Cao tốc cầu Giẽ-Ninh Bình là dự án điển hình được đầu tư theo hình thức BOT. Ảhh: NT

Phát biểu tại Hội nghị giao ban quý I,ànướckhócóthểmualạicáctrạmthuphíporto – gil vicente triển khai nhiệm vụ quý II của Bộ GTVT diễn ra sáng 12-4, ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Ô tô Việt Nam cho rằng, thời gian qua, ngành GTVT đã có những đột phá trong kêu gọi xã hội hóa đầu tư vào hạ tầng giao thông. Nhờ đó, hơn 700 km đường cao tốc được đưa vào vận hành. Nhiều tuyến quốc lộ được nâng cấp, nhất là quốc lộ 1 và quốc lộ 14…

Tuy nhiên, hiện nay còn tồn tại không ít bất cập trong việc bố trí các trạm thu phí BOT cũng như lộ trình tăng phí tại các trạm này. Đặc biệt, một số tuyến vận tải ngắn, phí đường bộ quá cao dẫn tới tình trạng xáo trộn trong giá cước vận tải. Đơn cử là trên tuyến Hà Nội-Thái Bình chỉ có 100 km mà hiện có tới 4 trạm thu phí BOT.

Theo đó ông Thanh đề nghị Bộ GTVT xem xét lại cự ly của các trạm BOT, tìm cách gom các trạm lại để có thể thực sự tiệm cận với quy định cứ cách 70 km mới có một trạm BOT.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng mong muốn nhà đầu tư các dự án BOT áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để lắp đặt trạm thu phí không dừng nhằm giảm thời gian chờ đợi, giảm chi phí vận tải cho doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo công khai, minh bạch trong thu phí.

Liên quan tới vấn đề này, ông Bùi Danh Liên, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cũng từng không ít lần đánh giá, Bộ GTVT đang đưa ra quá nhiều trạm BOT, khiến người dân "ngạt thở" về các loại phí. Theo ông Liên, những tuyến đường nào trạm BOT dày quá, Nhà nước nên mua lại một số trạm để giảm sức ép cho người dân.

Không có phản hồi chính thức tại Hội nghị nhưng khi trao đổi với báo chí bên lề Hội nghị sáng nay, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường khẳng định: Đầu tư các dự án BOT với số tiền lớn nhưng mức thu phí tại Việt Nam tính trên km thì đang thấp nhất khu vực Đông Nam Á và cũng thấp hơn nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Ví dụ, mức tính phí trên km đường đầu tư bằng hình thức BOT tại Trung Quốc khoảng 1 Nhân dân tệ/km (khoảng 3.300 đồng/km), tại các nước EU khoảng 0,5 USD/km (tương đương khoảng hơn 10.000 đồng/km), còn tại Việt Nam mức trần là 2.000 đồng/km.

Theo ông Trường, một số doanh nghiệp vận tải cho rằng, mức phí BOT đang quá cao. Tuy nhiên, nếu tính toán kỹ lưỡng thì doanh nghiệp vẫn hưởng lợi nhiều hơn. Thứ nhất, với các tuyến cao tốc thu trên km, mức phí trần mà Bộ Tài chính quy định là 2.000 đồng/km. Các trạm chủ yếu đang thực hiện dưới mức đó, trừ một số tuyến đã nâng cấp tốt thì mới áp giá trần.

“Chúng tôi đã mời chuyên gia kinh tế tính bài toán lợi ích. Cụ thể trên cao tốc Nội Bài-Lào Cai chi phí của doanh nghiệp hiện nay so với trước đây vẫn giảm 30% bởi trước đây đi đường xấu, thời gian cả ngày, giờ doanh nghiệp đi chỉ mất có 4 tiếng”, ông Trường nói.

Trước yêu cầu giảm phí hiện nay, Bộ GTVT cơ bản tiếp thu và đang làm việc với Bộ Tài chính cũng như các nhà đầu tư để đưa ra một lộ trình thu phí phù hợp hơn trong thời gian tới.

Liên quan tới vấn đề liệu Bộ GTVT có tính tới chuyện thu mua lại một số trạm thu phí BOT hay không, ông Trường khẳng định, điều này gần như không thể. “Hiện nay, ngân sách Nhà nước rất khó khăn nên mới phải kêu gọi doanh nghiệp tham gia đầu tư. Nhà nước sẽ thông qua thu phí của người dân để hoàn trả doanh nghiệp thành nhiều năm chứ nêu có tiền thì Nhà nước đầu tư luôn chứ Nhà nước mua lại làm gì”, ông Trường nhấn mạnh.

Ông Trường lý giải thêm, trên thế giới một số nước có đặt ra vấn đề mua lại các trạm thu phí BOT nhưng đó là khi nền kinh tế phát triển, GDP trên đầu người đạt ở mức 15.000 USD/người/năm trở lên chứ ở Việt Nam hiện nay mới đạt xấp xỉ 3.000 USD thì rất khó để mua lại.