để nhận biết rõ tình trạng huyết áp của mình, từ đó có các phương án can thiệp kịp thời và điều trị hiệu quả./.

Lâm Thuý Oanh

(责任编辑：World Cup)