Trao quyền tự chủ cho bộ máy quản lý

Dự thảo Đề án thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) đã chính thức được đệ trình lên Chính phủ. Một trong những nội dung quan trọng được đề xuất là tổ chức,ôhìnhchoTrungtâmĐổimớisángtạoquốtỷ số bồ đào nha bộ máy của NIC sẽ được xây dựng theo hướng là một đơn vị thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhưng hoạt động như một doanh nghiệp, hoàn toàn tự chủ về tài chính, được thu - chi theo cơ chế thị trường, được nhận tài trợ trong và ngoài nước, tự chủ về nhiệm vụ và hoạt động, tự chủ về tổ chức bộ máy và tự chủ trong tuyển dụng nhân tài trong và ngoài nước về làm việc…

Trên thực tế, ngay từ khi kế hoạch xây dựng NIC được Bộ Kế hoạch và Đầu tư lần đầu tiên giới thiệu ra công luận vào cuối năm ngoái, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nhấn mạnh, NIC dự kiến hoạt động theo mô hình có một hội đồng quản lý, trong đó có đại diện của Nhà nước, nhưng việc điều hành do phía tư nhân thực hiện. Tất cả để đảm bảo tính linh hoạt và chủ động cần thiết cho bộ máy quản lý, nhằm tạo thuận lợi nhất cho hoạt động của NIC.

Khi đó, đề xuất này đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của các chuyên gia và các bộ, ngành. Theo đại diện các đơn vị này, mô hình tổ chức của NIC như thế nào có vai trò rất quan trọng, quyết định sự thành công của Trung tâm.

Điều quan trọng là, mặc dù NIC sẽ được tự chủ hoạt động như một doanh nghiệp, song vẫn có một hội đồng cấp cao chịu trách nhiệm “bảo trợ” cho Trung tâm. Hội đồng Cấp cao sẽ đề ra chính sách, định hướng phát triển của Trung tâm... Quan trọng hơn, Thủ tướng Chính phủ sẽ là Chủ tịch danh dự của Hội đồng Cấp cao. Các bộ trưởng và lãnh đạo một số bộ sẽ “ngồi ghế” phó chủ tịch. Trong đó, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư là Phó chủ tịch thường trực, kiêm Tổng thư ký của Hội đồng Cấp cao. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng sẽ là cơ quan thường trực của Hội đồng Cấp cao.

Điều này, theo ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) là để tạo niềm tin cho nhà đầu tưlớn, các nhà đầu tư nói chung, các start-up, thậm chí là cả các nhà khoa học.

“Các trung tâm đổi mới sáng tạo ở Singapore thành công là vì có Chính phủ đứng đằng sau”, ông Michael Tan, Giám đốc điều hành BCG (Boston Consulting Group) Singapore cho biết.

Với tư cách là đơn vị tư vấn, BCG cũng đã đề xuất tới 6 tiêu chí quan trọng nhằm đảm bảo có một mô hình quản trị để xây dựng và quản lý NIC một cách hiệu quả và mang tính cạnh tranh. Đó là quy trình ra quyết định nhanh và hiệu quả; có sự linh hoạt trong các nguồn vốn và tốc độ cấp vốn; có khả năng tuyển dụng và chế độ đãi ngộ mang tính cạnh tranh; có khả năng tiến hành kinh doanh bất động sản; chịu ảnh hưởng của Chính phủ lên định hướng chiến lược và có quyền tiếp cận các ưu đãi của Chính phủ.

Ngoài việc trao quyền tự chủ, thì một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thành - bại của NIC là vai trò người đứng đầu. Thông tin cho biết, vị trí này sẽ được dành cho người tài, có tầm nhìn và sẽ được đi thuê, được trả lương “đủ cạnh tranh ở tầm quốc tế”.

Trao các thể chế vượt trội

Đúng như ông Michael Tan đã nói, cần có sự đứng sau của Chính phủ thì mới đảm bảo sự thành công cho các trung tâm đổi mới quốc gia. Ở đây, sự “đứng sau” đó còn được hiểu là các thể chế, chính sách ưu đãi, vượt trội mà Chính phủ sẵn sàng dành cho NIC.