【ti so 2 in 1】Xác định hiệu quả của GDP và thu

“Chiếc bánh” GDP

Để hiểu rõ về hàm ý “hiệu quả”,ácđịnhhiệuquảcủaGDPvàti so 2 in 1 cần khái quát về tổng sản phẩm quốc nội (GDP).

GDP = C1 + V + M (C1 là giá trị tài sản cố định, giá trị được chuyển dần vào giá trị sản phẩm, thông qua khấu hao; V là chi phí tiền công, tiền lương; M là giá trị nhập thặng dư, bao gồm M1 là của doanh nghiệpvà M2 là nộp ngân sách). Theo đó, GDP là giá trị tăng thêm và được coi là hiệu quả của nền kinh tế.

Với ý nghĩa này, GDP giống như “chiếc bánh” - một mặt phải to ra, một mặt phải hiệu quả. Để “to ra” thì tổng giá trị sản xuất phải lớn lên và quan trọng là chi phí nguyên nhiên vật liệu phải giảm xuống.

Muốn giá trị sản xuất (doanh thu) lớn lên, thì phải tăng lượng sản xuất, có thị trường tiêu thụ, bán được nhiều hàng. Muốn chi phí nguyên nhiên vật liệu giảm, thì phải có thiết bị, kỹ thuật, công nghệ tốt, nhân công có tay nghề, phải có sử dụng tiết kiệm, tránh lãng phí, thất thoát…

Muốn hiệu quả, ngoài yếu tố về chi phí nguyên, nhiên, vật liệu…, cần quan tâm đến hiệu quả đầu tư. Hiệu quả đầu tư của Việt Nam trong nhiều năm ở mức khá thấp, với hệ số hiệu quả sử dụng vốn đầu tư (ICOR) lên đến trên dưới 6 lần, tức là để tăng 1 đồng GDP, phải đầu tư trên 6 đồng; năm 2020, ICOR còn lên đến 14,28 lần.

ICOR cao (tức hiệu quả đầu tư thấp) do nhiều yếu tố. Đó là, máy móc, thiết bị còn lạc hậu; tỷ trọng doanh nghiệp công nghiệp chế biến, chế tạo có công nghệ cao chỉ chiếm 12,21%, trong khi số doanh nghiệp có trình độ công nghệ thấp chiếm tới 56,33%; tỷ trọng lớn máy móc, thiết bị nhập khẩu của cả nước không phải là công nghệ nguồn, thậm chí là loại thải loại ra trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của nước khác.

Thời gian khấu hao của Việt Nam thường là 10 năm, một số người lại muốn kéo dài thời gian hơn để tận dụng, trong khi chu kỳ thay đổi kỹ thuật hiện rất nhanh, cần khấu hao nhanh để có vốn đổi mới kỹ thuật...

Hiệu quả đầu tư thấp còn do đầu tư phân tán, dàn trải, mức độ lãng phí, thất thoát còn lớn... Để GDP hiệu quả, thì yếu tố V phải có năng suất lao động cao. Mấy năm qua, năng suất lao động tăng khá, nhưng vẫn thấp xa so với nhiều nước.

Hiệu quả của hiệu quả

Theo công thức GDP ở trên, thì M2 là một khoản quan trọng của GDP và được coi là hiệu quả của hiệu quả. Ở đây, hiệu quả của hiệu quả cần được xét trên 2 mặt.